Zo train je een positieve kijk op het leven

Optimisten hebben anderhalf keer meer kans om 85 jaar of ouder te worden dan mensen voor wie het glas altijd halfleeg is. Dat blijkt uit een vorig jaar gepubliceerd onderzoek van de Universiteit van Boston. Drie decennia lang volgden de onderzoekers duizenden mensen. Ze ontdekten dat pessimisme dezelfde negatieve invloed heeft op de levensverwachting als een hartkwaal of diabetes. Dat komt, vermoeden de onderzoekers, omdat optimisten beter voor zichzelf zorgen en dus een gezondere leefstijl hebben.

Manier van denken

Optimisten zijn ook nog eens gelukkiger en succesvoller. Natuurlijk krijgen ook zij te maken met tegenslag. Maar waar de pessimist de moed al snel laat zakken, kijken optimisten naar wat ze zelf kunnen doen om hun situatie te verbeteren. Ze blijven geloven in mogelijkheden en zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Het verschil zit ‘m dus niet in wat ons overkomt, maar in de manier waarop we erover denken.

Aard van het beestje?

Heb jij de neiging jezelf de put in te praten? Aard van het beestje, denk je misschien. Dat is maar ten dele waar: optimisme is namelijk voor 25 procent genetisch bepaald. Voor de overige 75 procent is een positieve kijk aan te leren. Hierbij geldt: oefening baart kunst, en na verloop van tijd wordt optimistisch denken een automatisme. Je traint het zo:

• Rek je positieve ervaringen

Als je aan iets positiefs denkt, kun je niet tegelijkertijd negatieve gedachten hebben. Maak er daarom een gewoonte van positieve ervaringen te ‘rekken’. Mooie muziek gehoord? Een fijne vakantie gehad of heerlijk gegeten? Denk er vaak aan terug en praat of schrijf erover.

• Isoleer het negatieve

Stel: je wordt ontslagen. Een pessimist gaat bij de pakken neerzitten, is thuis geen leuk gezelschap, verwaarloost vriendschappen, gaat minder sporten en ongezonder eten. Dat helpt niet. Doe daarom als een optimist en blijf ook kijken naar wat wél goed gaat in je leven: gezondheid, liefde, vriendschappen, familie, hobby’s, huis. Sta daar regelmatig bewust bij stil.

•  Wees dankbaar

Koop een mooi notitieboek en schrijf daar elke avond voor het slapengaan drie dingen in waar jij dankbaar voor bent of die jou positief hebben geraakt. Dat kunnen dingen zijn die jij meesterlijk goed hebt gedaan. Maar kleine dingen zijn ook goed: de zon scheen en die aardige automobilist gaf jou voorrang.

• Verander ‘het lukt nooit’ in ‘het lukt nu nog niet’

Jij en je vriendin leren allebei pianospelen. Maar waar je vriendin met sprongen vooruitgaat, blijf jij steken in oefeningen voor prille beginners. Je kunt het bijltje erbij neergooien en denken: ik kan dit niet. Maar je helpt jezelf meer door te zeggen: ik kan dit nú niet maar ik heb de tijd. Over een jaar gaat het vast al veel beter.

• Pak (nieuwe) kansen

Wat als je na dat jaar nog steeds weinig vooruitgang hebt geboekt met pianospelen? Of na ettelijke sollicitaties nog steeds niet bent aangenomen voor je droomfunctie? Dan zoekt de optimist naar het volgende ‘best mogelijke’. Misschien heb je meer aanleg om te zingen. Of kom je in aanmerking voor een andere leuke functie. Als optimist weet je dat je altijd kunt leren en ontdekken en altijd een oplossing zult vinden.

• Trek je niet alle kritiek aan

Als een voetballer een slechte wedstrijd speelde, aan wiens (opbouwende) kritiek heeft hij dan het meest? Die van een willekeurige supporter op de tribune of die van zijn coach? De laatste natuurlijk. Ook jij doet er goed aan je niet ieders kritiek aan te trekken. Kijk van wie het commentaar komt en besluit zelf of je er iets mee doet of niet.

• Zoek positieve voorbeelden

Een moeilijke jeugd, verslaving of fysieke aandoening. Het kan fijn zijn om mensen te ontmoeten die hetzelfde meemaken. Zo weet je dat je niet de enige bent. Maar als je met lotgenoten blijft praten over hoe moeilijk jullie situatie is, kom je niet verder. Ga daarom van ‘lotgenoten gezocht’ naar ‘positieve voorbeelden gezocht’: mensen die het probleem hebben overwonnen of er op een goede manier mee hebben leren leven. Van deze mensen kun je leren.

• Ga van doemdenken naar ‘dankzij’

In verdrietige situaties kun je vaak ook een positieve kant zien. Je oefent dat door je zin te beginnen met ‘dankzij’. Bijvoorbeeld: dankzij mijn ontslag ben ik aan een burn-out ontsnapt. Of: dankzij mijn ziekte heb ik gezien dat ik veel lieve mensen om mij heen heb. Kun je echt niets positiefs aan jouw situatie ontdekken? Vraag een optimist in je omgeving om mee te denken. Dat kan heel verhelderend zijn.