Reuma: de grote drie

Reuma is een verzamelnaam voor ruim honderd verschillende reumatische aandoeningen. Ruim de helft van de mensen met reumatische klachten is tussen de 40 en 64 jaar; het is dus onzin dat alleen ouderen reuma krijgen. Sterker: het aantal mensen met reuma neemt steeds meer toe, niet alleen omdat mensen steeds ouder worden, maar ook door de toename van overgewicht en dus de druk op de gewrichten. [ITEMADVERTORIAL]

Bij reuma heb je altijd één van de volgende klachten:

• Het slijmvlies in het gewrichtskapsel is ontstoken (ontstekingsreuma)
• Het kraakbeen in een gewricht is beschadigd (artrose)
• Óf je hebt pijn aan het bindweefsel rondom het gewricht (wekedelenreuma)

Drie hoofdgroepen reuma

Reumatische aandoeningen zijn dus onder te verdelen in drie hoofdgroepen: ontstekingsreuma, artrose en wekedelenreuma. De meeste mensen met reumatische klachten hebben artrose. Dat zijn er maar liefst 1,1 miljoen. Chronische gewrichtsontstekingen komen voor bij ongeveer 420.000 mensen. Ongeveer 240.000 mensen kampen met een vorm van wekedelenreuma.

Categorie 1: ontstekingsreuma

Als het gewrichtsslijmvlies ontstoken is, maak je meer gewrichtsvocht aan dan nodig. Daardoor zwelt het gewricht op, met pijn en stijfheid als gevolg. Vaak gaat dit gepaard met vermoeidheid en lusteloosheid. Akyloserende spondylitis (ziekte van Bechterew) en reumatoïde artritis (RA) zijn de bekendste vormen van ontstekingsreuma.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een van de meest voorkomende vormen van ontstekingsreuma. Het is een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem het verschil tussen goede (lichaamseigen) en slechte organismen (virussen en bacteriën) niet kent en daardoor eigen weefsel aanvalt. Het verloop van reumatoïde artritis wisselt. Patiënten hebben periodes met ernstige klachten, maar ook bijna pijnloze periodes. RA komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen.

Ziekte van Bechterew

Axiale spondyloartritis is een verzamelnaam voor reumatische aandoeningen waarbij ontstekingen aanwezig zijn in het bekken en de wervelkolom. Het komt voor bij ongeveer 1 op de 200 mensen en begint meestal tussen het 15e en 35e levensjaar. De ontstekingen veroorzaken chronische pijn en stijfheid, vooral rond de heupen, de bilstreek en laag in de rug. Ook andere delen van het lichaam kunnen betrokken zijn, zoals gewrichten in de armen of benen, de pezen, maar ook de ogen, de darmen en de huid. Regelmatig bewegen en medicijnen kunnen helpen de klachten te verminderen.

Ankyloserende spondylitis (AS) is de bekendste vorm van axiale spondyloartritis en wordt ook wel ziekte van Bechterew genoemt. Ook andere benamingen worden voor deze ziekte gebruikt, zoals spondylitis ankylopoetica, spondylartropathie(ën) of de ziekte van Marie-Strumpell. Bij ankyloserende spondylitis zijn er op röntgenfoto's zichtbaar afwijkingen aan het bekken of de wervelkolom. Tegenwoordig neemt de naam 'axiale spondyloartritis' (vaak afgekort tot axiale SpA) in populariteit toe, omdat deze term ook de mensen met niet-radiografische axiale spondyloartritis erkend.

Categorie 2: artrose

Artrose, internationaal osteoartritis genoemd, is de meest voorkomende reumatische aandoening aan het bewegingsapparaat. Het kraakbeen gaat in kwaliteit achteruit; het wordt dunner en zachter. Dit leidt tot vervorming van het bot direct onder het kraakbeen. Er vormen zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels, osteofyten genoemd. Deze knobbels beperken de beweeglijkheid van het gewricht. Ook kunnen zenuwen bekneld raken, met pijn, gevoelsstoornissen en krachtsverlies tot gevolg. Er werd altijd gedacht dat artrose een ziekte van alleen het kraakbeen is, maar het is een ziekte van het hele gewricht. En dit kan in alle gewrichten voorkomen. Er zijn echter gewrichten waarin het vaker optreedt, zoals nek, onderrug, knieën, heupen, duim, vingers en grote teen. Artrose is een chronische aandoening en verloopt langzaam progressief. Het wordt ook wel eens gewrichtsslijtage genoemd, maar komt echt niet alleen bij ouderen voor. Ook jongere mensen kunnen het krijgen.

Categorie 3: wekedelenreuma

De naam geeft het al weg; bij deze reumavorm heb je last van de zogenoemde weke delen. Om je gewricht heen zitten het gewrichtskapsel, de slijmbeurs, banden, pezen en spieren. Dit zijn de zogenaamde weke delen. Als je pijn hebt aan deze weke delen kan er sprake zijn van wekedelenreuma. Soms wordt pijn bij deze vorm van reuma veroorzaakt door een ontsteking, bijvoorbeeld bij peesontsteking (tendinitis) of een slijmbeursontsteking (bursitis). Soms doen de spieren en pezen langdurig pijn, maar zijn ze niet ontstoken. Er zou dan bijvoorbeeld sprake van fibromyalgie kunnen zijn. Mensen met fibromyalgie hebben naast pijn ook last van vermoeidheid en slaapproblemen.