Variant van de E-coli-bacterie
In de zomer van 2011 was Europa in de ban van een besmetting met de EHEC bacterie, een variant van de E.coli-bacterie. Maar wat is nu precies de EHEC-bacterie en hoe raak je besmet? GezondheidsNet vroeg het Harald Wychgel, woordvoerder van het RIVM.
1. Wat is precies de EHEC-bacterie?
"De EHEC-bacterie is een van de varianten van de bekende E.coli-bacterie, die normaal bij mensen en warmbloedige dieren in de darmen voorkomt. De EHEC-bacterie maakt in de darm een giftig stofje aan. Het staat voor Enterohaemorrhagic Escherichia coli, wat wil zeggen dat het een dikke-darmontsteking kan veroorzaken waarbij bloedingen kunnen ontstaan."
2. Hoe raak je besmet met EHEC?
"EHEC is altijd afkomstig uit mest van vee. De bacterie kan via de mest in rauw vlees terechtkomen, in ongepasteuriseerde melk of andere zuivelproducten, op groenten die op de een of andere manier met mest in aanraking zijn gekomen, en in oppervlaktewater. De meeste infecties die we in het verleden hebben gezien komen door rauw of onvoldoende verhit rundvlees, zoals gehakt, hamburgers en filet americain. Maar er is ook een kleine kans dat je het kunt oplopen na een bezoek aan de kinderboerderij. Mensen die met EHEC besmet zijn kunnen ook andere mensen besmetten, via de ontlasting."
3. Wat gebeurt er als je besmet raakt?
"Het ziekteverloop van een besmetting met EHEC kan sterk variëren. Niet iedereen wordt er ziek van, anderen krijgen milde diarree, maar het kan ook ernstige diarree veroorzaken met heftige buikkrampen, meestal zonder koorts. Het kan gepaard gaan met overgeven en misselijkheid. Na één tot drie dagen kan de diarree bloederig worden. Mensen gaan dan meestal wel naar de dokter. De klachten duren twee tot negen dagen en gaan vaak vanzelf weer over.
"Bij 2 tot 7 procent van de besmette mensen kan binnen twee weken tijd na de ontsteking door de bacterie een complicatie ontstaan aan de nieren, het hemolytisch-uremisch syndroom (HUS). Kinderen jongeren dan 5 jaar hebben een iets hogere kans op HUS. In Nederland heeft voor zover we nu weten één persoon, een vrouw, ernstige nierklachten. Deze vrouw is kort voor haar ziekte in Noord-Duitsland geweest. Het aantal meldingen van EHEC is in Nederland vooralsnog niet verhoogd. Wij hebben artsen gevraagd extra alert te zijn op de ziekteverschijnselen. We hebben ze ook verzocht vooral door te vragen bij gevallen van diarree."
"In Duitsland zijn veel mensen, vooral vrouwen, besmet geraakt met EHEC. Er zijn daar dus ook een paar honderd mensen met HUS. De kans dat je eraan overlijdt is klein. Een deel van de mensen met HUS, 0 tot 15 procent, kan diabetes mellitus ontwikkelen."
4. Hoe kan je besmetting voorkomen?
"Je voorkomt een besmetting door de gewone, bekende hygiënemaatregelen in acht te nemen. Dus vlees goed verhitten, keukenspullen die in aanraking zijn geweest met rauw vlees meteen goed afwassen en kruisbesmetting voorkomen. Rauwe groente moet altijd goed gewassen worden. Ook snijplanken na het bereiden van vlees en groenten goed afwassen. Vaatdoeken en handdoeken vaak vervangen en zorgen dat alle gezinsleden goed hun handen wassen, ook bijvoorbeeld na een bezoek aan de kinderboerderij. De persoonlijke hygiëne bij het toiletbezoek is natuurlijk ook heel belangrijk."
5. Zit de bacterie ook in Nederland op rauwe groente?
"Het Productschap Tuinbouw en de Voedsel en Waren Autoriteit gaan in Nederland extra controles uitvoeren op groente. Ze testen vooral saladegroenten op EHEC, zoals komkommers, tomaten en sla."