Wat is de vijfde ziekte?

Besmettelijke vlekjesziekte

Getty Images

De vijfde ziekte is een besmettelijke ziekte die vooral onder kinderen voorkomt. Daarom staat de ziekte ook wel bekend als kinderziekte. Kinderen krijgen vlekjes die in grootte variëren en felrood van kleur zijn. De vijfde ziekte start meestal met vlekjes in het gezicht.

Wat is de vijfde ziekte?

De vijfde ziekte is een vlekjesziekte die besmettelijk is en waar een virus voor verantwoordelijk is. Kinderen met deze ziekte zijn er vaak niet erg ziek van, maar de vlekjes zijn wel zichtbaar aanwezig.

Naast vlekjes op het gezicht ontstaan er ook op andere lichaamsdelen felrode plekjes. Bij volwassenen komt de vijfde ziekte ook voor, maar wel minder vaak. De symptomen zijn vaak ook anders dan bij kinderen.

Er is bij deze ziekte sprake van een incubatietijd. Nadat je besmet bent, duurt het een tot drie weken voordat je last krijgt van ziekteverschijnselen. De vijfde ziekte is overdraagbaar omdat het een besmettelijk virus betreft.

Overigens is het niet zo dat je altijd ziekteverschijnselen krijgt als je besmet raakt met het virus. De meerderheid van de volwassenen heeft de ziekte in het verleden gehad en is daardoor nu beschermd.

Als je nog niet zolang zwanger bent en met het virus besmet raakt, is het verstandig om contact met de huisarts op te nemen. De vijfde ziekte brengt een klein risico op een miskraam met zich mee.

Oorzaken van de vijfde ziekte

Een virus is verantwoordelijk voor het ontstaan van de vijfde ziekte die besmettelijk is. Je krijgt de ziekte dan ook door besmetting van iemand die de ziekte heeft.

Het virus bevindt zich in de keel en besmetting is verschillende manieren mogelijk. Bijvoorbeeld als je het virus hebt en je hoest. Of als je niest. In dat geval komen er kleine druppeltjes van het besmettelijke virus in de lucht vrij.

Bij het inademen van deze kleine druppeltjes loop je de kans om besmet te raken. Besmetting is al mogelijk als je het virus draagt, maar nog niet ziek bent. Je hebt de kans anderen te besmetten vanaf een week voor de ziekteverschijnselen tot je rode vlekjes hebt.

Je krijgt de vijfde ziekte niet altijd als je bij een besmet persoon in de buurt bent geweest. Het gaat vaker om situaties, waarin je lange tijd doorbrengt met een besmet persoon. Bijvoorbeeld kinderen op kinderdagverblijven. Je raakt niet besmet als je de ziekte al eens hebt gehad.

Symptomen

Rode vlekjes op het zicht vormen een van de eerste symptomen bij kinderen die de vijfde ziekte hebben. Het is zelfs mogelijk dat de wangetjes van je kind vuurrood zijn. Ook op de romp, benen en armen ontstaan er vlekjes.

De huiduitslag zorgt doorgaans voor jeuk en verdwijnt doorgaans na tien dagen. Koorts komt af en toe voor, maar de vijfde ziekte zorgt verder niet voor erge klachten. Het is overigens wel mogelijk dat als de vlekjes verdwenen zijn deze weer een keer terugkomen.

Bijvoorbeeld na het nemen van een warme douche of door kou. Dat komt vaak nog voor tot na een paar weken dat de vlekjes eerst zijn verdwenen. De vijfde ziekte is een onschuldige aandoening.

Volwassen hebben overigens andere symptomen. Je merkt bijvoorbeeld dat je besmet bent geraakt doordat je stijve handen en voeten krijgt. Na een tot twee weken verdwijnt dit ziekteverschijnsel. Het is zeldzaam dat je als volwassene vlekjes krijgt, maar het is wel mogelijk.

Diagnose

De diagnose van de vijfde ziekte is vast te stellen aan de hand van de symptomen. Het is niet altijd nodig om contact op te nemen met de huisarts. De ziekte gaat vanzelf weer over.

Alleen in de eerste helft van je zwangerschap is er risico voor je kindje als je de vijfde ziekte hebt. In dat geval is het uiteraard aan te raden om de huisarts te bezoeken. Een bloedonderzoek wijst uit of je het virus hebt.

Je mag natuurlijk ook contact opnemen met de huisarts als je kindje de vijfde ziekte heeft en je vragen hebt. Of als klachten, zoals jeuk te hevig zijn. Of als je twijfelt of er sprake is van deze ziekte.

Risicofactoren/-groepen

Kinderen in de leeftijd van vier tot tien jaar vormen een risicogroep voor het krijgen van de vijfde ziekte. Het is dan ook een kinderziekte. Er zijn geen specifieke risicofactoren aan te wijzen.

Behalve dat besmetting plaatsvindt via de lucht. Het is wel mogelijk om te voorkomen dat je anderen besmet of zelf besmet raakt. Hoest bijvoorbeeld in de elleboog als je besmet bent en gooi een zakdoek na gebruik weg. Was ook goed je handen.

Er geldt als je zwanger bent in de eerste helft van de zwangerschap een klein risico op een miskraam. De praktijk wijst uit dat de zwangerschappen een normaal verloop kennen.

Behandeling van de vijfde ziekte

Het is niet nodig om de vijfde ziekte te behandelen. De ziekteverschijnselen verdwijnen namelijk vanzelf weer. De meeste kinderen ondervinden geen hinder van deze ziekte. Mocht er sprake zijn van ernstige jeuk dan is dat symptoom uiteraard wel te behandelen. Het verminderen van de jeuk met een speciale zalf verlicht de klachten. Bij eventuele koorts is het mogelijk om een middel te nemen dat de koorts remt, zoals paracetamol. Heb je vragen of twijfels neem dan gerust contact op met je huisarts.

Prognose

Na de eerste ziekteverschijnselen, zoals de rode vlekjes gaat de vijfde ziekte vanzelf over. De vlekjes blijven zeven tot tien dagen aanwezig. In bepaalde situaties is het in de weken erna mogelijk dat de vlekjes weer te zien zijn.

Bijvoorbeeld bij warmte en koude. Kinderen mogen gewoon naar school of naar het kinderdagverblijf met de vijfde ziekte. De besmette periode is al voorbij als de rode vlekjes zich aandienen. Als je volwassen bent en een baan hebt, hoef je ook niet thuis te blijven met de vijfde ziekte.

Auteur 
Bron 
  • GGD Hollands Midden
  • VGGM
  • RIVM