Volgens de heersende opvatting vergroot de combinatie van genetische aanleg en stress tijdens de jeugd het risico op het ontwikkelen van depressie. Dit blijkt echter niet altijd het geval. Promovendus Rick van der Doelen van het Radboudumc ontdekte dat ratten na een gestresste jeugd juist weerbaarder waren voor stress op latere leeftijd.
Of je vatbaar bent voor depressies hangt sterk af van je gevoeligheid voor stress. Dit heeft een genetische basis.
Een van de genen waarvan de relatie met depressie is aangetoond, is het 5-HTT gen, dat codeert voor de serotonine-transporter. Dit eiwit beheert serotonine, een ‘gelukshormoon’ dat de gemoedstoestand beïnvloedt. Wanneer de serotonine-transporters niet goed werken, nemen de zenuwen serotonine niet goed op, wat kan leiden tot neerslachtigheid en depressie.
Positieve stress
De onderzoekers volgden ratten met een verminderde 5-HTT gen-activiteit. Een deel van de ratten werd in hun jeugd regelmatig aan aantal uren gescheiden werd van de moeder. In theorie zou deze vorm van milde stress de ratten op latere leeftijd gevoeliger moeten maken voor depressies. Het tegenovergestelde bleek echter waar.
Blijkbaar zorgde de genetische variatie van de serotonine transporter niet alleen voor een grotere gevoeligheid voor negatieve gevolgen van stress, maar ook voor de positieve. Rick van der Doelen: "In de media, maar ook in de wetenschap, heeft lang de nadruk gelegen op de negatieve gevolgen van stress. Hierdoor denken we dat stress alleen een negatieve ervaring is. Onze resultaten sluiten aan bij het groeiende inzicht dat milde stress ook een bruikbare ervaring kan zijn.”
Rick van der Doelen promoveerde op 6 mei 2015 in Nijmegen.
- Radboudumc
