Wat doe je bij krentenbaard?

Krentenbaard is een besmettelijk infectie van de huid, meestal rond de neus of mond. Het kan echter over het hele lichaam voorkomen. Hoewel krentenbaard vooral bij jonge kinderen voorkomt, kunnen volwassenen het ook krijgen.

Wat zijn de verschijnselen?

Er zijn twee vormen van krentenbaard. De bekendste is die waarbij eerst een rood vlekje of bultje ontstaat dat in grootte toeneemt. Daarna gaat het open en komt er vocht of gele pus uit. Er ontstaat een gelig of bruinig korstje. Als er veel van deze wondjes, blaasjes en gele korstjes rond de mond zitten, kan het eruit zien als een baard van krenten: vandaar de naam.

De plekjes geven vaak jeuk. Als er een groot huidgebied bij betrokken is, kan krentenbaard ook pijnlijk zijn. Soms zijn zwellingen in de hals te voelen. Dit zijn klieren die opzwellen als reactie op de infectie.

Blaren op de huid

De andere vorm kenmerkt zich door grote blaren. Vaak begint het als een kleine blaar die groter wordt en gemakkelijk stuk gaat. De onderliggende rode huid komt dan vrij te liggen; deze huid is vaak nat. Bij baby’s zie je dit in het luiergebied en in de navel of de huidplooien.

Oorzaak van krentenbaard

De oorzaak van krentenbaard is een bacterie. Meestal gaat het om de Stafylokok aureus, maar in zo’n 20 procent van de gevallen van de gewone vorm van krentenbaard zijn Streptokokken van Groep A de boosdoener. Je kunt deze bacteriën bij je dragen, bijvoorbeeld in je neus, zonder zelf krentenbaard te krijgen.

Meestal wordt de bacterie overgedragen via handen of besmet speelgoed. Via hoesten of niezen kan de besmetting ook ontstaan. Krentenbaard is besmettelijk totdat de wondjes zijn ingedroogd of genezen.

Behandeling met zalf

De behandeling van krentenbaard bestaat meestal alleen uit het smeren van fusidinezuurcrème. Deze zalf bevat een antibioticum en kun je gebruiken tot de wondjes genezen zijn. Meestal krijg je het advies om de crème drie keer peer dag op alle plekken aan te brengen. Het is van belang om niet langer dan twee weken te smeren.

Hygiënische maatregelen

Hygiëne kan helpen om verergering en besmetting te voorkomen. Let in ieder geval op de volgende zaken:

• Probeer aanraken of krabben van de wondjes te voorkomen. Leg als je kind oud genoeg is ook zeker uit waarom.
• Zorg dat je kind regelmatig de handen wast met gewone zeep.
• Houd de nagels schoon en kort.
• Was je kind één keer per dag met gewone zeep.
• Laat je kind een eigen handdoek gebruiken en neem elke dag een nieuwe handdoek.
• Zorg dat mensen in de omgeving van je kind regelmatig de handen wassen. Informeer eventueel de klas of het kinderdagverblijf.
• Maak dingen die je kind vaak aanraakt (speelgoed, deuren, trapleuning) eventueel een keer per dag schoon.

Helaas is besmetting onder kinderen bijna niet te voorkomen. In een klas dragen vaak meerdere kinderen de bacteriën bij zich, ook als ze geen plekjes hebben. Thuishouden van een kind heeft dus medisch gezien weinig zin. Wel hebben sommige scholen of kinderdagverblijven daar andere afspraken over.

Volwassenen met krentenbaard

Bij volwassenen gelden in principe dezelfde hygiënische maatregelen als bij kinderen. Die maatregelen kunnen helpen om verergering en uitbreiding tegen te gaan en besmetting van anderen te voorkomen. Thuisblijven heeft ook bij volwassenen weinig zin. Veel andere mensen dragen de bacterie ook al bij zich zonder dat je het ziet.

Tijdens de zwangerschap

Voor zwangere vrouwen geeft besmetting met krentenbaard geen grotere kans op complicaties dan bij anderen wanneer deze veroorzaakt wordt door de Stafylokok. Een Streptokok van groep A kan bij pas bevallen vrouwen met een ruptuur, knip (episiotomie) of na een keizersnede een verhoogde kans geven op kraamvrouwenkoorts. Krentenbaard is niet gevaarlijk voor de ongeboren vrucht.

Hygiëne is extra belangrijk. Nauw contact, samen op een kamer slapen of direct slijmvliescontact met een kind met krentenbaard wordt voor zwangere vrouwen afgeraden. Is hier wel sprake van geweest, dan is het belangrijk om symptomen van besmetting in de gaten te houden en op tijd contact te zoeken met de huisarts.

Herhaling

Krentenbaard gaat meestal binnen een tot drie weken over. De infectie biedt echter geen bescherming tegen de stafylokok-bacterie. Dat betekent dat je meer dan eens krentenbaard kan krijgen.

De plekken laten over het algemeen geen littekens achter.

Dit artikel is goedgekeurd door Herman van Tinteren, kinderarts, niet praktiserend. Hij werkte 33 jaar als algemeen kinderarts in ziekenhuis Tergooi.