5 vragen over... hiv

1. Wat is hiv?

Hiv is het virus dat aids veroorzaakt. Aids is een ernstig syndroom dat, zonder behandeling, een dodelijke afloop heeft. Hiv breekt stap voor stap de afweer af die mensen van nature hebben tegen ziekteverwekkers. Als het afweersysteem zodanig verzwakt is door hiv dat het allerlei virussen en bacteriën niet meer aan kan, wordt er gesproken over aids. Iemand met aids wordt steeds zwakker en vatbaarder voor zeldzame infectieziekten en kwaadaardige aandoeningen. Zonder behandeling zal iemand met hiv uiteindelijk aan de gevolgen van aids overlijden.

2. Hoeveel mensen in Nederland hebben hiv?

In Nederland leven zo'n 25.000 mensen met hiv en dit aantal neemt toe. Volgens de laatste gegevens wordt ieder jaar bij ruim 1000 mensen in Nederland hiv vastgesteld. Van de nieuwe diagnoses vinden er ongeveer 350 plaats in Amsterdam. Jaarlijks overlijdt ongeveer één persoon aan de gevolgen van aids. Naar schatting weet bijna 30 procent niet dat hij of zij hiv heeft.

3. Hoe komt het dat mensen niet weten dat ze hiv hebben?

Het kan jaren duren voordat mensen die met hiv geïnfecteerd zijn ziek worden of klachten krijgen. Al die tijd kunnen ze wel aan anderen het virus doorgeven en kan de ziekte ernstiger worden. Het is dus belangrijk om je te laten testen, wanneer je risico hebt gelopen op hiv. In Nederland wordt er actief getest op hiv. Zo krijgt iedereen die voor een soa-test bij de GGD komt een hiv-test aangeboden.

Mannen met homoseksuele contacten en prostituees krijgen het advies om zich elk half jaar op hiv en andere soa's te laten testen. Zwangere vrouwen worden standaard op hiv getest, mede om hiv bij hun baby's te voorkomen.

4. Wat is de laatste stand van zaken op onderzoeksgebied?

Wereldwijd wordt onderzoek gedaan naar het voorkomen en behandelen van hiv. In Nederland start in 2015 een project, het zogenoemde H-team-project, om de verspreiding van hiv op stadsniveau te elimineren. Eén van de onderdelen daarvan is een proef met PrEP (Pre Expositie Profylaxe). Dat houdt in dat iemand dagelijks een pil slikt met daarin twee verschillende hiv-remmers, en zich daarmee tegen hiv beschermt. Het is een optie voor mensen die nog niet met hiv zijn geïnfecteerd, maar die wel een relatief groot risico lopen om een hiv-infectie op te lopen. Uit verschillende buitenlandse onderzoeken blijkt dat PrEP een zeer effectief middel kan zijn om nieuwe hiv-infecties te voorkomen.

In Europa zijn hiv-remmers op dit moment nog niet geregistreerd voor preventief gebruik. Het H-team wil onderzoeken of homomannen in Amsterdam PrEP willen gebruiken als aanvulling op de huidige preventiemiddelen, en wat de voor- en nadelen van PrEP zijn in deze settting.

5. Is de verwachting dat hiv in de toekomst te genezen zal zijn?

Hiv is nog niet te genezen. Wel wordt er, ook door het H-team, onderzoek gedaan naar een 'functional cure'. Er is sprake van 'functional cure' wanneer het virus na jaren van behandeling blijvend wordt onderdrukt, ook nadat iemand gestopt is met het nemen van medicijnen.

Daarnaast gaat de zoektocht naar een effectief vaccin tegen hiv onvermoeibaar door. In de loop der jaren zijn er al veel vaccins bestudeerd, maar die bleken nog niet in staat om nieuwe infecties te voorkomen. Ook konden deze vaccins het ontstaan van aids nog niet remmen. Meer onderzoek naar nieuwe vaccins is nog altijd noodzakelijk.