13 oorzaken van pijn bij het plassen

1. Blaasontsteking

Vaak naar het toilet moeten, een brandend gevoel tijdens het plassen, slechts enkele druppels plassen, troebele urine. Dat wijst op een blaasontsteking. De bacteriën die blaasontsteking - in medische termen cystitis - veroorzaken, kunnen op twee manieren tot de urinewegen doordringen. Via de bloedsomloop en, wat veel vaker voorkomt, van buitenaf via de urinebuis. Een blaasontsteking kan vanzelf overgaan door veel water te drinken. Complicaties bij een blaasontsteking in de vorm van nierbekkenontsteking komen voor. Ga daarom altijd naar de dokter als een blaasontsteking niet binnen een week over is. De arts zal waarschijnlijk antibiotica voorschrijven. Bij blaasontsteking bij een man zijn altijd antibiotica nodig.

2. Nierbekkenonsteking

Soms trekt een blaasontsteking op naar de nieren en krijg je nierbekkenontsteking. Maar nierbekkenontsteking (ook wel pyelonefritis geheten) wordt meestal veroorzaakt door bacteriën. Het is een zeer pijnlijke aandoening. Je kunt er plotseling ziek van worden met hoge koorts en koude rillingen, misselijkheid, braken en dus pijn bij het plassen. Bij een nierbekkenontsteking is je urine troebel en zit er soms bloed in. Plotselinge doffe pijn in je rug of zij is ook een van de symptomen. Vaak geeft een antibioticakuur snel en merkbaar verlichting van de klachten. Naar de huisarts dus!

3. Blaaspijnsyndroom

Het blaaspijnsyndroom - ook wel interstitiële cystitis (IC) genoemd - is een zeldzame en pijnlijke vorm van chronische blaasontsteking die niet veroorzaakt wordt door een bacteriële infectie. Het komt  vooral bij vrouwen voor. Bij interstitiele cystitis is de wand van de blaas geïrriteerd waardoor deze minder gemakkelijk oprekt en de capaciteit van de urineblaas afneemt. Daardoor treedt het pijnlijke 'volle blaas gevoel' op. Het blaaspijnsyndroom begint vaak als een blaasontsteking met pijn onder in de buik of in het kruis, doorlopende aandrang en vaak plassen. Een antibioticakuur blijkt weinig of niet te helpen. De klachten gaan niet over; ze verergeren zelfs langzaam. Meestal is er een stekende pijn onder in de buik, vaak ook in de schede. Soms trekt de pijn naar de liezen of de rug. De eigenlijke oorzaak is onbekend. Mogelijk is het lichaamseigen afweersysteem ziek en wordt daarom het blaasweefsel 'aangevallen'. Maar er kan ook iets mis zijn met de beschermende slijmlaag van de blaaswand, waardoor allerlei stoffen in de urine de blaaswand veel meer dan normaal irriteren.

Het blaaspijnsyndroom is een goedaardige aandoening die helaas zeer hardnekkig is. Medicijnen en blaasspoelingen kunnen de klachten iets verlichten. Ook het aanpassen van je leefstijl kan iets helpen. Goede begeleiding van je huisarts en een uroloog is hierbij heel belangrijk. Vaak raakt de aandoening na een aantal (drie tot tien) jaren als het ware 'uitgeblust'. Je krijgt minder pijn en hoeft minder vaak te plassen. Soms wordt de toestand echter onhoudbaar. Artsen kunnen dan, in overleg met jou, besluiten dat de blaas operatief verwijderd moet worden. Je krijgt in zo’n geval een urinestoma.

4. Nierstenen

Nierstenen (nefrolithiasis) bestaan uit zouten en mineralen die je nieren niet goed kunnen oplossen. Deze klonteren samen tot kristalletjes. Vaak zijn deze klein en plas je ze ongemerkt weer uit. Maar als ze groter worden, kunnen ze klachten geven. Over het algemeen hebben mannen een grotere kans op nierstenen dan vrouwen. Jongeren onder de twintig jaar krijgen er zelden mee te maken. Meestal hangen nierstenen samen met vochtgebrek, ziekten of infecties, een verstoorde zuurgraad, een tekort aan citraat of een overschot aan calcium of oxalaat in de urine. Soms zijn nierstenen erfelijk. Naast pijn bij het plassen zijn ook troebele urine, bloed in de urine, misselijkheid en overgeven en pijn in je zij of onderrug symptomen van nierstenen. Als je nierstenen denkt te hebben, ga dan altijd langs je huisarts. Die kan je eventueel doorsturen naar een uroloog.

5. Vaginale schimmelinfectie

In je vagina komen bacteriën en schimmels voor. Normaal gesproken is er een balans tussen de verschillende soorten schimmels en bacteriën. Wanneer dit evenwicht verstoord raakt, kunnen bepaalde schimmels gaan overheersen: een vaginale schimmelinfectie. De meeste vaginale schimmelinfecties worden veroorzaakt door de schimmel Candida albicans. Een vaginale schimmel wordt daarom ook wel een candida-infectie genoemd. Naast pijn bij het plassen kan je last hebben van jeuk in de vagina en soms aan de schaamlippen, veel witte vaginale afscheiding, die brokkelig kan zijn en het slijmvlies van je vagina kan rood, pijnlijk en gezwollen zijn. Er zijn verschillende medicijnen tegen vaginale schimmels. Een aantal hiervan kun je zonder doktersrecept kopen bij je apotheek of drogist. Helpen zelfzorgmedicijnen onvoldoende? Dan kan je huisarts andere medicijnen voorschrijven.

6. Chlamydia

Je kunt maanden rondlopen met de geslachtsziekte chlamydia zonder het in de gaten te hebben. Sommige mensen krijgen een tijd na de besmetting wel klachten, maar deze lijken op die van andere seksueel overdraagbare aandoeningen zoals gonorroe en andere infecties in de vagina of de plasbuis, zoals een blaasontsteking. Mannen kunnen vaker moeten plassen en daar pijn of een branderig gevoel bij hebben. Ook kan er pus uit de penisopening komen, hebben ze pijn in de balzak en eventueel bloederige afscheiding bij de ontlasting. Vrouwen krijgen veel later last van klachten. Ze moeten vaker plassen en dat brandt, er komt pus uit de vagina en soms bloed. Vrijen doet pijn, er zit bloederige afscheiding bij de ontlasting en soms is er koorts. Vermoed je dat je clamydia hebt, ga dan altijd naar je huisarts want je kunt er zelfs onvruchtbaar van worden. Nog beter: gebruik een condoom tijdens de seks en voorkom dat je het krijgt.

7. Prostaatontsteking

Een prostaatontsteking oftewel prostatitis geeft niet altijd klachten. Sommige mannen lopen er al een hele tijd mee rond voordat ze er iets van merken. Als de prostaat ontstoken is, zwelt deze klier wat op, waardoor hij tegen de blaas en de plasbuis aandrukt. Dat leidt tot plasproblemen, zoals vaak aandrang hebben, een zwakke straal, kleine beetjes moeten plassen, urine niet lang kunnen ophouden en een branderig gevoel bij een bezoekje aan de wc. De ontsteking kan ook gepaard gaan met pijn op verschillende plekken in het onderlichaam, waaronder in het kruis, de onderbuik, de liezen en de onderrug. Sommige mannen voelen zich ziek en krijgen koorts. Een prostaatontsteking kan acuut zijn: de ontsteking steekt dan plotseling de kop op en duurt niet lang. Je kunt ook last hebben van chronische prostatitis.De huisarts voelt via de anus of de prostaat ontstoken is, want de klier is dan pijnlijk en wat gezwollen. Urineonderzoek kan de diagnose bevestigen. Een prostaatontsteking kan vanzelf overgaan. Gebeurt dat niet, dan schrijft de huisarts een antibioticakuur voor.

8. Vaginale atrofie

Vaginale atrofie (atrofische vaginitis) kan ontstaan wanneer oestrogeenspiegels laag zijn zoals tijdens en na de overgang, door verwijdering van de eierstokken, bij bepaalde medicijnen en tijdens borstvoeding. Vaginale infecties en huidaandoeningen zoals lichen sclerosus kunnen ook vaginale atrofie veroorzaken. Het is een aandoening waarbij de vagina en de weefsels rondom de vagina droog, dun en ontstoken zijn. Tijdens seksueel contact wordt vaak een schurend gevoel beschreven, waardoor vrijen onaangenaam of zelfs pijnlijk wordt, vooral bij het begin van de penetratie. Ook verminderde blaascontrole wordt vaak vermeld met doorlopend het gevoel te moeten gaan plassen, terwijl de blaas in werkelijkheid amper gevuld is. De huisarts kan hier oestrogenen voor voorschrijven.

9. Vaginale scheurtjes

Vaginale scheurtjes kunnen veel ongemak en pijn geven, zoals bij het plassen. Ook zit er soms wat bloed in de urine. De meeste scheurtjes in de vagina ontstaan door een bevalling en zijn dan zo diep dat ze gehecht moeten worden. Vaginale scheurtjes kunnen ook ontstaan tijdens ruwe seks, of wanneer je je bijvoorbeeld ongelukkig tegen je fietszadel stoot. De meeste kleine scheurtjes zullen uit zichzelf genezen, zolang je de huid goed schoonhoudt en seks een poosje vermijdt.

10. Vernauwing van de plasbuis

Een vernauwing van de plasbuis - ook wel pisbuis, urinebuis of urethra genoemd - komt vaker bij mannen dan vrouwen voor, maar het kan hen ook overkomen. Een infectie, zwelling of wondje beschadigt hierbij de plasbuis, een lange cilindrische holte die de urineblaas verbindt met de buitenkant van het lichaam en zorgt dat de urine je lichaam kan verlaten. Hierdoor ontstaat littekenweefsel dat de urinestraal blokkeert of verzwakt. Naast pijn bij het plassen, is het lastig de blaas leeg te plassen, is er vaak sprake van urineverlies en bloed in de urine. Ook kan er blaasontsteking ontstaan. Een vernauwing van de plasbuis wordt operatief behandeld.

11. Vaginale spoelingen

Sommige vrouwen menen hun vagina schoon te moeten maken met vaginale spoelingen of douches. Hiervoor gebruiken ze water, soms gemengd met azijn, jodium of zelfs baking soda. Volgens doktoren zijn dit soort spoelingen onverstandig en onnodig. Het verstoort de balans van de vaginale flora, hetgeen weer leidt tot infecties wat weer pijn bij het plassen veroorzaakt. De vagina is een zelfreinigend orgaan en heeft geen vaginale spoelingen nodig. Ook producten voor de verzorging van de intieme zone zijn overbodig, ook na de seks

12. Kankerbehandelingen

Chemotherapie of bestralingen rond de onderbuik kunnen de blaaswand irriteren of beschadigen. Hierdoor kunnen er meer bacteriën in de blaas voorkomen die gaan ontsteken, met een blaasontsteking tot gevolg. Dit geeft klachten als een brandende pijn bij het plassen, pijn in de onderbuik, bloed of bloedstolsels bij de urine, niet goed kunnen plassen, juist vaak moeten plassen en vaak aandrang hebben, terwijl de blaas niet vol is en eventueel sterk ruikende of troebele urine. Veel water drinken zorgt voor een natuurlijke doorspoeling. Meldt het daarnaast bij je behandelend arts, deze kan kijken of er passende medicatie is.

13. Tumoren

In zeldzame gevallen wordt pijn bij het plassen veroorzaakt door tumoren bij de blaas of plasbuis. Die tumoren kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Voel je vreemde knobbels in je onderbuik, zit er bloed bij de urine of heb je aanhoudende pijn bij het plassen en moet je ook erg vaak, ga dan naar de huisarts voor verder onderzoek.