Dit zijn de symptomen van schaamlipkanker

Wat is schaamlipkanker?

Schaamlipkanker is kanker van de schaamlippen. Het wordt ook wel vulvakanker genoemd, omdat het ook uit andere delen van de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen kan ontstaan: de clitoris, de overgang van schaamlippen naar de vagina of de overgang van schaamlippen naar de anus.

Oorzaken van schaamlipkanker

Er zijn twee belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van schaamlipkanker. Dit zijn Lichen Sclerosus van de Vulva (LSV) en Vulvaire Intra-epitheliale Neoplasie (VIN). 

LSV is in principe een goedaardige aandoening. Symptomen die kunnen optreden is het dunner of dikker worden van de huid van de schaamlippen en/of verkleuring (lichter worden) van de huid. De precieze oorzaak van LSV is onbekend. Vaak treft het vrouwen, die ouder zijn dan 60 jaar. Bij minder dan 10 procent van de patiënten die behandeld worden door een arts, kan schaamlipkanker ontstaan. 

De oorzaak van VIN is een infectie met een Humaan Papillomavirus (HPV). HPV kan via geslachtsgemeenschap worden overgebracht. Ongeveer 80 procent van de vrouwen krijgt ooit tijdens haar seksueel actieve leven een HPV- infectie. Meestal ruimt het eigen afweersysteem van het lichaam dit soort virussen op. 

De symptomen van VIN zijn: donkere verkleuringen van de huid van de schaamlippen, verdikkingen van de huid en wratten. VIN komt vaker op jonge leeftijd voor, tussen de 30 en 40 jaar. Bij ongeveer 20 tot 30 procent van alle vrouwen die in Nederland schaamlipkanker krijgen is er een relatie met HPV.

Symptomen van schaamlipkanker

De klachten beginnen meestal met niet kwaadaardige symptomen:
•    Jeuk
•    Pijn
•    Branderig gevoel
•    Een wondje
•    Verkleuring van de huid

Wanneer deze klachten aanhouden krijg je last van:
•    Aanhoudende pijn/branderig gevoel in de vulvastreek
•    Pijn of een branderig gevoel bij het plassen
•    Bloederige afscheiding

Vaak wordt de ziekte ook ontdekt door de volgende afwijkingen:
•    Voelbare zwelling
•    Oppervlakkige verdikking
•    Wondje in de vulvastreek

Hoe wordt de diagnose schaamlipkanker gesteld?

Door de huisarts word je doorverwezen naar een gynaecoloog. Die neemt een stukje weefsel weg als dit nodig is. De patholoog in het laboratorium stelt vast om welke afwijking het gaat. Aan de hand van het soort afwijking en de symptomen bepaalt de arts de verdere behandeling. Dit kan een of meerdere van de volgende behandelingen zijn:
•    Een behandeling met zalf die de klachten vermindert.
•    Een behandeling met zalf die de afwijking zelf behandelt.
•    Vernietiging van het afwijkende weefsel met laserlicht.
•    Operatieve verwijdering van het afwijkende weefsel.

Risicofactoren/-groepen 

Jaarlijks krijgen zo’n 400 vrouwen de schaamlipkanker diagnose. Ieder jaar neemt dit aantal toe. De meeste vrouwen zijn ouder dan 70 jaar, maar er zijn ook jonge vrouwen die het krijgen. Roken is op zich niet echt bekend als risicofactor voor schaamlipkanker. Maar het vermindert wel de afweer tegen HPV-infecties. Daarmee verhoogt het de kans op het ontstaan van VIN als voorstadium van schaamlipkanker.

Behandeling van schaamlipkanker

Bij de diagnose schaamlipkanker kan je de volgende behandelingen krijgen:
•    Operatie
•    Bestraling
•    Chemotherapie
•    Chemoradiatie

De eerste behandeling bij schaamlipkanker is vaak een operatie. Hierbij verwijdert de gynaecoloog de tumor. 
Bestraling wordt toegepast om de ziekte te remmen en/of klachten te verminderen. Soms is dit in combinatie met chemotherapie. 
Chemotherapie kan verschillende bijwerkingen geven: haaruitval, misselijkheid en overgeven, darmklachten, verhoogd risico op infecties en bloedingen en vermoeidheid. 
Bestraling in combinatie met chemotherapie heet chemoradiatie. 

Prognose van schaamlipkanker

Bijna 80 procent van de patiënten overleefd schaamlipkanker. Desondanks heeft kanker en de behandeling ervan een grote invloed op het dagelijks leven. Gevolgen waar mensen met kanker mee te maken krijgen zijn:
•    Vermoeidheid
•    Geheugenverlies en concentratieproblemen
•    Angst voor terugkeer van schaamlipkanker
•    Onzekerheid over het verdere ziektebeloop
•    Somberheid
•    Veranderingen van je uiterlijk

Schaamlipkanker heeft ook de volgende specifieke gevolgen:
•    Lymfoedeem (opeenhoping van lymfevocht)
•    Verandering van je seksualiteit
•    (Tijdelijke) incontinentie of moeite met uitplassen
•    Blaasontsteking 

De gevolgen kunnen van korte duur zijn of chronisch. Niet iedereen herstelt 100 procent.