Een vernauwde voorhuid. En dan?

Bij pasgeboren jongetjes is het normaal dat de voorhuid vernauwd is of kleeft aan de eikel. Meestal wordt de voorhuid met de jaren vanzelf wijder en losser. Dit kan duren tot een jongetje 4 of 5 jaar oud is. Bij ongeveer 1 procent van de volwassen mannen kan de voorhuid niet over de eikel teruggetrokken worden: phimosis. Het kan ook voorkomen dat de voorhuid wel terug geschoven kan worden, maar daarna niet meer terug in de normale positie. Dan is er sprake van een Spaanse kraag, ook wel paraphimosis.

Symptomen

Als de voorhuid niet of maar gedeeltelijk teruggeschoven kan worden, kunnen er verschillende klachten ontstaan:

• Moeite met plassen (de voorhuid staat bol tijdens het plassen).
• Plassen met een zwakkere straal.
• Niet goed schoon kunnen houden van de eikel.
• Ontsteking aan de eikel (balanitis).
• Pijn tijdens de erectie en de geslachtsgemeenschap.
• Wakker worden bij nachtelijke erecties.

In ernstige gevallen kan de voorhuid de penis afsnoeren. Het bloed dat in de eikel stroomt, kan niet meer weg. Hierdoor wordt de eikel erg pijnlijk en blauwpaars van kleur. Bij een Spaanse kraag hoopt er vocht op in de afgeknelde voorhuid. Tijdens een erectie ontstaat er dan een kraag rondom de rand van de eikel. Medische hulp is in beide gevallen noodzakelijk.

Oorzaken

Met een vernauwde voorhuid word je meestal geboren. Ook het riempje waarmee de voorhuid aan de penis vast zit – toompje – kan te kort zijn. Op latere leeftijd ontstaat een krappe voorhuid ook wel eens als gevolg van een infectie of ontsteking. Littekenweefsel is dan de boosdoener. Heel soms kun je ook een vernauwde voorhuid krijgen door een gebrekkige hygiëne.

Een Spaanse kraag is niet aangeboren, maar ontstaat als gevolg van een ontsteking, infectie of na het inbrengen van een blaaskatheter. Paraphimosis kan echter ook het gevolg zijn van een huidbeschadiging van de penis; bijvoorbeeld na te hard masturberen.

En dan?

Overleg als je (of je kind) last hebt van een vernauwde voorhuid altijd met de huisarts. Wanneer je te lang met klachten blijft lopen, kunnen er scheurtjes in de voorhuid ontstaan of kan een deel van de huid afsterven. Dit laatste heeft vaak weer littekens tot gevolg, waardoor de voorhuid nog nauwer wordt.

Wanneer blijkt dat de voorhuid dusdanig vernauwd is dat behandeling nodig is, zijn er verschillende opties. Meestal schrijft een huisarts of uroloog eerst een corticosteroïdenzalf voor. De zalf moet je gedurende vier weken tweemaal daags aanbrengen op het nauwe gedeelte van de voorhuid. Hierbij moet je de voorhuid iets naar achteren schuiven.

In de meeste gevallen heeft zo’n behandeling van vier weken voldoende effect. Soms moet je nog vier weken extra smeren. Werkt dit niet voldoende, dan adviseert een arts vaak een besnijdenis.

Spaanse kraag

De behandeling van paraphimosis bestaat uit het terugduwen van de voorhuid over de rand van de eikel. Na verdoving kan de uroloog dit vaak gemakkelijk doen. Door te koelen of een neusspray aan te brengen, neemt de zwelling iets af. Met antibiotica kan een eventuele ontsteking voorkomen worden. Als je vaker last hebt van een Spaanse kraag is ook besnijdenis de beste optie.

Besnijdenis

Een besnijdenis houdt in dat de voorhuid wordt losgemaakt van de eikel. Soms wordt de voorhuid hierbij in zijn geheel of gedeeltelijk verwijderd of het toompje losser gemaakt. Bij volwassenen gebeurt dit doorgaans onder lokale verdoving, maar bij kinderen kiest een arts meestal voor algehele narcose. De ingreep duurt ongeveer een half uur.

Na een besnijdenis is de eikel meestal onbedekt en dus zeker de eerste dagen heel gevoelig. Door de ingreep ziet hij er vaak rood en gezwollen uit. Het lichaam heeft ongeveer een week nodig om een nieuwe huidlaag aan te maken op de eikel. De hechtingen lossen vanzelf op.

De dag na de operatie is het zaak om rustig aan te doen; het verband moet ook regelmatig vervangen worden. Tot twee weken na de besnijdenis mag je niet sporten, zwemmen, baden, met zand spelen en geslachtsgemeenschap hebben.

Het krijgen van een erectie en plassen kan tijdelijk zeer pijnlijk zijn. Zorg dat je voldoende paracetamol in huis hebt voor na de operatie. Nabloeding komt ook regelmatig voor. Als de pijn erger wordt, er pus of bloed uit de wond komt, de penis dikker wordt of als je last krijgt van koorts is het zaak om contact op te nemen met de arts.