De ziekte van Peyronie: een kromme penis

De penis bestaat uit drie zwellichamen: twee aan de bovenzijde en een aan de onderkant van de penis. Elk zwellichaam is bedekt met een laagje bindweefsel. Bij de ziekte van Peyronie ontstaat overmatig bindweefsel. Door dit teveel aan bindweefsel kan het zwellichaam tijdens een erectie niet met de andere zwellichamen mee rekken: hierdoor ontstaat een kromming. Vaak is de erectie dan ook pijnlijk en soms is hij minder hard. Wanneer de penis niet stijf is, voel je een verharding in de wand.

Krom

Door de kromming kan geslachtsgemeenschap moeilijker worden of pijnlijk zijn, ook voor de vrouw. Bij ongeveer de helft van de mannen met de ziekte van Peyronie ontstaat een erectiestoornis. De verkromming kan hiervan de oorzaak zijn, net als de verdikking van het bindweefsel. De erectiestoornis heeft soms ook een psychische oorzaak: mannen kunnen bang zijn voor de pijn of angst hebben niet te kunnen presteren.

Waardoor de ziekte van Peyronie ontstaat is onduidelijk. De aandoening is mogelijk verwant aan de ziekte van Dupuytren en de ziekte van Ledderhose waarbij overmatig bindweefsel in respectievelijk de handpalmen en voetzolen ontstaat. De meest waarschijnlijke oorzaak is een combinatie van factoren:

• Kleine beschadigingen van de penis tijdens de seks kunnen tot littekens leiden.
• Leeftijd, met het ouder worden neemt de kans toe.
• Erfelijke aanleg.
• Veel patiënten hebben ook diabetes (ongeveer 30 procent).
• Twee derde van de patiënten heeft een of meerdere risicofactoren voor slagaderverkalking (roken, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, overgewicht en weinig bewegen).

Diagnose

De verdikking van het bindweefsel is bijna altijd voelbaar aan de rugzijde van de penis. Als je vermoedt dat je de ziekte van Peyronie hebt kun je het beste zelf een foto maken van de penis in erectie. De huisarts kan dan beoordelen hoe ernstig de Peyronie is.

In sommige gevallen kom je terecht bij een uroloog. Deze kan door een vaatverwijdend middel in de penis te injecteren de verkromming aan tonen. Ook een echo of MRI-scan kan informatie geven over de ernst van de aandoening.

Behandeling

Bij veel mannen herstelt de ziekte van Peyronie zonder behandeling. In milde gevallen - waarbij je nog steeds seks kunt hebben zonder pijn - is behandeling niet nodig. De pijn in de erectie verdwijnt dan vaak vanzelf, hoewel dit soms wel twaalf tot achttien maanden kan duren. Als de pijn eenmaal weg is, krijg je te maken met de zogenaamde chronische fase. De kromming blijft.

Als er bij een afwachtend beleid verslechtering optreedt, is het noodzakelijk om tot behandeling over te gaan. Datzelfde geldt voor pijn tijdens de penetratie of als seks helemaal niet meer mogelijk is. Soms wordt er een corticosteroïde in het verdikte gedeelte van de penis geïnjecteerd. Daarnaast bestaan er verschillende medicamenteuze behandelingen.

Een groot deel van de mannen heeft echter een operatie nodig om de klachten op te heffen. Tijdens deze Nesbitt-operatie worden hechtingen geplaatst in het zwellichaam waar geen bindweefselverdikking zit. Op die manier wordt de penis rechtgetrokken. Na de operatie is de penis iets korter in erectie. De penis wordt namelijk zo lang als de kortste zijde van de kromming.

Een laatste mogelijkheid is de plaatsing van een implantaat in de penis: deze dwingt hem ook weer in rechte positie.

Peyronie?

François de la Peyronie is een Franse chirurg die leefde van 1678 tot 1747. Hij was onder andere de eerste chirurg van koning Lodewijk XV. De la Peyronie zorgde er ook voor dat er in Frankrijk een school voor chirurgen kwam en dat er erkenning ontstond voor het vakgebied. In 1743 omschreef hij een afwijking van harde knobbels aan de penis met een verkromming tot gevolg. Hij was niet de eerste, maar de aandoening werd wel naar hem vernoemd.