Als je kind altijd opstandig en agressief is
Pesten, vechten, liegen, stelen, spijbelen… Het is vervelend gedrag waaraan veel kinderen zich wel eens schuldig maken. Maar sommigen lijken altijd wel opstandig en agressief zijn. Ze maken continu ruzie en houden zich nooit aan de regels. Bij hen is er mogelijk sprake van een gedragsstoornis.
Hij kan zo driftig en wraakzuchtig zijn, je zoon. Steeds weer is hij uit op ruzie, steeds opnieuw probeert hij het bloed onder je nagels vandaan te halen. Opzettelijk, en meestal zonder aanwijsbare reden.[ITEMADVERTORIAL]
Problemen
Zo gedraagt hij zich trouwens niet alleen thuis. Ook op school en op de sportclub veroorzaakt hij om de haverklap problemen. Hij drijft zijn onderwijzer en trainer tot wanhoop, maar kan ook niet met de andere kinderen overweg. Je zit dus met je handen in het haar.
Natuurlijk gaan veel kinderen door een opstandige periode heen. Meestal is het wel duidelijk waardoor dat komt. Denk bijvoorbeeld aan de puberteit of problemen thuis, zoals een echtscheiding.
Maar om dit soort situaties gaat het bij een gedragsprobleem niet. Een gedragsstoornis is namelijk niet van tijdelijke aard. Het gaat om problemen die al heel lang spelen en maar niet lijken op te houden. Als je hier bij je kind tegenaan loopt, kun je het best deskundige hulp zoeken.
Twee soorten stoornissen
Er bestaan twee soorten gedragsstoornissen. Je hebt opstandige gedragsstoornissen, die kortweg ODD heten: Oppositional Defiant Disorder. Daarnaast zijn er de antisociale gedragsstoornissen, ook wel CD (Conduct Disorder) genoemd. ODD komt bij iets meer dan drie procent van de kinderen voor en CD bij ongeveer twee procent.
ODD
Maar waar staan die ingewikkelde termen nou precies voor? Laten we bij ODD beginnen. Kinderen en jongeren die hiermee kampen, zijn erg ongehoorzaam en lastig in de opvoeding.
Het zijn prikkelbare driftkikkers, ze voelen zich altijd aangevallen, ergeren zich aan iedereen en geven anderen de schuld van hun eigen fouten. Ze verzetten zich overal tegen, maar gedragen zich niet gewelddadig.
CD
Kinderen met CD hebben geen boodschap aan de gevoelens van andere mensen, omdat ze zich heel moeilijk in een ander kunnen verplaatsen. Ze pesten en intimideren. Ze spijbelen en lopen weg van huis. Ze doen anderen pijn, mishandelen mensen en dieren, maken spullen expres stuk.
Seksueel contact dwingen ze desnoods af. Kinderen en jongeren die met CD kampen, lopen een groot risico later in de (gewelddadige) criminaliteit terecht te komen.
ODD en CD gaan vaak gepaard met andere problemen, zoals ADHD (aandachtstekort met hyperactiviteit), stemmingsstoornissen, leerproblemen en verslaving. Bij jongens komen gedragsstoornissen vaker voor dan bij meisjes.
Oorzaak
Er is vroeger veel discussie geweest over de oorzaak van gedragsstoornissen. De ene groep deskundigen was van mening dat het allemaal aan de ouders lag, de andere groep hield het op een aangeboren stoornis.
Tegenwoordig wordt er niet meer zo zwart-wit gedacht. Men gaat ervan uit dat de waarheid ergens in het midden ligt. Een deel is dus genetisch bepaald, maar de omgeving speelt ook een belangrijke rol. Zo kunnen een gebrek aan emotionele warmte en steun het risico op een gedragsstoornis vergroten.
Schaamte
Het spreekt voor zich dat het ontzettend zwaar is om een kind met gedragsproblemen op te voeden. Het wordt extra zwaar als je je door je eigen kind bedreigd voelt. Of als hij zijn broertje, zusje of huisdier mishandelt. Dat zijn geen dingen waar je gemakkelijk over praat. De meeste ouders schamen zich ervoor.
Toch is het belangrijk om zo vroeg mogelijk aan de bel te trekken bij de hulpverlening. Gedragsstoornissen gaan namelijk niet vanzelf over. Je kunt dus het best een afspraak maken met je huisarts of een Bureau Jeugdzorg. Die kunnen je doorverwijzen naar een kinderpsychiater.
Behandeling
De kinderpsychiater is de aangewezen persoon om een definitieve diagnose te stellen. Hij zal zich daarvoor onder meer baseren op gesprekken met jou als ouder. Daarbij wil hij allerlei dingen horen over de voorgeschiedenis van je kind. Natuurlijk praat hij ook met je zoon of dochter zelf en observeert zijn of haar gedrag.
Vervolgens bepaalt de psychiater welke behandeling er nodig is. Als jouw gezin het aan kan, wordt je kind behandeld terwijl hij gewoon thuis blijft wonen. Waarschijnlijk zal hij gedragstherapie krijgen om anders met situaties te leren omgaan.
Maar ook jij en je gezin krijgen mogelijk begeleiding om de problemen de baas te kunnen. Als de situatie thuis echt onhoudbaar is, wordt er een uithuisplaatsing overwogen.
Het vervelende nieuws is helaas dat gedragsstoornissen over het algemeen niet te genezen zijn. Gelukkig kan probleemgedrag door een goede behandeling wel verminderd worden.
