Fabels en feiten over pijn bij het vrijen

Vaginale droogheid is een veel genoemde klacht bij de seksuoloog. Toch blijkt uit onderzoek dat vrouwen, ondanks het afnemen van de hoeveelheid oestrogenen, in principe ook na de overgang net zo opgewonden en vochtig kunnen raken als daarvoor.

Wat is het geheim?

“Een afwisselend en spannend seksleven”, zegt seksuoloog Henriette Schoones. “Als je dat hebt, zul je niet zo snel last krijgen van vaginale droogheid en pijn bij het vrijen. Seksuele opwinding heeft namelijk veel te maken met de spanning van het moment: wat gaat er precies gebeuren, heb je uiteindelijk wel of niet gemeenschap? De ene keer geef je elkaar een erotische massage, de volgende keer gebruik je er een speeltje erbij, een andere keer verwen je elkaar oraal.”

Wanneer gaat het dan toch mis?

Schoones: “De seksuele problemen ontstaan vaak wanneer stellen een daadgericht repertoire hebben en het vrijen voorspelbaar is. Ze  hebben al vijftien jaar een kort voorspel, doen de daad en klaar.” Wat dikwijls resulteert in pijn door vaginale droogheid. “Vrouwen denken dat ze seksueel niet goed functioneren en voelen zich tekortschieten tegenover hun partner. Die wordt ook onzeker. Hij weet vaak niet meer waar hij goed aan doet en kan de opwinding dan soms ook niet behouden. Ik leg stellen daarom soms een verbod op: geen gemeenschap, ga op andere manieren vrijen.” Het kan helpen eens wat anders te proberen als je al heel lang bij elkaar bent. “Maar je moet er wel met elkaar over praten, niet denken: zij zal wel dít of hij denkt vast dát. Vraag elkaar wat je wilt, wat je fijn vindt. Hoe kan het leuker?”

Vicieuze cirkel

Wat je nooit moet doen, is vrijen om de ander een plezier te doen, zegt Henriette Schoones. “Dat is vaak het begin van een vicieuze cirkel. Doordat je niet vrijt vanuit je eigen seksdrive en seksuele fantasieën, word je minder opgewonden en vochtig. Heb je vervolgens evengoed gemeenschap, dan raakt de ingang van de vagina geïrriteerd. Dat geeft vaak een stekende, branderige pijn.” De volgende keer zie je tegen het vrijen op. “Vrijen gaat dan samen met angst voor pijn. Die angst kan leiden tot een gespannen bekkenbodem, wat ook weer pijn veroorzaakt. Daardoor raak je helemaal niet meer opgewonden en wordt de vagina nog droger.”

Om erger te voorkomen, moet je bij jezelf te rade gaan waardoor de problemen ontstaan. Vind ik mijn seksuele relatie nog wel leuk? Raak ik voldoende opgewonden bij het vrijen? Ben ik überhaupt nog tevreden met mijn relatie? Soms kunnen medicijnen, zoals antidepressiva, plaspillen en middelen tegen allergieën en verkoudheid, de oorzaak zijn, maar ook roken, en chronische ziekten als diabetes, nierziekten en auto-immuunziekten. Ook bij stress produceert het lichaam minder vocht. Henriette Schoones: “Pas als je weet waardoor de vaginale droogheid komt, kun je aan de oplossing werken.”

Hulpmiddelen

Een glijmiddel kan de vicieuze cirkel doorbreken, vindt Schoones. “Het kan je seksleven verrijken en spannender maken. Bij de vrouw kan de clitoris ermee worden geprikkeld. En voor een man is het heel opwindend wanneer je met een glijmiddel zijn penis stimuleert. Dat maakt de prikkel sterker.” Glijmiddelen kunnen ook tijdelijk de vaginale droogheid oplossen. Ook zijn er homeopathische middelen verkrijgbaar die uitkomst kunnen bieden.

Dat een glijmiddel hoort bij seksproblemen, is een ouderwets idee, benadrukt de seksuoloog. “En het is ook niet zo van: een pot glijmiddel en klaar. Het moet uit de wereld dat je als vrouw tekortschiet als je last hebt van vaginale droogheid bij het vrijen en een glijmiddel gebruikt. Die vaginale droogheid is een gezamenlijk probleem: het ligt vaak aan de interactie tijdens het vrijen. Wanneer je met een creatief seksleven het motortje draaiende houdt, blijft de vagina vanzelf goed doorbloed en stevig.” De beste bescherming tegen vaginale droogheid is dan ook leuke seks. Henriette Schoones: “Een gevleugelde uitspraak van seksuologen is: When you don’t use it, you loose it.”

Oefeningen tegen droogheid

Naast regelmatig vrijen, heeft ook het trainen van de bekkenbodemspieren gunstige effecten op de gezondheid van de vagina. Door deze spieren dagelijks te trainen, houd je de vagina goed doorbloed, stevig en vochtig. Goed getrainde spieren geven bovendien een extra dimensie aan het vrijen, stelt seksuoloog Henriette Schoones. “Door regelmatig bekkenbodemspieroefeningen te doen, kunnen vrouwen intensere orgasmes beleven. Maar ook de man krijgt tijdens de gemeenschap extra stimulans wanneer de vrouw met de bekkenbodemspieren in de penis knijpt.”

Het trainen van de bekkenbodemspieren heeft nog meer gezondheidsvoordelen. Deze spieren ondersteunen namelijk alle organen in het bekken: van de blaas tot de baarmoeder. Henriette Schoones: “Met sterke spieren voorkom je dat de steun in het bekken wegvalt en de blaas of baarmoeder gaat verzakken. Door regelmatig ‘Kegeloefeningen’ (genoemd naar gynaecoloog Arnold Kegel, red.), te doen, kun je incontinentie voorkomen of verhelpen.”

Een van de oefeningen is de spieren aan te spannen en weer te ontspannen. De bekkenbodemspieren zijn de spieren die je ook gebruikt om de plasstraal te onderbreken. Je kunt het even uitproberen om de spieren te ontdekken, maar doe dit niet als dagelijkse training, want dat kan urineweginfecties veroorzaken. Heb je ze gevonden? Span de bekkenbodemspieren dan langzaam aan zonder de bilspieren aan te spannen, want dat werkt averechts. Houd ze tien tellen vast en ontspan weer tien tellen. Herhaal dit elke dag tien keer.