Wat is regressietherapie? En hoe werkt het?

Stel: je kunt op je werk een flinke promotie krijgen, maar dan moet je wel regelmatig voor een grote groep gaan spreken. Laat maar zitten, denk je meteen. Want zodra jij iets moet vertellen aan meer dan een handjevol mensen komt er geen woord meer over je lippen. Je gaat trillen, voelt je verlamd, krijgt zweethanden… Je hebt best geprobeerd om daar verandering in te brengen: toespraakjes oefenen voor de spiegel, erover praten met collega’s, je bent zelfs naar een psycholoog geweest. Maar het heeft niets geholpen. Je kunt niet verklaren waarom spreken in het openbaar je zo angstig maakt. Misschien is het gewoon niets voor jou. Dat kan. Toch?

Onverwerkte gebeurtenissen

“Er zijn een heleboel mensen die ergens heftig op reageren zonder dat ze precies weten hoe dat komt”, vertelt Ingrid Klooster, regressietherapeut met een eigen praktijk in Harderwijk. “Vaak hebben ze al van alles geprobeerd, maar toch hebben ze nog steeds last van emotionele of fysieke klachten. Het kan gaan om beperkende overtuigingen zoals ‘ik ben niet goed genoeg’, dwanggedachten en allerhande angsten, zoals faalangst, verlatingsangst of juist bindingsangst. Maar ik zie ook mensen met onverklaarbare lichamelijk klachten die stad en land af zijn geweest met vage pijn op verschillende plekken, of met een aanhoudend zeurend gevoel.”

De oorzaak van die klachten zouden onverwerkte gebeurtenissen kunnen zijn die ergens in het lichaam liggen opgeslagen. “Alles wat je in je leven meemaakt, gaat in je systeem zitten”, legt Klooster uit. “Dat hoeft geen gevolgen te hebben, maar soms gaat het tegen je werken. Dit kan een gebeurtenis zijn die zo diep zit weggestopt dat je er zelfs geen herinneringen aan hebt. Of misschien heb je last van een onprettige gebeurtenis waar je al aan hebt gewerkt, maar die kennelijk nog steeds in je zit. Of jarenlange, onbewuste spanning heeft zich vastgezet in je lichaam, waardoor je nu onverklaarbare pijn hebt.”Hoe je je voelt, komt ergens vandaan. “

Als jij in paniek raakt als je voor een groep mensen moet spreken, zit daar iets achter. Datzelfde geldt als je je vaak alleen en onbegrepen voelt, bijna of helemaal overspannen bent of last hebt van psychische problemen die je angstig, onzeker, verdrietig of boos maken. Ooit heb je iets meegemaakt wat niet is verwerkt, dat staat je nu in de weg. Er komen regelmatig mensen bij mij die een rotjeugd hebben gehad. Vaak hebben ze al allerlei therapieën gevolgd: cognitieve gedragstherapie, EMDR. Dat helpt vaak wel om er beter mee om te gaan, maar de oorzaak is daarmee niet verdwenen.”

Soms zit een gebeurtenis zo diep weggestopt dat je er zelfs geen herinneringen aan hebt

Veilig en vertrouwd

Regressietherapie is een bewezen effectieve vorm van psychotherapie waarbij je onder begeleiding van een therapeut op zoek gaat naar de oorzaak van je problemen. “Daarvoor moet je je veilig en vertrouwd voelen bij de therapeut”, zegt Klooster. “Je krijgt daarom eerst een intakegesprek waarin ik uitleg waarom en hoe regressietherapie werkt. Zo leer je elkaar een beetje kennen. Wat niet betekent dat we eindeloos praten, want ik ben resultaatgericht en geloof in korte therapieën. Hoe eerder je bij een therapeut weg bent, hoe beter. Dat betekent namelijk dat je weer zo lekker in je vel zit dat je geen therapie meer nodig hebt.”

Thuis vul je een vragenformulier in. “Bijvoorbeeld over je jeugd, maar ook over wat er bekend is over je opa en oma en de periode toen je moeder zwanger was van jou. Als je moeder zich toen goed voelde, in de volle overtuiging dat ze een stabiele ouder voor jou zou worden, is dat een andere situatie dan wanneer ze eigenlijk geen kind wilde. Ook beschrijf je je basisschooltijd, of je bent gepest, hoe vaak je verhuisd bent, of je veel relaties hebt gehad of juist niet. De rode draad is: hoe was je leven tot nu toe?” 

Wanneer je thuis aan de slag gaat met deze vragen, ben je eigenlijk al bij jezelf in therapie. “Je overdenkt je leven, waardoor je bijvoorbeeld tot de conclusie kunt komen dat je je altijd afgewezen hebt gevoeld. Of dat je nooit voor jezelf bent opgekomen maar je altijd hebt laten leiden door de mening van anderen. Met die kennis in hun achterhoofd neem ik mensen mee terug naar traumatische gebeurtenissen waar ze eigenlijk niet naartoe willen. Beeld je maar eens in dat je voor een groep moet spreken. Hoe kijken de mensen naar je? Wat voel je als al die ogen op jou gericht zijn? Wat wil je nu doen?”

Iedereen heeft zijn eigen 'foute film'

Het streven is dat je tijdens de therapiesessie alles vertelt wat in je opkomt. “Maar dan ook écht alles”, zegt Ingrid Klooster. “Alles wat je denkt, alles wat je voelt, niets is raar. Samen gaan we terug in de tijd en zo komen we vanzelf terecht bij de momenten die je met je hersenen niet goed kan bereiken, maar waarvan je systeem nog weet dat ze er zijn. Sommige mensen vinden dat zweverig klinken, maar je kunt het vergelijken met de honderdste keer dat je na je werk over de snelweg naar huis rijdt. Dan zie je ook niet meer elk kilometerpaaltje of iedere boom, maar leg je hele stukken af op de automatische piloot.” In dat bewustzijn zit je tijdens regressietherapie ook. Aan de ene kant zak je wat dieper weg, aan de andere kant houd je de volledige controle. “Je zegt eigenlijk tegen je bewustzijn: ga maar een stukje opzij, ik ga wat dieper graven, maar ik blijf er wel bij. De essentie van regressietherapie is dat je ooit iets hebt meegemaakt wat niet leuk was. Dat noem ik een foute film. Die foute film heb je nooit afgemaakt, er zit geen eind aan. Elke keer dat er iets gebeurt wat je triggert, schiet je terug in die foute film. Je krijgt dezelfde stress als je op dat moment hebt ervaren, of je wordt net zo angstig als je destijds was.”

Die foute film kan bijvoorbeeld zijn ontstaan toen je vroeger op school werd gepest. “Of die ene keer dat een leraar je voor de klas voor gek zette en jij door de grond wilde zakken van schaamte”, zegt Ingrid Klooster. “Hoe gevoeliger je bent, hoe meer je oppikt. Dat kan ver teruggaan, tot aan de tijd dat je bij je moeder in de buik zat. Uit onderzoek naar couveusekinderen blijkt dat deze groep op latere leeftijd veel vaker te maken krijgt met psychische klachten. Vaak hebben ze zich in de couveuse diep eenzaam gevoeld, wat in hun latere leven naar boven kan komen als ze het idee hebben dat ze door hun partner in de steek worden gelaten.” 

Hoe gevoeliger je bent, hoe meer je oppikt. Dat kan zelfs teruggaan tot voor je geboorte

Het voelt op zo’n moment alsof je gedachten, gevoelens, herinneringen en lichaamsdelen niet van jou zijn. “Dat fenomeen noemen we dissociatie. Meestal begrijp je zelf niets van wat er gebeurt omdat je denkvermogen het niet doet als je dissocieert. Met gewone therapie kun je de oorzaak niet achterhalen. Met regressietherapie wel. Mijn ervaring is dat regressietherapie 90 procent van de mensen helpt om heel makkelijk bij het moment te komen waar het ooit is misgegaan. Je herbeleeft de mogelijk vergeten gebeurtenissen, richt je aandacht naar binnen en kunt je verbinden met de verdrongen herinnering.”

Vrijer en zorgelozer leven 

Het is volgens Ingrid Klooster simpel: je hebt ooit iets meegemaakt wat te groot was om te hanteren, maar het is er nog wel. Regressietherapie helpt je om die foute film af te maken, zodat je weer veilig in het heden kunt leven. “Je ervaart de verbanden tussen toen en nu, krijgt inzichten over waarom je je vaak ineens angstig, boos of gefrustreerd voelt, en je verwerkt fysiek en emotioneel wat er is gebeurd. Dat is enorm bevrijdend. Dit gevoel van rust en ontspanning werkt op de lange termijn door, waardoor je vrijer en zorgelozer kunt gaan leven. Zonder angsten, zonder terughoudendheid, zonder blokkades.”

Vergelijk het met een rugzak die je al jaren meedraagt en die soms heel zwaar voelt. Je weet niet precies meer wat erin zit omdat je de spullen er lang geleden in hebt gestopt en vergeten bent. Regressietherapie helpt je om je rugzak te openen en te kijken wat erin zit. Misschien vind je dingen die je verdrietig maken of die je bang hebben gemaakt. Als je eenmaal weet wat deze dingen zijn, kun je beslissen om ze uit je rugzak te halen en achter te laten. Regressietherapie helpt om verbindingen te leggen tussen je verleden en je huidige leven, zodat je rugzak lichter wordt en je gemakkelijker kunt lopen.

Heeft regressietherapie effect?

Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken van dr. Ronald van der Maessen en prof. dr. A.K. Groen blijkt dat regressietherapie effect heeft. Er zijn ook wetenschappers die kritisch zijn, omdat je tijdens regressietherapie herinneringen kunt herbeleven aan vorige levens. Daarvan is nooit met zekerheid te stellen dat ze kloppen. Tegelijkertijd zijn er veel mensen die zeggen dat ze zich beter voelen na de therapie. Wil je regressietherapie volgen, kies dan voor een therapeut die lid is van beroepsvereniging NVRT. Deze waarborgt de kwaliteit van het beroep van regressie- en reïncarnatietherapeut. 

Een andere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Gezond juni 2024. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.