Werking en anatomie van de clitoris
De clitoris wordt wel eens vergeleken met de eikel van de man. Klopt dit? En wat doet je clitoris nu eigenlijk?
De clitoris zit aan de bovenkant én onderkant van de binnenste schaamlippen - precies op het punt waar ze samenkomen - en wordt ook wel kittelaar of clit genoemd. Het woord komt van het Griekse woord voor sleutel.
Wat doet de clitoris?
Hoewel de gehele vulva seksueel gestimuleerd kan worden, is het de clitoris die het meeste seksuele genot verschaft. Sterker nog: je clitoris is het enige vrouwelijke orgaan dat enkel en alleen bestaat voor het ervaren van genot. De clitoris kan op meerdere manieren gestimuleerd worden. Welke manier iemand lekker vind - en op welk tempo en met welke druk - is natuurlijk sterk persoonsgebonden.
Manieren waarop de clitoris gestimuleerd kan worden:
- Door jouw vingers of die van je sekspartner
- Stimulatie door orale seks
- Door middel van een seksspeeltje
- Door de genitaliën van je sekspartner
Je clitoris is groter dan je denkt
De clitoris is groter dan het uitwendige knopje boven de vaginaopening. Het grootste deel van de clitoris ligt namelijk inwendig. De schacht van de clitoris is zo'n 8 centimeter lang en heeft de vorm van een hoefijzer. Met zwellichamen aan beide kanten loopt de clitoris net onder de huid onder de buitenste schaamlippen door. Daarom is het voor een vrouw vaak fijn als de hele vagina wordt gestimuleerd en niet alleen de clitoris zelf.
Anatomie van de clitoris
Hoe ver een clitoris naar buiten steekt verschilt per vrouw. Daarbij varieert de grootte van de clitoris gedurende het leven van een vrouw ook dankzij hormonen. De clitoris van een vrouw van 35 jaar oud is gemiddeld vier keer zo groot als die van een meisje in de puberteit.
Bij de meeste vrouwen zit de clitoris verscholen onder het clitoriskapje. Dit kun je vergelijken met de voorhuid van de penis. Bij opwinding trekt de huid wat naar achter en zwelt de clitoris op; een vrouwelijke erectie dus. De zwellichamen van de clitoris vullen zich met bloed, waardoor de clitoris eigenlijk een soort airbag vormt rond de vagina. Hierdoor is het stoten tijdens de geslachtsgemeenschap niet pijnlijk.
De clitoris is gevoeliger dan een eikel
De meeste zenuwuiteinden van de clitoris bevinden zich wel aan de buitenkant. Met zo’n 8000 zijn het er twee keer zoveel als de eikel van een man. Hierdoor is de clitoris ook veel gevoeliger dan de eikel. Niet alle vrouwen vinden het daarom prettig als het topje direct wordt gestimuleerd. Het is dus belangrijk om de aandacht te verdelen en de clitoris goed vochtig te houden. Als de vrouw opgewonden is, komt dat vocht vanzelf door de druk van het opzwellen van de verschillende zwellichamen.
Toch speelt de clitoris bij de meeste vrouwen een hoofdrol bij het orgasme: uit onderzoek blijkt dat 70 tot 80 procent van de vrouwen alleen klaar kan komen door stimulatie van het zogenaamde genotsknopje.
Welke aandoeningen kun je aan je clitoris krijgen?
Er zijn enkele aandoeningen die gevolgen kunnen hebben voor de werking van je clitoris:
Hypertrofie van de clitoris
Wanneer de clitoris in niet-erectiele toestand groter is dan 2 centimeter, wordt dat hypertrofie genoemd. De letterlijke vertaling van hypertrofie is 'groter worden van weefsel'. Hypertrofie van de clitoris kan aangeboren zijn (aangeboren hypertrofie van de clitoris). Dat is vaak het gevolg van hormooninvloeden tijdens de zwangerschap. De vrouwelijke foetus is dan blootgesteld aan hoge concentraties androgenen (mannelijke geslachtshormonen zoals testosteron). Bij een zware vorm kan de clitoris op een penis lijken. Soms nemen ook andere delen van de uitwendige geslachtsorganen mannelijke vormen aan. Zo kunnen de schaamlippen zo aaneen gegroeid zijn dat ze op een scrotum lijken.
Hypertrofie kan ook pas op latere leeftijd ontstaan, dat noemen we verworven hypertrofie van de clitoris. Dit is een zeldzame aandoening die kan ontstaan door een verhoogde afscheiding van mannelijke hormonen door tumoren van de eierstokken en de bijnieren. Ook een tumor in de hypofyse kan verworven hypertrofie van de clitoris veroorzaken. De vergrote clitoris kan samengaan met andere kenmerken van mannelijkheid, zoals mannelijke haargroei en een lage stem.
Hormoongerelateerde aandoeningen
Andere hormoongerelateerde aandoeningen kunnen ook een vergrote clitoris veroorzaken. Het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) bijvoorbeeld.
Vaginale infecties en soa's
Vaginale schimmelinfecties, bacteriële vaginose (BV), maar ook seksueel overdraagbare aandoeningen als trichomonas, chlamydia, gonorroe en herpes hebben een negatieve invloed op de vulva. Ook de clitoris kan er behoorlijk geïrriteerd door raken.
lichen sclerosus
Lichen sclerosus is een huidziekte die vooral vrouwen tussen de 50 en de 70 jaar treft. Ze krijgen meestal klachten bij de schaamlippen, de ingang van de vagina en de anus. De huid is minder soepel, voelt strak en harder aan en jeukt. De huid kan licht en glanzend zijn en dunner worden. De binnenste (kleine) schaamlippen kunnen aan elkaar plakken. Hierdoor kan de clitoris bedekt worden.
Allergieën
Ook een allergie voor condooms, seksspeeltjes, zeep of wasverzachter kan doorwerken op de clitoris.
Kanker
Diverse kankersoorten, zoals vulvakanker, schaamlipkanker en baarmoederhalskanker kunnen ook de (werking van) de clitoris aantasten.
Naar de dokter
Is je clitoris gevoeliger dan anders, pijnlijk, jeukt het of ziet je schaamstreek er anders uit dan anders, dan is het altijd verstandig naar je huisarts te gaan en zo nodig een doorverwijzing naar de gynaecoloog te vragen.
Besnijdenis
In sommige culturen worden de uitwendige geslachtsorganen van een vrouw verwijderd. De redenen hiervoor variëren. Soms gaat het om schoonheid of reinheid, maar er zijn ook culturen waarin men gelooft dat een vrouw zich met een clitoris te uitdagend gedraagt of dat de clitoris schade kan aanbrengen bij de man of een kind. Dit zijn fabels en een vrouwenbesnijdenis resulteert vaak in allerlei psychische en lichamelijke klachten. Daarom is meisjesbesnijdenis in veel landen - ook in Nederland - verboden en strafbaar.
- VrouwMC
- Sense
- Thuisarts
- medicininfo
- Healthline