Wat voor sproeten zijn er?
Sproeten. De ene persoon zit er vol mee en bij de ander moet je goed zoeken. Deze bruine vlekjes op de huid zijn geheel onschuldig, maar niet iedereen is er even blij mee. Best vreemd eigenlijk: het hebben van sproeten wordt gezien als één van de zeven schoonheden!
Een sproet is een opeenhoping van melanine onder de huid. Melanine is het pigment dat huid, haar en ogen hun kleur geeft. Meestal hebben sproeten een doorsnee van twee tot vier millimeter. Soms zijn ze groter, met een maximale doorsnee van één centimeter.
Wanneer krijg je ze?
Sproeten ontstaan al op jonge leeftijd. In de loop der jaren kunnen er door zonlicht meer sproeten verschijnen. Zelfs op oudere leeftijd kun je nieuwe sproeten ontdekken.
Die ontstaan door zonschade: veelvuldige verbranding van de huid op jonge leeftijd. Of een mens veel of weinig sproeten krijgt, is genetisch bepaald. Mensen met een licht huidtype hebben meer sproeten dan mensen met een donkere huidskleur.
Dit komt niet doordat zij minder melanine hebben, maar doordat de melanine onregelmatiger verdeeld is over het lichaam. Mensen met een licht huidtype hebben vaak blond of rood haar, lichte ogen en verbranden snel in de zon.
Twee soorten sproeten
De genetisch bepaalde sproeten (epheliden) ontstaan op jonge leeftijd, maar baby's hebben ze nog niet. Ze komen vooral voor bij vrouwen. De sproeten worden vooral op het gezicht, de schouders en armen aangetroffen. Ze zijn evenredig verdeeld over het lichaam. Dit betekent dat als je veel sproeten op je linkerarm hebt, je er waarschijnlijk ook veel op je rechterarm hebt.
Zomersproeten (solaire lentigines) ontstaan onder invloed van zonlicht. Door de ultraviolette straling wordt het melaninegehalte in de huid hoger. Hierdoor ontstaan meer pigmentophopingen en dus meer sproeten.
Vooral mannen hebben zomersproeten en dan voornamelijk op hun romp. Ook kinderen die veel buitenspelen krijgen ze snel. Zomersproeten ontstaan als je veel in de zon komt en verdwijnen ook weer als je uit de zon blijft. Zonlicht kan genetisch bepaalde sproeten donkerder maken, maar deze verbleken wanneer er geen zonlicht meer op de huid schijnt.
Wat te doen tegen sproeten?
Van mensen met sproeten wordt vaak gezegd dat ze een vrolijke, frisse uitstraling hebben. Toch zijn er veel mensen die van hun sproeten af willen.
Tegen genetisch bepaalde sproeten is niet veel te doen. Middelen om de sproeten mee te bleken richten doorgaans veel schade aan. Uit de zon blijven zorgt er wel voor dat de sproeten niet donkerder kleuren.
Het voorkomen van zomersproeten is iets gemakkelijker. Beperk blootstelling van de huid aan zonlicht en smeer je altijd in met een goede zonnebrandcrème.
Sproeten of moedervlek
Sproeten zijn niet kwaadaardig en dus niet gevaarlijk voor je gezondheid. Mensen met veel sproeten hebben wel een grotere kans op huidafwijkingen.
Ook moet je goed kijken of je te maken hebt met een sproet of een moedervlek. Een moedervlek is ook een pigmentophoping, maar dan dieper in de huid. Moedervlekken veroorzaken over het algemeen geen problemen. Als ze groter worden, gaan jeuken of bloeden, is het van belang om naar de dokter te gaan. Moedervlekken kunnen namelijk wel kwaadaardig zijn.
