MAASTRICHT - In het Maastricht UMC+ zijn woensdag de eerste kunstevenwichtsorganen geïmplanteerd. Met deze primeur hopen de artsen en onderzoekers een stap te zetten in de richting van 'reparatie' van de functie van het evenwichtsorgaan.
De twee uitgevoerde operaties zijn succesvol verlopen. Of het kunstevenwichtsorgaan goed werkt, kan pas over enkele weken worden vastgesteld, als het implantaat kan worden afgesteld.
Een op de vijf
Een op de vijf mensen krijgt in de loop van zijn leven in meer of mindere mate te maken met evenwichtsstoornissen. Van alle 65-plussers heeft 25 procent te maken met een slecht functionerend evenwichtsorgaan. Vaak is dit de oorzaak van valincidenten en bijgevolg botbreuken.
Ook van bepaalde levensreddende antibiotica is bekend dat ze het evenwichtsorgaan aantasten. Ook tekenbeten en auto-immuunziektes kunnen leiden tot een plotseling uitval van het evenwichtsorgaan.
Werking evenwichtsorgaan
Onder normale omstandigheden registreert het evenwichtsorgaan hoofdbewegingen. Deze hoofdbewegingen worden omgezet in elektrische signalen die aan de evenwichtszenuw worden doorgegeven. Via de evenwichtszenuw worden deze signalen in de hersenen verwerkt en wordt beweging waargenomen. Dit leidt tot onder andere beeldstabilisatie, evenwicht en ruimtelijke oriëntatie.
Stimulatie zenuw
Bij mensen bij wie het evenwichtsorgaan niet meer functioneert, worden hoofdbewegingen niet meer geregistreerd en vindt er dus geen elektrische stimulatie van de evenwichtszenuw plaats. Het vestibulair implantaat heeft als doel de bewegingen van het hoofd te registreren, en deze om te zetten in elektrische signalen die weer aan de evenwichtszenuw kunnen worden doorgegeven.
Het implantaat
Het implantaat is samengesteld uit een uitwendig deel dat stevig op het hoofd vastgeklikt kan worden en een inwendig deel dat geïmplanteerd wordt. Het uitwendige gedeelte bestaat onder meer uit gyroscopen (vergelijkbaar met draaitollen) en versnellingsmeters die de hoofdbewegingen waarnemen en meten.
Vervolgens wordt die informatie door een microprocessor omgezet in elektrische signalen. Die elektrische signalen worden via het inwendige deel van het implantaat aan de evenwichtszenuw doorgegeven.
Andere techniek
Onlangs is door hetzelfde team van artsen en onderzoekers maar met een iets andere techniek ook in Genève een kunstevenwichtsorgaan geïmplanteerd. Beide klinieken hebben in nauwe samenwerking met elkaar de techniek en de eerste implantaten ontwikkeld. Door de operatiemethodes te vergelijken hopen de teams zo snel mogelijk te komen tot een oplossing voor patiënten met evenwichtsstoornissen.
Proefstadium
Met het vestibulair implantaat is onderzoek gedaan in dieren. Dat is echter geen garantie dat het in mensen ook werkt. Wel is het al eerder gelukt de evenwichtszenuw blijvend te stimuleren bij dove mensen die in verband met hun doofheid een cochleair implantaat geïmplanteerd kregen.
- Maastricht UMC+
