Heb ik een soa of een vaginale infectie?

Afscheiding, jeuk en misschien een afwijkende geur. Vervelende symptomen, die kunnen wijzen op een seksueel overdraagbare aandoening (soa), oftewel: een geslachtsziekte. Maar dat hóeft niet, want dit soort klachten kunnen ook duiden op een vaginale schimmelinfectie of op bacteriële vaginose. Hoe weet je nu met welke aandoening je te maken hebt?

Om maar met de deur in huis te vallen: een vaginale infectie, zoals bacteriële vaginose of vaginale schimmel, is géén soa. Het verschil? Een soa kun je alleen krijgen als je seksueel contact hebt gehad, een vaginale infectie kun je óók zonder krijgen. Toch kán een vaginale infectie wel over te dragen zijn via seks.

Oorzaken vaginale infectie

De bekendste vaginale infecties zijn vaginale schimmel en bacteriële vaginose. Ze worden alle twee veroorzaakt door je menstruatie, het gebruik van antibiotica of te veel of te grondig wassen met zeep. Bij een vaginale schimmelinfectie kan het weer bovendien ook een rol spelen; deze komt vaker voor in de zomer.

Symptomen vaginale schimmelinfectie

Voor een vaginale schimmelinfectie - ook wel candida-infectie genoemd - hoef je je in ieder geval niet te schamen, want heel veel vrouwen hebben er wel eens last van. Vaginale schimmels komen bijna nooit voor voor de eerste menstruatie of na de overgang (menopauze). Vrouwen met suikerziekte (diabetes mellitus) hebben een verhoogd risico op vaginale schimmelinfecties. Dit risico is ook verhoogd tijdens de zwangerschap, je menstruatie, de eisprong en wanneer je langdurig 'de pil', antibiotica of corticosteroïden gebruikt.  Over het algemeen heb je bij zo'n vaginale schimmel de volgende klachten:

• Jeuk in en rondom de vagina
• Een branderig gevoel bij het plassen of tijdens seks
• Witte, geurloze afscheiding, deze kan brokkelig zijn
• Het slijmvlies van je vagina kan rood, pijnlijk en gezwollen zijn.

Symptomen bacteriële vaginose

Hoewel we er weinig over praten, is bacteriële vaginose (BV) de meest voorkomende vaginale infectie bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Het ontstaat wanneer je vaginale flora niet in balans is, waardoor foute bacteriën de overhand krijgen. Vaak is dat de Gardnerella vaginalis bacterie, de reden dat bacteriële vaginose soms Gardnerella genoemd wordt. Het gaat hierbij dus om lichaamseigen bacteriën, geen infectie van buitenaf. BV is dus geen geslachtsziekte. Je kunt de bacteriën tijdens de seks wel aan elkaar overdragen, maar over het algemeen geeft het alleen bij vrouwen klachten. De klachten kunnen wel verergeren na onbeschermde seks doordat het sperma de zuurgraad in de vagina kan verstoren. In tegenstelling tot een vaginale schimmel, heb je bij deze infectie geen pijn bij het plassen of de seks. Symptomen die je wel kunt hebben:

• Waterige, grijswitte afscheiding
• Sterke, onaangename (vis)geur
• De afscheiding is vaak het ergst na de menstruatie of na de seks.
• Als de afscheiding met sperma in aanraking komt, wordt de geur sterker
• Vaginale jeuk
• Soms stinkende vaginale winden
• Een verhoogde zuurgraad (pH hoger dan 5)

Verwarring met een soa

Bovenstaande klachten komen niet alleen voor bij vaginale schimmel en bacteriële vaginose, maar ook bij diverse geslachtsziektes. Die loop je op door onveilig te vrijen, dus zonder condoom. Dat de symptomen zo op elkaar lijken is ook de reden dat er soms verwarring ontstaat. De soa's die min of meer dezelfde klachten als een vaginale schimmelinfectie geven, zijn:

• Trichomonas
• Chlamydia
• Herpes genitalis
• Gonorroe

Toch is het wel mogelijk het verschil te zien. Soa’s die lijken op een vaginale infectie geven namelijk vaak ook nog (één van) de volgende symptomen: geelgroene afscheiding, pijn of een branderig gevoel bij het plassen, schuimende urine, tussentijds bloedverlies of rode vlekjes en/of zweertjes op de slijmvliezen van de vagina of anus. Heb je (een van) deze extra symptomen, dan is het belangrijk naar je huisarts te gaan. De meeste geslachtsziektes zijn gemakkelijk te behandelen, maar kunnen onbehandeld wel vervelende gevolgen hebben. Zo kun je van een onontdekte of onbehandelde chlamydia-infectie onvruchtbaar worden.

Lees ook: kan chlamydia vanzelf overgaan?

Wat te doen bij een vaginale infectie?

Heb je een vaginale infectie als bacteriële vaginose of een vaginale schimmel, dan hoef je niet per se naar de huisarts. Maar je wil er natuurlijk wel zo snel mogelijk vanaf. Bij de drogist en apotheek verkopen ze voor beide kwalen zelfzorgproducten - vaginale capsules - waarmee je de symptomen effectief behandeld. Bij hevige of langdurige klachten is het wel verstandig je arts te bezoeken.