Huidkanker: herken de symptomen

Huidkanker kan iedereen overkomen, maar sommige mensen lopen er meer risico op dan anderen. Mensen die veelvuldig zonder bescherming in de zon liggen bijvoorbeeld, of met een groot aantal (afwijkende) moedervlekken. En mensen met een lichte huid lopen weer meer risico dan mensen met een donkere huid.

Carcinoom

Huidkanker ontstaat vrijwel altijd in de opperhuid. De twee vormen van huidkanker die ontstaan uit de cellen van de opperhuid zelf, het basaalcelcarcinoom en het plaveiselcelcarcinoom, komen het meeste voor. Samen vormen zij ongeveer 90 procent van de huidtumoren.

Melanoom

Een derde vorm van huidkanker is melanoom. Dit is huidkanker die ontstaat via pigmentcellen in de huid. Moedervlekken zijn een opeenhoping van deze pigmentcellen. Een melanoom groeit snel en is kwaadaardig. Niet alleen moedervlekken kunnen uitgroeien tot een melanoom maar het kan overal op de huid ontstaan.

Premaligne afwijking

Er zijn huidafwijkingen die nog geen kanker zijn, maar dat wel kunnen worden. Dit voorstadium van kanker wordt een premaligne afwijking genoemd.

De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op de huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of grootte van een al bestaande huidafwijking, zoals een moedervlek. Actinische keratose komt het meest voor.

Actinische keratose

Actinische keratose komt voornamelijk voor bij oudere mensen, maar kan ook bij jongere mensen ontstaan, onder invloed van te veel ultraviolette straling. Het is een hoornig plekje dat een beetje op een wrat of een eczeemplekje lijkt. De huid voelt wat ruw aan. Wanneer je eraan krabt, kan er een klein wondje ontstaan.

Glanzend bultje

Niet alle voorstadia van huidkanker uiten zich echter als actinische keratose. Soms verschijnt er plotseling een wasachtig, bleek, glad, glanzend bultje. In andere gevallen ontstaat er een stevige rode knobbel die soms kan bloeden of een korst kan vormen. Ook kan het voorkomen dat een moedervlek ineens gaat bloeden of van kleur of vorm verandert.

Moedervlekken

Bij sommige mensen met veel pigmentvlekken is het risico op huidkanker sowieso al groter; zij hebben dan over het hele lichaam een groot aantal - al dan niet afwijkende - moedervlekken. We noemen dit dysplastische naevi. Dysplastische naevi verschillen onderling niet alleen in grootte, maar ook in vorm en kleur.

• Lees ook: Een moedervlek: wanneer naar de dokter?

Wat te doen?

Een premaligne aandoening kan veranderen in een plaveiselcelcarcinoom. Daarom is het zaak je lichaam regelmatig te onderzoeken op vreemde plekjes, bultjes en veranderende moedervlekken. Vertrouw je het niet, ga dan altijd naar je huisarts. 

De huisarts zal de verandering in de huid beoordelen en het plekje eventueel verwijderen. Ook kun je worden verwezen naar een dermatoloog of een (plastisch) chirurg. Heeft deze specialist het vermoeden dat er sprake is van huidkanker, dan wordt er een stukje van het weefsel verwijderd voor onderzoek. Meestal gebeurt dit onder plaatselijke verdoving. Als de verdenking op huidkanker erg groot is, kan de specialist het plekje ook direct in zijn geheel verwijderen. Een patholoog onderzoekt het verkregen weefsel daarna onder de microscoop. Alleen zo is definitief vast te stellen of het om kanker gaat en welke vorm van huidkanker het betreft.

Als huidkanker op tijd wordt ontdekt, is het goed te behandelen. Bij ernstige vormen van huidkanker, zoals het melanoom, kan vroege herkenning en behandeling zelfs levensreddend zijn. De duur en vorm van zo’n behandeling hangt af van het stadium van de huidkanker en de kankersoort.

Symptomen huidkanker

• een moedervlek wordt dikker, verandert van kleur of krijgt een grillige vorm
• jeuk aan een moedervlek
• een korstje of zweertje op een moedervlek
• bloedende moedervlekken
• bleekroze huidafwijkingen met in het midden een witte, ruwe, schilferige plek
• gladde, glazige knobbeltjes die langzaam groeien, eventueel met zweertjes en korstjes eromheen
   
• Lees ook: Huidkanker: wie loopt extra risico?