Heb jij last van FOMO: ‘Fear of Missing Out’?

In feite is de angst om dingen te missen niks nieuws. Iedereen kent het onbehaaglijke gevoel de verkeerde keuze te hebben gemaakt door een feestje, borrel of wedstrijd over te slaan. Toch bestaat FOMO, de ‘Fear of Missing Out’, als psychologisch begrip nog maar net. En dat heeft alles te maken met de explosieve groei van social media. Want door Facebook, Twitter en Instagram kunnen we ineens altijd en overal zien wat onze vrienden, kennissen, familieleden en leeftijdgenoten aan het doen zijn. Feestjes, promoties, uitstapjes, verjaardagen, vakanties, er is geen ontkomen aan.

Hoe minder blij, hoe meer FOMO

Vanwege de link met social media wordt FOMO vaak geassocieerd met millennials, de generatie die is opgegroeid met een smartphone in de hand. Maar in feite kan iedereen er last van hebben. De gevoeligheid ervoor hangt samen met bepaalde persoonlijke factoren, ontdekte de Britse psycholoog Andrew Przybylski in 2013. Wie hoogt scoort op FOMO blijkt minder gelukkig en minder tevreden met zijn leven te zijn. Ook voelen hoogscoorders minder controle over hun leven en minder verbondenheid met anderen dan mensen die laag scoren op FOMO. En juist die hoogscoorders zitten vaker op social media.

De oorzaak van FOMO: bang voor spijt

Wat de kip en het ei is, wordt niet duidelijk uit Przybylski’s onderzoek. Duidelijk is wel dat FOMO samenhangt met onzekerheid en ontevredenheid, én met de drang om constant social media te checken. Volgens de Amerikaanse hoogleraar psychologie en gedragseconomie Dan Ariely heeft die aandrang alles te maken met de angst voor spijt, vooraf en achteraf. ‘Als je niet weet dat er een leuk feestje is, dan is er niks aan de hand’, vertelt de wetenschapper in een YouTube-filmpje. ‘Maar als je het op social media achteraf wél ontdekt, voel je spijt. Dan denk je: waarom heb ik niet een half uurtje eerder of gisteren op Facebook gekeken, dan had ik het niet gemist.’ Met als gevolg dat je geen informatie wilt missen en continu de statusupdates checkt.

Vicieuze cirkel

Eén probleempje... het helpt niet echt. Je komt in een vicieuze cirkel terecht: je kijkt steeds op Facebook om niks te missen en krijgt daar het gevoel dat je dingen mist. Het werkt averechts, laat ook ander onderzoek zien. FOMO en socialmediagebruik kunnen gevoelens van ontevredenheid over je sociale leven versterken, net als het gevoel minder te hebben. Geen wonder, als je steeds aandacht besteedt aan wat je niet hebt, weet, of doet. Zoals Boeddha al zei: ‘Comparison is the thief of joy.’ Het gras is altijd groener aan de overkant.

De oplossing: wees dankbaar! (Ook voor FOMO)

Gelukkig is er een medicijn. Om de cirkel te doorbreken is het sowieso raadzaam om grenzen te stellen aan je socialmediagebruik. Check je tijdlijn bijvoorbeeld niet vaker dan twee keer per dag, op vaste tijden. En doe dit gedachtespelletje als je online bent en in een ‘ontevredenheidsreflex’ schiet:

1. Neem even afstand. Verschuif je aandacht van wat je niet meemaakt, naar het voordeel van wat je op dat moment wél doet. Met andere woorden: kies voor JOMO, the Joy of Missing Out. Je zit niet voor niks op de bank of achter je computer, toch?
2. Plaats de post in perspectief. Realiseer je dat wat je ziet een (waarschijnlijk sterk geïdealiseerd) fragment uit iemands leven is. Een momentopname. Het leven van die vriend(in) is niet zo glamourous als het er nu uitziet. Niemand post zichzelf in pyjama op de bank terwijl hij naar Holland’s got Talent aan het kijken is.
3. En niet in de laatste plaats, richt je aandacht op wat je hebt. Kijk om je heen: wat neem je voor je lief? Je thuis, familie, vrienden, huisdieren, je werk, het plezier in je hobby, je vrijheid? Wees dankbaar voor wat er is. Dankbaarheid maakt je een blijer mens, laten allerlei onderzoeken zien. Het krachtigste medicijn tegen FOMO is genieten van je hebt, in het hier en nu.

Gebruik FOMO om te veranderen

Helpt het niet? Als FOMO steeds weer de kop opsteekt, is dat misschien een teken dat er iets moet veranderen in je leven. Doe er je voordeel mee. Wat wil het je vertellen? Een nieuwe opleiding doen, vaker met vrienden afspreken, verhuizen naar een andere stad, een blog starten over je hobby? Misschien mist er iets in je leven en is het tijd om daarvoor te gaan.

Heb jij last van FOMO? Doe nu de test.