Prostaatklachten? Naar de huisarts!

Niet alleen kunnen zonder behandeling de klachten verergeren en tot complicaties leiden, ook is het belangrijk om ernstigere mogelijke oorzaken uit te sluiten. 

Wanneer moet je naar de dokter?

Eigenlijk zodra je klachten krijgt (onder andere bij het plassen), bijvoorbeeld:

• Vaker moeten plassen, zowel overdag als 's nachts
• Moeite met plassen
• Een zwakkere straal
• Pijn en een branderig gevoel bij het plassen
• Nadruppelen
• Erectieproblemen
• Troebele of bloederige urine

Veel mannen schamen zich voor hun klachten of denken dat het normale problemen zijn die bij het ouder worden horen, waar niets aan gedaan kan worden. Schaamte is nergens voor nodig, de huisarts behandelt ieder jaar duizenden mannen met plasproblemen.

Bovendien zijn er verschillende behandelingen beschikbaar die de klachten kunnen verlichten of genezen. Het is dus zeker de moeite waard om een bezoekje af te leggen. Misschien wel de belangrijkste reden om te gaan is om prostaatkanker uit te sluiten, wat tegenwoordig een van de meest voorkomende vormen van kanker onder mannen is. Pas in latere stadia van prostaatkanker krijgen mannen klachten, die precies op die van goedaardige vergroting van de prostaat (ook wel Benigne Prostaat Hyperplasie genoemd)lijken. Soms komt de ziekte pas aan het licht in een vergevorderd stadium als uitzaaiingen voor andere klachten zorgen. 

Vragenlijsten

Wat kun je verwachten als je naar de huisarts gaat? Eerst zal de dokter je een aantal vragenlijsten geven om in te vullen. Dit zijn vragenlijsten die de precieze aard, frequentie en ernst van de klachten vastleggen, de invloed van symptomen op je kwaliteit van leven bepalen en ook je drink- en plasgedrag in beeld brengen. Deze vragenlijsten zullen tijdens de verdere behandeling meerdere malen ingevuld moeten worden om te beoordelen of de klachten verminderen.

Onderzoeken

Na het invullen van de vragenlijsten verwijst de dokter je meestal door voor de volgende onderzoeken:

Rectaal toucher: Een rectaal toucher betekent dat de arts met zijn vinger via de endeldarm de prostaat onderzoekt. Zo krijgt de arts een eerste indruk van de grootte van de prostaat, en kan hij ook beoordelen of de vergroting goedaardig (BHP) of kwaadaardig (prostaatkanker) is. Helaas kan de arts op deze manier alleen vergevorderde stadia van prostaatkanker ontdekken.

Bloedonderzoek: De belangrijkste stof die wordt gemeten in een bloedonderzoek is het Prostaat Specifiek Antigeen (PSA). Dit is een eiwit dat door de prostaat wordt afgescheiden, en waarvan de concentratie in het bloed hoger is als er sprake is van ontstekingen, forse vergroting van de prostaat of prostaatkanker. Als je ook last hebt van het achterblijven van urine in de blaas na het plassen, zal de arts ook het kreatinegehalte in het bloed laten bepalen. Dit gehalte geeft een beeld van hoe goed je nieren afvalstoffen uit je bloed halen, en is belangrijk, omdat een onvolledige urinelozing de nieren kan beschadigen.

Als de arts geen bijzonderheden ontdekt bij het rectaal toucher, en het bloedonderzoek geen verhoging van PSA aangeeft, is in veruit de meeste gevallen sprake van BHP. Soms worden aanvullende onderzoeken uitgevoerd:

Uroflowmetrie: Bij dit onderzoek wordt je gevraagd bij de arts te komen met een volle blaas. Als je aandrang krijgt om te plassen, gebeurd dit in een speciale bak die de urinestraalkracht meet.

Urodynamisch onderzoek: In dit onderzoek worden de blaasinhoud, de blaasdruk, de afsluiting van de blaas, het eventuele urineverlies, de uitstroomsnelheid van de urine en de spanning in de bekkenbodemspieren gemeten met behulp van een aantal dunne slangetjes in de plasbuis en endeldarm.

Echografie via de anus: Bij dit onderzoek wordt een soort buisje in de anus ingebracht dat geluidsgolven uitzend. Deze geluidsgolven worden door verschillende weefsels in het lichaam verschillend teruggekaatst en tot een beeld gevormd waarop de prostaat en de omringende organen te zien zijn. Het onderzoek is kort en pijnloos, hoewel het inbrengen van het buisje vervelend kan aanvoelen. In sommige gevallen, als de arts een kankergezwel vermoedt, is het nodig een biopt te nemen.

Behandeling

Als er sprake is van een goedaardige vergroting kan de arts verschillende behandelingen voorstellen. Zo kan de arts medicijnen voorschrijven die de prostaat verkleinen of bepaalde spieren ontspannen zodat je niet meer hoeft te plassen. Ook kan een deel van de prostaat worden verwijderd door een operatie, lasertherapie of electrische stroom. Zo krijgt de plasbuis weer alle ruimte en verdwijnt een groot deel van de klachten.