Behandeling op maat bij uitgezaaide kanker
De zorg staat onder grote druk. Maar gelukkig zijn er ook hoopvolle ontwikkelingen voor allerlei patiënten. Emile Voest is internist-oncoloog en hoogleraar medische oncologie in het Antoni van Leeuwenhoek, het ziekenhuis en onderzoeksinstituut dat is gespecialiseerd in kanker. We vroegen hem eind 2021 naar de stand van zaken.
Internist-oncoloog Emile Voest zegt het heel voorzichtig tegen patiënten met uitgezaaide kanker voor wie er geen behandelingen meer zijn: “Er is misschien toch nog een medicijn dat u kan helpen. Het geneest niet, maar u leeft er mogelijk langer door.” Om te kijken of iemand in aanmerking komt voor zo’n middel, is een uitgebreide DNA-test nodig. Dit onderzoek heet whole genome sequencing (WGS) en wordt op dit moment al uitgevoerd bij een deel van de patiënten van het Antoni van Leeuwenhoek.
Het geneest niet, maar je leeft mogelijk langer
Binnenkort is het onderzoek veel breder beschikbaar: patiënten met uitgezaaide kanker bij wie onduidelijk is waar in het lichaam de ziekte is ontstaan, krijgen de test vergoed via de zorgverzekering. “Het is dan wel van belang dat ze in een lichamelijk goede conditie zijn én in staat zijn een behandeling te ondergaan”, zegt Voest. Een brede DNA-test kan volgens hem ook helpen bij het bepalen van standaardbehandelingen en experimentele behandelingen. “Want er zijn nu mensen die een behandeling mogelijk mislopen, terwijl er wél een medicijn voor hen is.”
Voest heeft het over nieuwe, zogeheten doelgerichte middelen, die op heel specifieke eigenschappen van een tumor werken. “Je kunt ze zien als een ‘behandeling op maat’, want elk middel is voor maar een heel klein deel van de patiënten geschikt”, legt Voest uit. Het gaat om mensen die dezelfde fout hebben in het tumor-DNA. Op dit moment worden die patiënten niet allemaal gevonden. De manier om daarin verandering te brengen, is door bij veel meer mensen met uitgezaaide kanker een beetje tumorweefsel – een biopt – te onderzoeken op het DNA.
De arts weet zeker dat het onderzoek voor steeds meer patiënten beschikbaar komt. De vraag is alleen wanneer. “Op dit moment is ons zorgsysteem er nog niet op ingericht. Ik ga ervan uit dat het over een paar jaar onderdeel is van de standaardzorg, maar voor patiënten duurt dat nog te lang.” Hij hoopt dat de test dan in een eerder stadium bij patiënten wordt gedaan dan nu, bijvoorbeeld als er vastgesteld wordt dat iemand uitgezaaide kanker heeft. “De arts en patiënt kunnen dan meteen alle mogelijke behandelopties bespreken en er worden geen kansen gemist.”
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine januari 2022. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!
- Plus Magazine
