Heb je osteoporose? Déze bijwerkingen geven bisfosfonaten

Haaruitval is veelvoorkomende bijwerking van bisfosfonaten

vrouw-haaruitval
Getty Images

Bij een derde van de Nederlanders boven de vijftig jaar die met een botbreuk op de spoedeisende hulp belandt, is osteoporose de oorzaak. Door deze ziekte neemt de botsterkte af. Bisfosfonaten zijn medicijnen die de botten versterken. Je neemt ze vaak samen met vitamine D3 en soms met calcium. Veel mensen hebben baat bij bisfosfonaten, maar let op: ze kunnen ook bijwerkingen geven.

De meest gebruikte bisfosfonaten zijn alendroninezuur en risedroninezuur. Veelvoorkomende bijwerkingen van deze medicijnen zijn pijn in de botten, spierpijn en gewrichtspijn. Deze klachten ontstaan meestal binnen enkele dagen tot enkele maanden na starten met de behandeling. Ze gaan vaak over na stoppen met het medicijn. Ook griepachtige klachten met koorts kunnen ontstaan na het beginnen met bisfosfonaten. Andere bijwerkingen van bisfosfonaten die veel voorkomen, zijn:

  • hoofdpijn
  • (draai)duizeligheid
  • maag- en darmklachten, zoals buikpijn, diarree, obstipatie en winderigheid
  • haarverlies
  • jeuk
  • gevoel van zwakte
  • opgezwollen gewrichten of armen en benen 

Maag- en darmklachten komen vooral voor bij gebruik van bisfosfonaten in tabletvorm. Deze tabletten kunnen ook de slokdarm beschadigen. Hierdoor ontstaan irritatie, ontsteking of zweertjes. Het is daarom belangrijk de tabletten met een glas kraanwater in te nemen en daarna een half uur rechtop te blijven zitten. Zo komen de tabletten niet te lang in aanraking met de slokdarm. Als je last hebt van maag- en darmklachten bij deze medicijnen, dan kun je overstappen op een ander middel. Bespreek dit daarom altijd met jouw arts.

Veel meldingen van haaruitval bij Bijwerkingencentrum Lareb

De bijwerkingen van bisfosfonaten die het vaakst gemeld worden aan Lareb, staan ook in de bijsluiter. Veel meldingen gaan over haaruitval. De ernst van de haaruitval loopt uiteen van dunner haar tot kale plekken. Vaak komt de haargroei weer terug na stoppen met het middel. Zo beschrijft iemand dat er na stoppen weer donshaartjes op de kale plekken terug groeiden.

Bijwerkingen meteen na toedienen

Sommige bijwerkingen van bisfosfonaten ontstaan direct na een inname of injectie. Dit zijn vooral griepachtige verschijnselen zoals vermoeidheid en koorts, maar ook pijn in de botten of gewrichten. Deze klachten gaan na een paar dagen over. Het komt vaker voor bij een injectie of infuus dan bij tabletten en meestal alleen na een eerste toediening. Bij tabletten zijn de klachten meestal milder. Uit meldingen aan Lareb blijkt dat deze bijwerkingen bij sommige mensen na elke toediening van bisfosfonaten terugkomen. 

Naast de bekende verschijnselen melden gebruikers ook andere terugkerende klachten na een toediening, zoals maag- en darmklachten, benauwdheid, duizeligheid en psychische klachten zoals verwardheid, agressie en depressieve gevoelens.

Zeldzame bijwerkingen van bisfosfonaten

Heel zelden maken bisfosfonaten de huid gevoeliger voor uv-licht, van zowel de zon als van de zonnebank. Zelfs na korte tijd in de zon kan huiduitslag, jeuk, roodheid en andere verkleuring van de huid ontstaan. Bij de start met bisfosfonaten is het verstandig om uit direct zonlicht te blijven, of beschermende kleding te dragen en zonnebrandcrème met minimaal factor 15 te gebruiken. 

Bij langdurig gebruik neemt de kans op zeldzame maar ernstige bijwerkingen toe. Bijvoorbeeld botafsterving van de kaak, botschade in het oor of scheurtjes of breuken in het dijbeen. Heb je klachten als oorpijn, tand- of kaakpijn of pijn in de liesstreek? Overleg dan met jouw arts.

Dit artikel is geschreven door Bijwerkingencentrum Lareb. Dit is het Nederlandse meld- en kenniscentrum voor bijwerkingen van medicijnen, vaccins en gezondheidsproducten. Ook is Lareb het kenniscentrum voor medicijngebruik rondom de zwangerschaps- en borstvoedingsperiode: Moeders van Morgen. Om de veiligheid van medicijnen en vaccins te bewaken, verzamelt en analyseert Lareb meldingen van mogelijke bijwerkingen. Daarnaast doet Lareb vragenlijstonderzoeken en verspreidt Lareb kennis over bijwerkingen zo veel mogelijk.