Hygiëne is het belangrijkste
Heerlijk, die lange zomeravonden, waarop je buiten kan eten. Dikke kans dat de barbecue regelmatig aan gaat. Gezellig eten met vrienden wordt echter een stuk minder gezellig wanneer iedereen er flinke diarree aan overhoudt. Volgens schattingen loopt ruim 10 procent van de Nederlanders jaarlijks een vorm van voedselvergiftiging of -infectie op tijdens een barbecue.
Allereerst: de meeste mensen weten niet dat een voedselvergiftiging en een voedselinfectie twee verschillende dingen zijn. Bij een voedselvergiftiging produceren bacteriën of schimmels een giftige stof in je voedsel, die niet onschadelijk gemaakt kan worden door verhitting. Een belangrijke verwekker van een voedselvergiftiging is de stafylokokkenbacterie. Deze bacterie vermeerdert zich zeer snel bij kamertemperatuur en wordt meestal verspreid door slechte hygiëne. Binnen 8 uur na het eten van besmet voedsel krijg je de eerste symptomen. Denk aan buikkrampen, diarree, misselijkheid of braken. Soms veroorzaakt een voedselvergiftiging zelfs een maag-darmontsteking. Als de klachten na 48 uur nog niet minder worden of samengaan met hevige pijn, is het verstandig om contact met je huisarts op te nemen.
Voorkomen is beter dan genezen
Een voedselinfectie komt veel vaker voor en wordt veroorzaakt door een ziekmakende hoeveelheid bacteriën, schimmels of virussen in het voedsel. De meest beruchte boosdoener van een voedselinfectie is de salmonellabacterie. Deze bacterie komt voor in vlees, eieren en melk. De verschijnselen van een voedselinfectie treden op binnen 8 tot 24 uur na het eten van besmet voedsel. De symptomen kunnen best heftig zijn. Denk aan plotselinge, flinke buikkrampen, (soms bloederige) diarree, heftig braken en soms koorts. Niet fijn en bovendien meestal makkelijk te voorkomen door goede hygiëne en de juiste voedselbereiding.
Het begint met de boodschappen
- Koop bederfelijke waar altijd zo laat mogelijk, zeker als het warm is. De slager of de visboer zijn dus de laatste winkels die je aandoet. En dat geldt ook voor het vlees- of visschap in de supermarkt.
- Let op de TGT-datum.
- Gebruik een koeltas om de boodschappen mee naar huis te nemen.
- Ga gelijk naar huis zodat je boodschappen niet onnodig lang in de hitte in de auto liggen.
- Leg je boodschappen thuis direct in de koelkast. Gebruik je een extra koelkast in de garage - zoals vaak het geval is in de zomer - check dan of deze nog werkt, schoon is en afgesteld staat op 4 graden Celsius.
Goede voorbereiding is het halve werk
- Denk eraan je handen te wassen. Doe dit niet alleen voor je begint met de voorbereiding van je barbecue, maar was je handen iedere keer met desinfecterende zeep wanneer je rauwe vlees of vis hebt aangeraakt.
- Ontdooien doe je in de koelkast, niet op het aanrecht. Haal vlees of vis dus een dag van tevoren uit de vriezer.
- Zorg dat keukengerei en aanrecht schoon zijn. Gebruik nieuw keukengereedschap bij iedere nieuwe soort rauwe vlees of vis en wissel ook van (plastic of glazen) snijplank. Tekort aan materiaal? Was dan tussendoor af in heet water met sop.
- Zorg ook voor schone handdoeken, theedoeken en vooral vaatdoekjes. De vaatdoek is meestal de grootste bron van ziekmakende bacteriën.
- Dek je eten altijd af, zodat eventueel vliegend ongedierte geen kans heeft. Doe dit nadat je het gemaakt hebt, maar ook als het buiten op tafel staat.
- Een mooi opgemaakte schotel met vlees en vis siert de tafel, maar staat bijna garant voor kruisbesmetting. Houd de verschillende soorten rauwe vlees en vis dus liever strikt gescheiden.
- Zet vlees en vis altijd onderin de koelkast, zodat eventueel lekvocht niet op andere producten druipt.
- Was groente goed en doe dit ook met fruit als het niet geschild wordt.
Hygiëne is het belangrijkste
Hygiëne is bij het barbecuen misschien nog wel belangrijker dan anders. Zo kunnen bacteriën, die altijd op rauw vlees zitten, zich sneller vermenigvuldigen wanneer dit vlees te lang buiten de koelkast staat. Het gevolg? Een flinke infectie met als voornaamste klacht diarree. Haal vlees en vis daarom pas uit de koelkast als het ook het barbecuerooster op gaat en leg wat je niet gebruikt direct terug. Zorg bovendien dat borden en bestek die met rauw vlees in aanraking zijn gekomen niet in contact komen met het gegaarde vlees. Andere aandachtspunten:
- Gebruik de tang waarmee je rauw vlees en vis op de barbecue legt niet ook om datzelfde stuk vlees of vis te draaien, maar gebruik verschillend gereedschap.
- Steek de tang als je hem niet gebruikt in het barbecuerooster. De hitte doodt de bacteriën van het rauwe voedsel.
- Barbecuen is niet om je vingers bij af te likken. Althans: niet tijdens het bereiden van het voedsel. Lik dus niet de marinade van de stukken rauwe vlees van je vingers. Sterker nog: kom er liever helemaal niet met je handen aan.
Well done is altijd beter
Vlees en vis zien er op de barbecue al snel lekker uit, terwijl ze van binnen nog half rauw zijn. Maar het is wel belangrijk dat ze goed doorbakken zijn, want in halfrauw vlees kunnen de bacteriën overleven en je vervelende maag-darmklachten bezorgen. Zijn de stukken vlees heel groot of dik? Gaar ze dan eventueel even voor in de magnetron of oven. Dan weet je zeker dat het vlees niet meer rauw is en beperk je het risico op klachten tot een minimum. Zorg ook voor voldoende licht bij de barbecue, zodat je kunt zien of vlees of vis echt goed gaar is. Let ook op dat je eten niet verbrandt. Zwartgeblakerd vlees levert je dan wel geen maag- of darmproblemen op, maar het verhoogt wel het risico op kanker. Laat de temperatuur van de kooltjes niet te hoog te oplopen en hang het rooster niet te dicht op de kooltjes.
Opletten ná het eten
Klaar met eten? Gooi dan alles weg wat te lang buiten de koelkast is geweest. Verse vlees of vis dat niet buiten de koeling is geweest, kun je invriezen. Overgebleven vlees of vis dat uit de vriezer komt, kun je het beste gelijk garen op de barbecue. Daarna snel af laten koelen en de koelkast in. Lekker voor morgen!
- Maag Lever Darm Stichting
- BBQ Helden