Drastische verandering van de bacteriesamenstelling in het maagdarmstelsel door antibiotica heeft geen duidelijke effecten op de stofwisseling van het menselijk lichaam. De darmbacteriën lijken dan ook een veel minder belangrijke rol te spelen bij de ontwikkeling van obesitas en andere metabole ziekten dan veel onderzoeken suggereren. Dat blijkt uit onderzoek van het Maastricht UMC+ en de Universiteit Maastricht.
Uit verschillende studies zou blijken dat de miljarden bacteriën in het maagdarmstelsel (microbioom) een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van obesitas en diabetes type 2. Bacteriën kunnen bijvoorbeeld voedingsstoffen afbreken die normaal onverteerbaar zijn. De afbraakproducten zouden verschillende processen in het lichaam beïnvloeden. Er is echter weinig onderzoek uitgevoerd naar deze effecten bij mensen om de vermoedens ook daadwerkelijk te bevestigen.
Gal- en vetzuren
Voor het onderzoek kregen 57 mannen met obesitas een week lang een antibioticakuur of een placebo. De antibiotica zorgden voor een ontregeling van de bacteriesamenstelling in het maagdarmstelsel. Als gevolg daalde de productie van galzuren en korte-ketenvetzuren. Beide worden geproduceerd door diverse bacteriesoorten. Van zowel galzuren als korte-ketenvetzuren wordt verondersteld dat ze bescherming bieden tegen metabole ziekten, zoals obesitas en type 2 diabetes.
Ondanks de verlaging van beide typen zuren bleek er echter nauwelijks iets te gebeuren met de stofwisseling van de deelnemers aan het onderzoek.
Risicofactoren
Er zijn diverse processen in de stofwisseling waarvan een verstoring kan leiden tot metabole ziekten, zoals bijvoorbeeld: het ontstaan van insulineresistentie, verstoringen in de energiehuishouding, ontstekingsfactoren en de doorlaatbaarheid van de darm. Deze (en nog een aantal andere factoren) bleken echter allemaal onveranderd na het ontregelen van het microbiotisch leven in het maagdarmkanaal in vergelijking met de mensen die een placebo kregen. Zelfs acht weken na het stoppen van de antibioticakuur was de bacteriesamenstelling nog steeds veranderd en bleken er geen noemenswaardige veranderingen in de stofwisseling meetbaar te zijn.
Sleutel die niet past
Ellen Blaak: "Veel onderzoeken suggereren dat het microbioom de sleutel kan zijn tot bijvoorbeeld de aanpak van obesitas en de preventie van type 2 diabetes. Dat zijn echter studies die veelal niet bij mensen zijn uitgevoerd. We laten nu zien dat drastische veranderingen van darmbacteriën eigenlijk geen klinisch relevante effecten tot gevolg hebben. Dat betekent wellicht dat we in de toekomst heel anders naar de invloed van het microbioom op onze stofwisseling moeten kijken."
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Cell Metabolism.
- Maastricht UMC+
