Het Mirena spiraaltje

Het spiraaltje is een kunststof ankertje dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Er zitten twee draadjes aan vast die uit de baarmoedermond hangen. Anders dan het koperspiraaltje – dat omwikkeld is met koperdraad en de zaadcellen onvruchtbaar maakt – geeft de Mirena spiraal hormoon af.

Het gaat om het progestageenhormoon levonorgestrel. Dit hormoon heeft ongeveer dezelfde werking als het natuurlijk progesteron en maakt het baarmoederslijmvlies ongeschikt voor de innesteling van een bevruchte eicel. Daarnaast zorgt het Mirena spiraal ervoor dat het slijm van de baarmoedermond minder doorgankelijk voor zaadcellen wordt.

Bloedverlies

De Mirena spiraal wordt niet alleen voorgeschreven om zwangerschap te voorkomen. Het spiraaltje kan overmatig bloedverlies verminderen en is dus heel geschikt voor vrouwen met menstruatieklachten. Een op de vijf vrouwen krijgt na verloop van tijd helemaal geen bloedingen meer. Dat betekent dus dat lang niet alle vrouwen die de Mirena spiraal gaan gebruiken niet meer ongesteld worden.

Ook bij abnormaal bloedverlies of overgangsklachten kan het spiraal helpen. Oestrogeenhormonen die bij de overgang soms worden voorgeschreven om opvliegers en andere klachten te verminderen, worden gecombineerd met progestageenhormonen, zoals de levonorgestrel in het spiraaltje. Dit doen artsen om te voorkomen dat het baarmoederslijmvlies overmatig gaat groeien en er baarmoederkanker ontstaat.

Plaatsen

Een spiraaltje is in principe voor iedereen geschikt. Voordat de arts de Mirenaspiraal plaatst, zal hij controleren of je zwanger bent. Ook is het belangrijk dat je geen ontsteking hebt van de vagina, baarmoeder of eierstokken.

Meestal wordt het spiraaltje tijdens of vlak na de menstruatie ingebracht. Een uur van te voren is het slim om een pijnstiller in te nemen: hierdoor heb je tijdens het plaatsen en erna minder last van pijn en kramp.

Voor het plaatsen brengt de arts een eendenbek in de vagina. Vervolgens pakt hij met een speciale tang de baarmoedermond vast en meet hij met een staafje de diepte van de baarmoeder. Daarna wordt het spiraaltje via een dun hulsje naar binnen geschoven. Het hulsje wordt weer teruggetrokken en de draadjes op maat geknipt.

En dan?

Direct na het plaatsen van de spiraal kun je je even duizelig voelen. Het is verstandig om de hele dag rustig aan te doen. Er bestaat een kleine kans dat het spiraaltje niet goed blijft zitten, dus het is verstandig om na zes weken even terug te gaan voor controle.

Zelf controleren kan daarna ook. Als je je vinger – bij voorkeur na de menstruatie – diep in de vagina steekt, kun je met je vingertoppen de baarmoedermond en de draadjes van het spiraaltje voelen. Een hard stukje in de baarmoedermond is het pootje van de spiraal.

Bijwerkingen

Voor de ene vrouw is de Mirenaspiraal echt een uitkomst, een ander krijgt te maken met (vervelende) bijwerkingen. Als je na drie maanden nog steeds veel last hebt van bijwerkingen is het verstandig om met je arts te overleggen of een ander anticonceptiemiddel geschikter is.

De belangrijkste bijwerkingen zijn onregelmatig bloedverlies, rug-en/of buikpijn en infecties in de baarmoeder. Ook misselijkheid, pijnlijke gespannen borsten, vasthouden van vocht, hoofdpijn en huidafwijkingen komen voor. Soms krijgen vrouwen als gevolg van de hormonen ook te maken met stemmingsveranderingen of meer of minder zin in seks.

Verwijderen

Je kunt het spiraaltje laten verwijderen wanneer je wilt. De werkzaamheid van de Mirena spiraal als anticonceptie is na vijf jaar minder: dan moet je deze dus vervangen. Gebruik je hem tijdens de overgang, dan is drie jaar gangbaar.

Over het algemeen komt de menstruatie na verwijdering snel weer op gang, behalve als je in de overgang bent. Als je zwanger wilt worden, kun je het beste eerst een normale menstruatie afwachten. Daarbij is het verstandig om vanaf vier weken voor de bevruchting foliumzuur te slikken.