Alcohol en medicijnen

Dat alcohol een effect heeft op je lichaam verbaast je waarschijnlijk niet. Iedereen heeft zich waarschijnlijk wel eens licht in het hoofd, vrolijk en praatgraag gevoeld na een drankje teveel, maar er gebeurt nog meer.

Alcohol komt via de slokdarm, maag en dunne darm in het bloed en verspreidt zich vervolgen door het hele lichaam. Het kan dan dus ook overal effect hebben, bijvoorbeeld op de lever, de bloedsuikerspiegel, hart- en bloedvaten, bloedstolling en de hersenen. Leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht, conditie maar ook de situatie bepalen hoe heftig je reageert.

De manieren waarop alcohol en medicijnen elkaar beïnvloeden, kun je grofweg in vier categorieën verdelen.

• Geneesmiddelen kunnen de afbraak van alcohol vertragen, waardoor de alcohol langer in het lichaam blijft. Je kunt dit merken door bijvoorbeeld een warm en rood gezicht, misselijkheid, hoofdpijn, daling van de bloeddruk, duizeligheid en hartkloppingen.
• Alcohol kan de afbraak van sommige geneesmiddelen vertragen, waardoor deze langer in het lichaam blijven. Je krijgt dan hetzelfde soort effect als bij een overdosering van een het middel.
• Alcohol kan de afbraak van sommige geneesmiddelen versnellen, hierdoor vermindert de werking van het middel.
• Alcohol kan de werking en bijwerkingen van een geneesmiddel versterken. Dit zie je bijvoorbeeld bij middelen die je suf maken en het concentratie- en reactievermogen verminderen.

Pijnstillers

Veel pijnstillers, zoals de NSAID's ibuprofen, diclofenac en naxoproxen, irriteren het maagslijmvlies. In combinatie met alcohol zul je eerder last krijgen van je maag. Ditzelfde geldt voor acetylsalicylzuur (aspirine). Deze pijnstillers verdunnen ook het bloed, waardoor het langzamer stolt als je een wondje hebt. Alcohol verwijdt de vaten, waardoor je dan nog langer zult bloeden.

Paracetamol kun je in combinatie met alcohol in principe gewoon gebruiken. Alleen mensen die overmatig alcohol gebruiken, moeten oppassen voor een leverbeschadiging. Chronisch alcoholgebruik zorgt ervoor dat de concentratie paracetamol toeneemt, waardoor het giftig wordt voor de lever.

Opioïden die afgeleid zijn van morfine (ook codeïne) verdoven net als alcohol de hersenen. In combinatie versterken ze elkaar: hierdoor word je suf, slaperig en vermindert je concentratie.

Antibiotica

Veel mensen denken dat je bij antibiotica geen alcohol mag drinken, maar dit is sterk afhankelijk van het antibioticum. Bij de meeste antibiotica gelden geen speciale richtlijnen. Het antibioticum metronidazol is een uitzondering: daarbij mag je geen alcohol drinken tot twee dagen na de kuur. De combinatie leidt mogelijk tot onder andere hartkloppingen, hoofdpijn en een daling van de bloeddruk. Het middel ketoconazol, tegen schimmelinfecties - zou hetzelfde effect kunnen hebben.

Versuffende middelen

Bij antidepressiva, geneesmiddelen tegen een allergie en slaap- en kalmeringsmiddelen heb je vaak last van slaperigheid en een verminderd concentratie- en reactievermogen. Alcohol versterkt dit effect. Het is vooral belangrijk om hier rekening mee te houden als je deelneemt aan het verkeer of werkzaamheden verricht waarbij het van groot belang is dat je oplet.

Diabetesmedicijnen

Alcohol heeft geen invloed op insuline en andere bloedsuikerverlagende middelen. Toch moeten diabetespatiënten oppassen met alcohol, omdat het een hypo kan veroorzaken. Als je alcohol drinkt met een gevulde maag is de kans hierop kleiner.

Bijsluiter

Als een geneesmiddel niet gecombineerd kan worden met alcohol, staat dat altijd in de bijsluiter. Daarnaast waarschuwt de apotheker je vaak ook voor het gebruik van alcohol in combinatie met medicijnen. Vaak plakken zij een sticker of etiket op je geneesmiddel.