Urineverkleuring door medicijnen: van felgeel tot roodbruin
Sommige medicijnen kunnen zorgen voor een andere kleur urine. Dat is vaak onschuldig, maar kan wel vervelend zijn. Bij welke medicijnen komt dit voor en hoe komt dat? En zijn er ook andere oorzaken voor verkleurde urine? Bijwerkingencentrum Lareb legt het voor je uit.
Er zijn verschillende medicijnen die kunnen zorgen voor urineverkleuring. Bijwerkingencentrum Lareb ontvang hier ook meldingen over. Hoe urine precies verkleurt, verschilt per medicijn. Wij geven hieronder een aantal voorbeelden.
Felgeel tot groene urine bij azathioprine
Het medicijn azathioprine kan zorgen voor felgele tot groene urine. De verkleuring kan binnen minuten tot jaren na start met azathioprine ontstaan. Azathioprine is een medicijn voor verschillende ziekten, zoals chronische darmontstekingen en reumatische ontstekingsziekten. Het medicijn wordt ook gebruikt om afweerreacties van het lichaam te onderdrukken na orgaantransplantaties.
Het is niet precies bekend hoe de felgele of groene urine bij azathioprine ontstaat. Wanneer ons lichaam medicijnen afbreekt, ontstaan er afbraakproducten. Deze producten noemen we ook wel metabolieten. Sommige metabolieten van azathioprine veroorzaken een scheikundige reactie wanneer ze in contact komen met licht. Daarom verkleurt je urine misschien wanneer je deze metabolieten uitplast. Hier is verder geen bewijs voor. Ook hebben de werkzame stof en de afvalstoffen van het medicijn zelf een gele kleur. Als deze in de urine terecht komen, dan kan de urine misschien ook hierdoor felgeel kleuren.
Roodbruine urine bij mesalazine en contact met bleek
Bij gebruik van mesalazine kan urine roodbruin verkleuren door contact met bleek in de toiletpot. Mesalazine is een medicijn voor de behandeling van een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het remt ontstekingen in de darmwand.
In de meldingen die Bijwerkingencentrum Lareb hierover ontvangt, gaven melders aan dat de urine verkleurde in toiletpotten die waren schoongemaakt met bleek. Dit gebeurde ook als de bleek al doorgespoeld was. Soms was de verkleuring niet meer te verwijderen uit het toilet of van de toiletbril. Bij schoonmaakmiddelen zonder bleek ontstaat de roodbruine verkleuring niet.
Welke andere medicijnen kunnen urine verkleuren?
Er zijn meer medicijnen die voor verkleuring van urine kunnen zorgen. Bijvoorbeeld medicijnen voor de ziekte van Parkinson. Urine kan donker, rood of roodbruin verkleuren bij gebruik van de medicijnen (fos)levodopa en entacapon. De metabolieten van (fos)levodopa veroorzaken de rode urine. Een roodbruine urine kan ook ontstaan bij medicijnen voor de behandeling van ijzerstapeling, zoals deferipron en deferoxamine. Deze medicijnen hechten zich aan het ijzer in het bloed. De verbinding die daarbij ontstaat, heeft een roodbruine kleur en plas je uit. Dit geeft roodbruine urine.
Bij behandeling van urineweginfecties met nitrofurantoine of het kruidenmiddel berendruif, kan urine bruin of groenbruin kleuren. Resorcinol crème voor de behandeling van de huidaandoening hidradenitis (op grote huidoppervlakken), en het verdovingsmiddel propofol kunnen urine ook groen kleuren.
Wat zijn andere oorzaken van urineverkleuring?
Verkleuring van urine door medicijnen is vaak onschuldig. Het kan wel vervelend zijn, omdat het soms bijvoorbeeld sporen achterlaat in het toilet. Verkleurde urine kan ook andere oorzaken hebben. Donkere urine kan wijzen op problemen met de lever, en een rode verkleuring op problemen met de nieren of op bloed in de urine. Let daarom altijd goed op en neem contact op met je arts of apotheker bij een vreemde urinekleur.
Dit artikel is geschreven door Bijwerkingencentrum Lareb. Dit is het Nederlandse meld- en kenniscentrum voor bijwerkingen van medicijnen, vaccins en gezondheidsproducten. Ook is Lareb het kenniscentrum voor medicijngebruik rondom de zwangerschaps- en borstvoedingsperiode: Moeders van Morgen. Om de veiligheid van medicijnen en vaccins te bewaken, verzamelt en analyseert Lareb meldingen van mogelijke bijwerkingen. Daarnaast doet Lareb vragenlijstonderzoeken en verspreidt Lareb kennis over bijwerkingen zo veel mogelijk.
