Veel vragen over de vaccinatie tegen corona

1. Wanneer zijn de thuiswonende zestigplussers aan de beurt?

Volgens de vaccinatiestrategie van de overheid is de groep met thuiswonende zestigplussers vanaf februari aan de beurt. Maar stroop de mouw nog niet op, want het kan even duren voor je aan de beurt bent. Vaccineren van deze groep kan wel tot juli duren. Mensen worden van oud naar jong opgeroepen voor het vaccin.

2. Wat als ik straks aan de beurt ben, en het vaccin is nét op?

De overheid houdt nauwkeurig bij hoeveel er gevaccineerd wordt, en hoeveel vaccins er nog op voorraad zijn. Jaap van Delden, verantwoordelijk voor het Rijksvaccinatieprogramma van het RIVM, zei tegen NRC dat de Nederlandse vaccinvoorraad aanzienlijk was. In de week van 25 januari waren er 750.000 binnengekomen, terwijl er nauwelijks 185.000 zijn gebruikt. Daarom besloot men de week daarna juist sneller te gaan vaccineren, zodat de voorraad weer wat slinkt. Minister De Jonge bepaalt tijdens het programma hoe groot de voorraad die wordt aangehouden precies zal zijn

3. Wanneer zijn de zeventigers aan de beurt?

Volgens de vaccinatiestrategie van de overheid zijn zestigplussers aan de beurt in februari. Dat is dus inclusief mensen in de zeventig. Er wordt gewerkt van oud naar jong, dus hoe ouder je bent, hoe eerder je aan de beurt zal zijn.

4. Welk vaccin krijgen de zeventigers?

Dit hangt af van de omstandigheden. Ben je thuiswonend en mobiel, dan krijg je het BioNTech/Pfizer, Moderna of het AstraZeneca vaccin. Of in een later stadium een van de andere drie vaccins die Nederland heeft ingekocht, maar die nog niet tot de markt zijn toegelaten. (Janssen, Sanofi/GSK of Curevac) Ben je thuiswonend en niet mobiel, dan krijg je sowieso het Moderna vaccin. Woon je in een verpleeghuis, dan krijg je het vaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna.

5. Ik heb een aandoening en ben 70-plus. Wanneer ben ik aan de beurt, en wie gaat mij vaccineren?

Of je een aandoening hebt of niet, maakt niet uit. Het antwoord is dus hetzelfde als bij de vorige vraag. Voor mensen jonger dan 60 maakt het wel uit. Met een aandoening zijn zij vanaf februari aan de beurt voor een vaccin,  gezonde 18-60 jarigen pas vanaf mei. In een vorige vaccinatiestrategie werd wel onderscheid gemaakt naar aandoening bij 60-75 jarigen, maar die strategie is verlaten.

6. Ik heb een BMI boven de 25 en ben 74 jaar oud. Wanneer word ik gevaccineerd?

De BMI is geen factor bij de volgorde of plaats van vaccineren. Tenzij je niet mobiel bent, want dat heeft wel invloed. Gezien de leeftijd zult u waarschijnlijk in februari worden gevaccineerd. Als je niet mobiel bent is dat bij de huisarts en als je wel mobiel bent, kan het ook de GGD zijn.

7. Wanneer zijn de tachtigers/negentigers/honderdplussers aan de beurt? En met welk vaccin?

De zestigplussers zijn vanaf februari aan de beurt voor een vaccin. Er wordt gevaccineerd van oud naar jong, dus hoe ouder je bent, hoe eerder je aan de beurt bent. Waar je de prik krijgt en welk vaccin hangt af van de omstandigheden. Bent je thuiswonend en mobiel, dan krijgt je het BioNTech/Pfizer, Moderna of het AstraZeneca vaccin van de GGD of de huisarts. Of in een later stadium een van de andere drie vaccins die Nederland heeft ingekocht, maar die nog niet tot de markt zijn toegelaten (Janssen, Sanofi/GSK of Curevac). Bent je thuiswonend en niet mobiel, dan krijg je sowieso het Moderna vaccin van de huisarts. Woon je in een verpleeghuis, dan krijg je het vaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna van de arts van het tehuis (specialist ouderengeneeskunde) of de huisarts.

8. Wat was de leeftijd van de proefpersonen van de vaccins?

De productinformatie van Pfizer: In de leeftijdscategorie 65 t/m 74 jaar is het vaccin aan 3.074 mensen gegeven, en vergeleken met 3.095 leeftijdsgenoten met een placebo. In de vaccingroep kreeg 1 iemand corona en in de placebogroep 14 mensen. Daarmee heeft het vaccin voor deze leeftijdsgroep een effectiviteit van 92 procent.

In de leeftijdscategorie 75+ is het vaccin aan 774 mensen gegeven, tegenover 785 vergelijkbare leeftijdsgenoten in de placebogroep. Hier kreeg niemand in de vaccingroep corona, tegenover 5 in de placebogroep. Het was dus 100 % effectief. Kanttekening daarbij is wel dat het om een kleine testgroep ging.

De productinformatie van Moderna: Dit vaccin is gegeven aan 2953 proefpersonen in de leeftijdscategorie van 65 tot 74 jaar. Zij zijn vergeleken met 2864 vergelijkbare proefpersonen die een placebo kregen. In de testgroep kregen 4 mensen corona en in de placebogroep 22 personen. Effectiviteit: 82 procent.

In de leeftijdscategorie 75+ is het vaccin aan 630 mensen gegeven tegenover 688 proefpersonen in de placebogroep, hier was het 100% effectief, want in de vaccingroep kreeg niemand corona, tegenover 7 in de placebogroep.  Maar ook hier geldt – het zijn kleine aantallen, dus de werkelijke percentages kennen we nog niet.

De productinformatie van AstraZeneca: Hierin staat helaas niet zo’n mooie tabel met deelnemers van 65 jaar of ouder, die wel in de productinformatie van de andere vaccins te vinden is. Wel staat er dat 13 procent van alle 5258 deelnemers in de vaccingroep en 5210 deelnemers met placebo ouder dan 65 jaar was. Hier zijn meer gegevens over nodig. Hopelijk weten we binnenkort meer.

9. Kan ik mijn vaccinatie ook uitstellen? Ik ben 72, kerngezond en ik wil nu kwetsbare mensen voor laten gaan. Geef mij die prik dan maar aan het eind van het jaar. 

Volgens het RIVM kan dat niet. Je wordt nu uitgenodigd op basis van leeftijd. Daarbij is gekeken naar welk vaccin het beste past bij een bepaalde groep. Je kunt de afspraak wel enkele dagen of weken verzetten, maar je blijft dan toch binnen dezelfde groep. Misschien komt er nog een ‘veegactie’ voor mensen die om wat voor reden dan ook zich niet kunnen laten vaccineren, maar dat is niet zeker. Als je het uitstelt is het dus onzeker wanneer en of je nog in aanmerking komt voor een (ander) vaccin.

10. Wat zijn de gevolgen als ik me niet laat vaccineren? Kan een (reis)organisatie of land me dan weigeren?

Het is lastig daar nu al een sluitend antwoord op te geven. Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid welzijn en Sport laat desgevraagd weten: “We zijn op de hoogte van de internationale geluiden rond vaccinatiebewijzen en -paspoorten. Er spelen op dit gebied nog veel vragen. Net als veel andere Europese landen heeft Nederland daarom nog geen standpunt ingenomen. Mede op verzoek van de Kamer heeft minister De Jonge de Gezondheidsraad om advies (ethisch afwegingskader) gevraagd. Dit advies zal de basis vormen voor de politieke afweging. Overigens is er nog veel onduidelijk over het effect van vaccinatie op de besmettelijkheid en op verspreiding van het virus, en daarmee het nut van een vaccinatiepaspoort. Ook de WHO geeft aan dat er nog geen zekerheid is over de vraag of mensen na vaccinatie nog besmettelijk kunnen zijn.”

Ondertussen is de overkoepelende organisatie voor vliegverkeer IATA al wel bezig met richtlijnen voor passagiers in vliegtuigen. De kans bestaat dat een ‘vaccinatiebewijs’ straks een voorwaarde wordt om te mogen vliegen.

11. Kan ik straks precies achterhalen welk vaccin ik heb gekregen aan de hand van batch/productienummer. Wordt dat ergens vastgelegd?

Volgens het RIVM wordt bij iedereen die gevaccineerd wordt precies vastgelegd om welk vaccin en welk partij het gaat. Dat is wellicht te herkennen aan een nummer op de papieren die je meekrijgt bij vaccinatie, maar een gevaccineerde zal hoogstwaarschijnlijk niet zoveel met die informatie kunnen. Het RIVM wel en mocht er sprake zijn van bijwerkingen dan kan het bijwerkingencentrum LAREB daar als het nodig is een onderzoek naar starten.

12. Waarom moet ik 26 euro voor een vaccin betalen?

Dat is een misverstand. Wellicht heeft u ergens iets gelezen over de inkoopprijzen van vaccins, maar die inkoopprijzen worden door de overheid betaalt.  Voor iedereen die een vaccin krijgt, is het gratis.

13. Moet ik zelf een afspraak maken voor een vaccin? Ik ben 75 jaar, woon zelfstandig en ben gezond.

Zodra je een uitnodiging hebt gekregen van het RIVM kun je zelf een afspraak maken voor uw vaccinatie. In de uitnodigingsbrief staat meer informatie.

14. Ik krijg een oproep en moet nu helemaal naar het HagaZiekenhuis in Den Haag voor een vaccin. Kan ik het ook op een andere locatie krijgen?

In principe word je gevaccineerd op de daartoe aangewezen locatie die in de uitnodiging vermeld staat. Als je niet mobiel bent, kun je wel contact opnemen met de huisarts om het vaccin bij de praktijk te krijgen. 

15. Mag ik zelf kiezen welk vaccin ik krijg?

Nee. Volgens het RIVM is bij het huidige programma gekeken naar welk vaccin het beste past bij een bepaalde doelgroep. De eerste vaccins die nu worden toegediend hebben een hoge beschermingsgraad en worden bewust ingezet voor de meest kwetsbaren.

Staat jouw vraag er niet tussen?

Lees hier 11 vragen over het coronavaccin, beantwoordt door vaccinoloog Cecile van Els. Er volgen nog vragen en antwoorden over allergieen, bloedverdunners/antistollingsmedicijnen en over aandoeningen in combinatie met het vaccin.