Haaruitval kan een bijwerking zijn van sommige medicijnen
Sommige medicijnen kunnen haaruitval veroorzaken. Het haar kan dunner worden, of er kunnen kale plekken ontstaan. Dit kan veel verschillende oorzaken hebben. De haaruitval gaat vaak weer over wanneer je stopt met het medicijn. Hoe werkt haargroei precies en welke invloed hebben medicijnen hierop? Bijwerkingencentrum Lareb legt het voor je uit.
Om te snappen hoe haaruitval kan ontstaan, is het handig om te weten hoe een haar is opgebouwd en hoe deze groeit. Bij haaruitval is de haargroei vaak verstoord. Er kunnen veel verschillende oorzaken zijn voor haaruitval, zoals stress, zwangerschap, voeding, gewichtsverlies, schildklierproblemen of bepaalde ziekten.
Waaruit bestaan haren?
Haren kun je opdelen in een haarschacht en een haarwortel. De haarschacht is het zichtbare gedeelte van een haar. Aan de onderkant van een haar zit de haarwortel. Deze zit onder de huid vast in een haarzakje. Haren bestaan grotendeels uit keratine. Keratine is een eiwit dat bestaat uit lange eiwitketens. Deze eiwitketens worden in de haarzakjes gemaakt en vervolgens in elkaar gedraaid. Uiteindelijk vormen deze gedraaide keratineketens de basis van de haarschacht.
De keratineketens zijn met elkaar verbonden door chemische verbindingen. Een belangrijke verbinding is de zwavelbrug. Zwavelbruggen zorgen ervoor dat haren stevig zijn. Zo is een enkele haar bestand tegen een weerstand tot maar liefst 100 gram. Een hoofd vol haar kan gemiddeld zelfs meer dan 10.000 kilo aan weerstand aan! Ook bepalen zwavelbruggen de vorm van je haar, en of je dus steil, golvend, krullend of kroeshaar hebt. De keratineketens houden daarnaast ook vocht vast en het pigment dat je haar kleur geeft.
Hoe groeien haren?
De groei van een haar verloopt in verschillende fasen, namelijk de groeifase, de overgangsfase en de rustfase. Tijdens de groeifase maken de haarzakjes nieuwe haarcellen aan, waardoor het haar blijft groeien. Voor hoofdhaar duurt dit gemiddeld vier tot acht jaar. Na de groeifase komen de haarzakjes in een korte overgangsfase. Hierbij krijgt het worteleinde een knotachtige vorm. Dit duurt ongeveer twee weken. Hierna volgt de rustfase van zo’n drie tot zes maanden. Tijdens deze fase blijft de haar in het haarzakje zitten, en valt het aan het eind van de rustfase uit. Dit proces herhaalt zich meerdere keren, zodat een haar steeds weer terug kan groeien. De meeste haarzakjes op de hoofdhuid zijn in de groeifase, en maar een klein deel in de rustfase.
Hebben medicijnen effect op haargroei?
Medicijnen kunnen groei van haren beïnvloeden. Haaruitval kan bijvoorbeeld een bijwerking zijn van sommige medicijnen. Meestal is de haaruitval dan overmatig (meer dan 120 haren per dag) en verspreid over de hoofdhuid. Dit heet ook wel alopecia diffusa. Er zijn hierbij geen grote kale plekken te zien. Dit soort haaruitval vindt plaats in de groeifase of tijdens de rustfase van het haar. Een bekend voorbeeld van haarverlies tijdens de groeifase is bij chemotherapie. Chemotherapie remt de celdeling van kankercellen, maar kan ook normale celdeling in haarzakjes remmen. Hierdoor vallen bij veel kankerpatiënten binnen een paar dagen tot weken na start met de chemotherapie haren uit.
Andere medicijnen kunnen er juist voor zorgen dat haarzakjes in de groeifase sneller doorgaan naar de rustfase. Hierdoor komen de haarzakjes al na twee tot vier maanden in de rustfase en vallen de haren daarna uit. Dit kan ook het geval zijn bij verschillende zelfzorgmiddelen of verschillende medicijnen die artsen voorschrijven, zoals antibiotica, bloeddrukverlagers en ontstekingsremmers. Wanneer bij een medicijn bekend is dat het haaruitval kan veroorzaken, dan staat dat vermeld in de bijsluiter. Soms wordt haaruitval in de bijsluiter alopecia genoemd.
Kan het haar weer terug groeien?
Haaruitval door medicijnen is meestal omkeerbaar. Het is vaak wel moeilijk om te weten of haaruitval ook echt door een medicijn komt. Er zijn namelijk veel verschillende oorzaken voor en het ontstaat meestal pas enkele maanden na start van een medicijn. Hierdoor is het lastig om te weten of de haaruitval door het medicijn komt. Als de haaruitval twee tot drie maanden na stoppen met het medicijn minder wordt, is er een kans dat het een bijwerking is van het medicijn. Het haar groeit dan meestal weer terug.
Krijg je haaruitval door jouw medicijn?
Wil je weten of jouw medicijn haaruitval kan veroorzaken? Kijk dan in de bijsluiter of vraag het je arts of apotheker. Denk je dat jouw medicijn ook haaruitval veroorzaakt? Bespreek dit dan altijd met je arts en stop nooit zelf een medicijn. Ervaar je zelf een bijwerking? Meld bijwerkingen ook bij het Bijwerkingencentrum Lareb. Dat kan via mijnbijwerking.nl.
Dit artikel is geschreven door Bijwerkingencentrum Lareb. Dit is het Nederlandse meld- en kenniscentrum voor bijwerkingen van medicijnen, vaccins en gezondheidsproducten. Ook is Lareb het kenniscentrum voor medicijngebruik rondom de zwangerschaps- en borstvoedingsperiode: Moeders van Morgen. Om de veiligheid van medicijnen en vaccins te bewaken, verzamelt en analyseert Lareb meldingen van mogelijke bijwerkingen. Daarnaast doet Lareb vragenlijstonderzoeken en verspreidt Lareb kennis over bijwerkingen zo veel mogelijk.
