'Geheugen voor kleuren minder gedetailleerd'

Een onderzoeksteam van de John Hopkins University komt tot deze conclusie. Het is voor het eerst dat een groep onderzoekers laat zien dat het menselijk geheugen voor kleuren wordt vertekend. De hersenen brengen het terug tot de beste versie van een van de basiskleuren. De resultaten zijn gepubliceerd in het Journal of Experimental Psychology.

Tinten

Je hebt bijvoorbeeld azuur, marine, kobalt en ultramarijn blauw en de hersenen zijn in staat om deze tinten van elkaar te onderscheiden. Wanneer de kleur echter wordt opgeslagen in ons geheugen, labelen we al deze tinten als blauw. Hetzelfde geldt voor verschillende nuances in groen, roze, paars etc.

Volgens onderzoeker Jonathan Flombaum vormt dit ook een van de redenen waarom mensen moeite hebben met het uitzoeken van de juiste kleur verf in winkel als je de muren thuis wilt bijwerken. "In de winkel maak ik dan standaard een fout. Ik mijn herinnering is mijn muur veel meer standaardblauw dan hij in werkelijkheid is.

Flombaum werkte samen met cognitieve wetenschappers van onder andere de University of California, de University of Pennsylvania en de Rutgers University. Gezamenlijk toonden ze aan dat het verkeerd herinneren van kleuren wordt veroorzaakt door het categoriseren van kleuren in de hersenen. Als een kleur sterk lijkt op de categoriekleur, zijn mensen beter in staat te onthouden.

Onderzoek

Voor het onderzoek moesten proefpersonen op basis van een wiel met 180 verschillende kleurentinten de beste voorbeelden van blauw, roze, groen, paars, oranje en geel selecteren. Vervolgens deden de onderzoekers een experiment met een andere groep deelnemers. Deze deelnemers kregen een tiende seconde een gekleurd vierkant te zien met daarbij de opdracht om de kleur te onthouden. Daarna kregen ze een seconde een blanco scherm te zien. Tot slot moesten ze de kleur vinden in het wiel met 180 tinten.

Opvallend was dat alle deelnemers neigden naar de basiskleuren: de kleuren die door de eerste groep deelnemers als beste kleur waren aangeduid. Hoe langer de deelnemers de kleur moesten onthouden, des te meer werd de kleur versimpeld naar de basisvariant.

Truc

Flombaum: "We kunnen miljoenen kleuren onderscheiden, maar bij het opslaan gebruiken onze hersenen een trucje. De kleur wordt gelabeld of ondergebracht in een categorie. Hierdoor zijn onze herinneringen vertekent, maar nog steeds erg bruikbaar. Het is echter niet zo dat de hersenen niet genoeg ruimte hebben voor al de verschillende opties. De geest probeert alle precieze details in beperktere taalgedreven categorieën te verzoen."