Coeliakie (glutenintolerantie) bij kinderen

Eén op de honderd kinderen krijgt coeliakie oftewel een glutenintolerantie. Een baby kan ineens klachten krijgen na het eerste graanpapje of stukje brood. Je kunt ook op latere leeftijd, zelfs als je volwassen bent, pas glutenintolerant worden.

Symptomen coeliakie bij kinderen

Het ene kind heeft er veel meer last van dan het andere. Coeliakie kan zorgen voor:

• darmklachten, zoals buikpijn, diarree, obstipatie, winderigheid en stinkende ontlasting
• minder eetlust
• afvallen
• slecht groeien
• een bolle, opgeblazen buik
• dunne armen en benen, platte billen
• een triest uiterlijk, snel huilen, makkelijk geïrriteerd zijn
• bleek zien, soms huiduitslag, een fletse blik, dof haar

Artsen noemen het wel 'failure to thrive' als kinderen onvoldoende groeien en zich niet zo goed ontwikkelen.

Vaak zijn deze symptomen niet zo duidelijk aanwezig. Bij sommige kinderen wordt pas op latere leeftijd de diagnose coeliakie gesteld, nadat ze bij een arts terechtkomen met klachten als steeds weer buikpijn of niet genoeg aankomen of groeien.

Oorzaken coeliakie

De oorzaak van coeliakie is overgevoeligheid voor gluten. Hoe dit ontstaat is niet duidelijk, maar erfelijkheid speelt een rol. Gluten is een eiwit dat in bepaalde granen zit, zoals in tarwe, spelt, rogge en gerst. Ook producten die daarvan gemaakt zijn bevatten gluten, denk maar aan brood, koekjes en pasta.

Glutenintolerantie is geen voedselallergie, maar meer de uiting van een auto-immuunziekte. Antistoffen vallen het eigen weefsel aan. Krijgt iemand met coeliakie gluten binnen, dan ontstaat er een overgevoeligheidsreactie in de darmen. Het slijmvlies van de darmen raakt dan beschadigd. Hierdoor kunnen de darmen het voedsel niet goed opnemen, waardoor het gewicht en de lengte van je kind niet (voldoende) toeneemt en je kind klachten krijgt zoals buikpijn. Omdat het ijzer uit de voeding niet goed wordt opgenomen, kan er bloedarmoede ontstaan.

Door de chronische buikpijn en het tekort aan voedingsmiddelen die worden opgenomen, voelen kinderen met coeliakie zich waarschijnlijk niet zo lekker en prikkelbaar.

Bij kinderen met het downsyndroom, turnersyndroom, diabetes en bepaalde schildklierziekten komt glutenintolerantie naar verhouding meer voor.

Diagnose glutenintolerantie

Heeft je kind klachten die passen bij coeliakie? Dan doet de huisarts bloedonderzoek. In het bloed kunnen antistoffen zitten die wijzen op coeliakie. Heeft je kind inderdaad deze antistoffen, dan haalt een kinderarts of maagleverdarmarts een stukje slijmvlies uit de darm om te bekijken of dat beschadigd is.

Het is belangrijk dat je kind gedurende deze onderzoeken gewoon blijft eten wat het altijd al at, ook gluten. Als je al begint met een glutenvrijdieet voordat de diagnose gesteld is, klopt de uitslag van het onderzoek namelijk niet meer. Of je kind wel of niet goed reageert op een glutenvrijdieet kun je niet gebruiken om de diagnose te stellen.

Behandeling coeliakie

Je kunt niet genezen van glutenintolerantie, er zijn ook geen medicijnen voor. De behandeling bestaat uit een glutenvrij dieet: een kind met coeliakie mag voortaan helemaal geen gluten meer eten. Het slijmvlies van de darmen herstelt zich dan weer.

Zodra je weer gluten gaat eten, beginnen ook de klachten weer. Als je coeliakie hebt, moet je daarom de rest van je leven glutenvrij eten.

Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.