Kanker voorkomen met voeding?

Volgens het Wereld Kanker Onderzoek Fonds(WCRF) wordt 30 tot 40 procent(cijfers uit 2007) van alle kankergevallen veroorzaakt door een combinatie van eet- en beweeggedrag. Overgewicht is daarbij de grootste boosdoener. Nogmaals 30 procent wordt veroorzaakt door roken. Dit neemt natuurlijk niet weg dat iedereen kanker kan krijgen. Erfelijkheid, ouder worden en 'ongeluk' spelen hierin ook een rol.

De KWF Kankerbestrijding ziet een meer bescheiden rol voor voeding. Zij denken dat ongeveer 10 procent(cijfers uit 2004) van de kankergevallen wordt veroorzaakt door voeding. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu(RIVM) schat dat bij 3000 kankerpatiënten per jaar een verband bestaat tussen hun voedingspatroon en ziekte.  

Zelf doen

"Veel mensen zijn zich niet bewust van hun eigen aandeel in het voorkomen van kanker.", vertelt Ellen Kampman. Zij is als hoogleraar voeding en kanker verbonden aan de Wageningen Universiteit en de Amsterdamse VU. "Als mensen aan voeding en kanker denken beginnen ze direct over E-nummers, hormonen in vlees en biologisch eten. Dat een gezond gewicht en een gezonde voeding veel belangrijker zijn realiseren zij zich niet."

Zowel het Voedingscentrum en KWF Kankerbestrijding pleiten voor een gevarieerde voeding op basis van de schijf van vijf. Wel wijst KWF Kankerbestrijding op het belang van een gematigheid met verzadigd vet, zout en alcohol. Calorierijk voedsel vergroot de kans op overgewicht, wat op zijn beurt weer het risico op kanker (en andere aandoeningen) verhoogt. Ook een teveel aan zout in ons lichaam kan cellen beschadigen en daardoor kanker veroorzaken. De richtlijnen van het Voedingscentrum en KWF komen in grote mate overeen met de aanbevelingen ter preventie van kanker van het WCRF.

De WCRF-aanbevelingen zijn als volgt:

1. Streef naar een slank postuur maar vermijd ondergewicht.
2. Zorg iedere dag voor tenminste een half uur aan lichaamsbeweging.
3. Vermijd dranken met suiker en beperk de consumptie van calorierijkvoedsel. Het gaat hier vooral om bewerkt voedsel met veel toegevoegde suiker, weinig vezels en veel vet.
4. Kies voor veel groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten en varieer zo veel mogelijk.
5. Beperkt de consumptie van rood vlees en vermijd het eten van bewerkt vlees.
6. Als je alcohol drinkt beperk de dagelijkse hoeveelheid dan tot twee glazen voor mannen en een voor vrouwen.
7. Beperk de consumptie van zout voedsel en met zout (natrium) bewerkt voedsel.
8. Vertrouw niet op voedingssupplementen om je tegen kanker te beschermen.

Daarnaast geeft de WCRF twee aanbevelingen voor specifieke groepen:

1. Geef baby's de eerste zes maanden uitsluiten borstvoeding. Geef daarna aanvullende vloeibare en vaste voeding.
2. Als je kanker hebt gehad en de behandeling is beëindigd, volg dan ook de aanbevelingen voor de preventie van kanker.

Tot slot benadrukt de WCRF het belang van niet roken.

Specifieke voedingsmiddelen

De voedingsrichtlijnen zijn tot nu toe erg algemeen. Onderzoeken naar de individuele invloed van bijvoorbeeld knoflook en broccoli is alleen bij muizen uitgevoerd. Het effect bij mensen is nog onbekend. "Wel past een ruim gebruik van broccoli in een gevarieerd voedingspatroon.", aldus Roy van der Ploeg, woordvoerder van het Voedingscentrum. "Maar variatie blijft belangrijk."

Volgens het KWF Kankerbestrijding bestaan er geen goede of foute voedingsmiddelen, maar wel een goed of fout voedingspatroon. Je kunt alles in beperkte mate eten, zolang je maar zorgt voor een gevarieerd voedingspatroon.

Voorkomen?

Kanker in zijn geheel voorkomen door middel van een gezond voedingspatroon lijkt onwaarschijnlijk. Toch zijn er veel mogelijkheden om een deel van de kankergevallen te voorkomen met een gezonde leefstijl. Er is dus nog heel wat winst te behalen.