Wat is mazelen?

Het mazelenvirus verspreidt zich via vochtdruppels in de lucht. Als een patiënt hoest, niest of praat draagt hij de mazelen over via speekseldruppeltjes. Je kunt ook anderen besmetten via de handen, bekers of speelgoed. Vanaf ongeveer twee dagen voordat de eerste verschijnselen zich voordoen tot vier dagen nadat de uitslag verdwenen is, kun je anderen aansteken.

Het heeft weinig zin om vaak je handen te wassen of afstand te houden. Het virus kan zelfs een paar uur in druppeltjes in de lucht overleven. Heb je ooit de mazelen gehad, dan ben je er de rest van je leven immuun voor.

Vaccinatie

In Nederland komen de mazelen weinig voor, omdat er in het rijksvaccinatieprogramma een inenting tegen de mazelen is opgenomen. De meeste kinderen krijgen dan ook als ze 14 maanden en negen jaar een BMR-injectie. De M uit BMR staat voor mazelen. Als je kind beide prikken heeft gehad, is de kans dat hij toch mazelen krijgt heel klein.

Sommige ouders weigeren om principiële of religieuze redenen hun kinderen te laten vaccineren. Onder deze groepen kunnen mazelenepidemieën nog wel voorkomen. Om een mazelenepidemie te voorkomen zou 95 procent van de bevolking ingeënt moeten zijn, maar dat percentage wordt niet altijd gehaald.

Symptomen van de mazelen

Een week of twee na de besmetting ontstaan de eerste symptomen, zoals verkoudheid of een loopneus. Andere mogelijke verschijnselen zijn een zere keel, niezen, een droge hoest en rode of ontstoken ogen. De lichaamstemperatuur loopt flink op, maar na een dag of vier daalt de koorts weer.

Er ontstaan wit-blauwige vlekjes op de binnenkant van de wangen en de  voor mazelen typische licht-jeukende paarsrode vlekjes. Deze zie je als eerste in het gezicht, dan achter de oren, in de hals en vervolgens ook op de romp, armen en benen.

Hersenvliesontsteking

Bij gezonde kinderen zijn de mazelen vrij onschuldig. Kinderen kunnen zich flink ziek voelen, maar het gaat vanzelf weer over. Omdat de slijmvliezen beschadigd zijn door het virus, kunnen er soms andere bacteriën binnendringen waardoor er een oogbindvliesontsteking, luchtwegontsteking, middenoorontsteking of longontsteking ontstaat.  

Een ernstige complicatie is een hersen(vlies)ontsteking, maar deze komt niet vaak voor. Bij ongeveer één op de 1000 patiënten raken de hersenen geïnfecteerd door het virus. Dat kan later tot ernstige blijvende invaliditeit leiden. Pasgeborenen, volwassenen en minder goed gevoede kinderen lopen een verhoogd risico op ernstige complicaties.

Behandeling mazelen

Tegen mazelen bestaan geen medicijnen. Meestal worden de verschijnselen na een week vanzelf minder. De uitslag trekt weg en de temperatuur daalt weer. Een paracetamol kan helpen tegen eventuele pijn. Alleen als de patiënt er een bacteriële infectie bij krijgt, zoals een oor- of longontsteking, schrijft de huisarts soms antibiotica voor.

Laat een kind met koorts extra drinken, eten is niet zo belangrijk. Zorg ervoor dat de patiënt genoeg rust houdt, maar in bed blijven is niet nodig. Meld ook op school of het kinderdagverblijf dat je kind de mazelen heeft, zodat ouders er rekening mee kunnen houden dat hun kind misschien ook besmet is.