Verwijdering van de prostaat

De prostaat begint vanaf je 25e weer te groeien en houdt daar niet meer mee op. Bijna alle mannen krijgen op latere leeftijd dan ook een vergrote prostaat. Zeker de helft van de 60-plussers en tot 90 procent van de 70 à 90-jarigen hebben een goedaardige prostaatvergroting. Daar hoef je niets van te merken, maar een derde krijgt wel klachten.

De prostaat ligt namelijk om de urinebuis heen. Als hij groeit, drukt hij de urinebuis een beetje dicht. Ook kan de prostaat de blaas irriteren. Dat leidt tot allerlei plasproblemen, zoals moeite met plassen, vaker naar de wc moeten en een zwakkere straal.

Deel verwijderen

Medicatie kan de prostaat doen krimpen of bepaalde spieren ontspannen waardoor de plasproblemen verminderen. Ook kan een deel van de prostaat weggehaald worden met een operatie, lasertherapie of elektrische stroom.

Een van de opties is een TURP-operatie. TURP staat voor Trans Urethrale Resectie van de Prostaat. Transurethaal betekent via de plasbuis en resectie is weghalen. De uroloog brengt via de plasbuis een instrument in waarmee hij stukjes prostaat die tegen de plasbuis aandrukken verwijdert.

De prostaat kan ook gedeeltelijk 'weggesmolten' worden met behulp van laserlicht of een apparaatje dat de prostaat plaatselijk verhit. Dat laatste heet TransUrethral Microwave Thermotherapy (TUMT). Omdat deze ingrepen via de plasbuis worden uitgevoerd, ontstaat er geen zichtbaar litteken. Het duurt twee à drie maanden voor de inwendige wond aan de prostaat genezen is. Gedurende die tijd kunnen de problemen met plassen nog voortduren en kan er wat bloed bij de urine zitten. Ook urine-incontinentie komt wel eens voor, maar dat is meestal tijdelijk.

Bij erg grote prostaten kiest de arts ook wel voor een open operatie. De uroloog maakt dan een sneetje in de onderbuik, opent de prostaat en haalt het klierweefsel eruit. Dit is een beproefde methode die al vaak is uitgevoerd, maar je kunt wel bloed verliezen waardoor je een bloedtransfusie nodig hebt.

​Gevolgen

Een stukje prostaat missen, hoeft je seksleven niet te beïnvloeden. Je kunt na de operatie nog een orgasme krijgen, maar meestal zal het sperma niet meer naar buiten stromen. De zaadlozing 'kiest de weg van de minste weerstand' en na het verwijderen van een deel van de prostaat is dat meestal in de richting van de blaas. Het sperma komt dus in de blaas terecht. Ongemerkt plas je dat samen met de urine weer uit. Het gevolg hiervan is dat je niet meer op de natuurlijk manier kinderen kunt verwekken. Heb je een kinderwens, bespreek die dan voor de operatie met je uroloog.

​Prostaatkanker

Bij prostaatkanker zijn er verschillende behandelingen mogelijk, zoals bestraling, hormonale therapie en chemotherapie en een operatie waarbij een deel of de gehele prostaat weggehaald wordt. Als er geen uitzaaiingen zijn en dus alleen de prostaat zelf is aangedaan, behoort opereren tot de mogelijkheden. Om voor een operatie in aanmerking te komen, moeten ook de prostaatbiopten en de PSA-bloedwaarden voldoen aan bepaalde gunstige voorwaarden. Daarnaast dien je lichamelijk fit genoeg zijn om deze ingreep te kunnen ondergaan.

​Prostatectomie

Een verwijdering van de gehele prostaat – een zogeheten radicale prostatectomie – voert een arts uit via een snede in de buik of het perineum (stukje tussen de balzak en de anus) of door middel van een kijkoperatie. Bij een kijkoperatie schuift de uroloog via kleine gaatjes in de buik vijf buisjes naar binnen. In een buisje verdwijnt een camera, waardoor de uroloog gedetailleerd op een scherm kan zien wat hij aan het doen is. Hij haalt de prostaat, zaadblaasjes en soms ook de lymfeklieren weg. Hierbij probeert de arts kwetsbare spieren en zenuwen intact te laten.  

Afhankelijk van hoe groot de tumor is en waar hij precies zit, is het soms onvermijdelijk dat de uroloog zenuwen beschadigt. Mogelijke gevolgen daarvan zijn (tijdelijke) urine-incontinentie en erectieproblemen. Het urineverlies wordt meestal minder en kun je tegengaan met bekkenbodemoefeningen.

De prostaat maakt het vocht aan waarin zaadcellen rondzwemmen. Als je geen prostaat meer hebt, ontstaat er dus geen vocht meer bij een zaadlozing. Je krijgt wel een orgasme, maar produceert geen sperma meer.