Kom je aan door de anticonceptiepil?

De anticonceptiepil - kortweg de pil - is nog steeds een populair voorbehoedsmiddel onder vrouwen, hoewel de gebruikscijfers al jaren dalen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. In 2014 gebruikte nog 38 procent van de vrouwen van 16 tot en met 49 jaar de pil, in 2020 ging het om 32 procent. Voor het perspectief: vrouwen willen zich onverminderd goed beschermen tegen zwangerschap en de pil is nog steeds het meest gebruikte middel. Je kunt zelf je ongesteldheid regelen en je bent voor 99 procent beschermd tegen een zwangerschap (maar niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen). Het spiraaltje en staafje zijn wel in opmars. Vrouwen die de pil niet (meer) slikken doen dit over het algemeen omdat ze niet elke dag hormonen willen slikken en stemmingswisselingen of een verminderde zin in seks ervaren door het gebruik ervan. Ook bijwerkingen als het risico op trombose of borstkanker worden vaak genoemd. Een klein deel van de vrouwen wil de anticonceptiepil niet slikken vanwege het effect op je gewicht: je zou aankomen door het slikken van de pil. Maar is dat wel zo?

Hoe werkt de pil?

De werkzame stoffen in de pil zijn hormonen. Ze lijken op de hormonen die in de eierstokken van een vrouw worden aangemaakt, oestrogeen en progestageen. Die regelen de maandelijkse cyclus. Ze zorgen dat er elke maand een eicel vrijkomt (de eisprong of ovulatie). En dat het baarmoederslijmvlies wordt opgebouwd en later weer wordt afgestoten als de eicel niet bevrucht is (de menstruatie). De hormonen in de pil zorgen dat er juist géén eicel vrijkomt. Ze beïnvloeden ook de baarmoederwand, zodat een bevrucht eitje zich daar niet kan nestelen. Bovendien wordt het slijm in de baarmoederhals dikker, waardoor zaadcellen minder goed in de baarmoeder kunnen doordringen. Deze drie effecten zorgen er samen voor dat de pil zeer betrouwbaar is in het voorkomen van een zwangerschap, mits je 'm niet vergeet natuurlijk.

En hoe zit het met die gewichtstoename?

Waar veel vrouwen in het verleden inderdaad een kilo of twee aankwamen wanneer ze met de pil begonnen, is de kans op gewichtstoename met de nieuwste anticonceptiepillen inmiddels tot een minimum beperkt. Dit komt omdat deze generatie anticonceptiepillen aanzienlijk minder hormonen bevat dan de eerdere generaties, soms zelfs tot wel 33 procent minder. Het gaat dan met name om de hoeveelheid ethinylestradiol, het oestrogeenhormoon dat verantwoordelijk is voor de gewichtstoename. Er is ook geen wetenschappelijk bewijs dat de pil dikker zou maken, hoewel dit vaak genoeg is onderzocht.

Waarom denken veel vrouwen dan van wel?

Allereerst is er de leeftijd waarop vrouwen over het algemeen starten met de anticonceptiepil. Dat is vaak in een leeftijdsfase waarin het lichaam sowieso verandert, en het gewicht een beetje schommelt. Bovendien zorgt het oestrogeen ervoor dat je lichaam sneller vocht opneemt en ook vasthoudt. Dit duurt zo’n 3 tot 6 maanden, daarna verlies je dit vocht weer. Wel kan het andere hormoon, progestageen, er voor zorgen dat je meer eetlust krijgt. Dit zorgt er voor dat je dus aan komt door de verandering in je voeding en niet direct door de pil.