Hoe werkt de pil eigenlijk?

De combinatiepil, minipil en prikpil

Getty Images

De maandelijkse cyclus wordt geregeld door de hormonen oestrogeen en progestageen. Deze hormonen zitten ook in de anticonceptiepil. Hoe werkt de pil precies en welke verschillende soorten zijn er?

De extra hormonen die met de pil in het lichaam terechtkomen, zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt. Ze beïnvloeden ook de baarmoederwand, zodat er zich geen eitje in kan nestelen.

Goede betrouwbaarheid

Bovendien wordt het slijm in de baarmoederhals door de hormonen dikker, waardoor zaadcellen minder goed in de baarmoeder kunnen doordringen. Deze drie factoren samen zorgen voor de goede betrouwbaarheid van de pil als anticonceptiemiddel.

De pil wordt al zo'n veertig jaar gebruikt. In het begin was de dosering hoog, en dat gaf wel eens vervelende bijwerkingen. In de loop der tijd werd de hoeveelheid hormonen gelukkig veel lager. Je slikt per maand nu ongeveer de helft van wat er vroeger per dag werd ingenomen. De bijwerkingen zijn daardoor bijna verdwenen, terwijl de pil wel betrouwbaar blijft.

Soorten pillen

Er zijn verschillende soorten pillen. De belangrijkste zijn de éénfasepil, de tweefasenpil, de driefasenpil, de minipil en de prikpil. Eénfasepillen bevatten een vaste dosis oestrogeen en progestageen.

Twee- en driefasenpillen bevatten in één fase alleen oestrogeen en in de andere fasen verschillende hoeveelheden oestrogeen en progestageen. De minipil bevat enkel een kleine dosis progestageen. Pillen die zowel oestrogeen als progestageen bevatten worden ook wel combinatiepillen genoemd.

Combinatiepillen

De combinatiepil wordt het meeste gebruikt. De oestrogenen in deze pil zorgen ervoor dat de eierstokken geen nieuwe eicel laten rijpen. Dankzij de progestagenen wordt het baarmoederslijmvlies ongeschikt voor het innestelen van een toch bevruchte eicel.

Bovendien wordt de baarmoedermond versperd door een taai net van slijm om zaadcellen buiten te houden. De combinatiepil is minder geschikt om te gebruiken als je borstvoeding geeft.

Fasen

De éénfasepil is het makkelijkste in gebruik, omdat elke pil evenveel hormonen bevat. Dit maakt het ook makkelijker om de menstruatieperiode te verschuiven. De tweefasenpil heeft twee verschillende hoeveelheden aan hormonen. De driefasenpil heeft drie verschillende hoeveelheden aan hormonen.

De twee laatste moet je dus erg nauwkeurig gebruiken. Lees aandachtig de gebruiksaanwijzing. Natuurlijk is het sowieso belangrijk de pil trouw in te nemen. Zorg ook dat je weet wat je moet doen als je de pil een keertje vergeet.

Minipil

De minipil bevat enkel het hormoon progestageen. Deze pil is minder betrouwbaar dan de combinatiepil. De minipil moet dagelijks op hetzelfde tijdstip worden ingenomen. Er zijn dus geen pilvrije periodes. De minipil werkt anders dan de combinatiepil, en voorkomt de eisprong niet.

De minipil verandert het baarmoederslijmvlies, maakt de slijmprop in de baarmoederhals ondoordringbaar voor de zaadcel, en verandert het baarmoederslijmvlies. Hierdoor kan een bevrucht eitje zich moeilijker innestelen. De beweeglijkheid van de eileiders wordt bovendien beïnvloed, zodat de eicel later dan normaal in de baarmoeder belandt.

Niet betrouwbaar

Wanneer je de minipil begint te gebruiken, is hij de eerste veertien dagen niet betrouwbaar. Ben je de minipil vergeten in te nemen, dan kan dat nog binnen de twee tot drie uur. Vergeet je het langer? Dan is de pil de eerste veertien dagen sowieso niet betrouwbaar.

Deze pil is dus zeer ongeschikt voor vrouwen met een onregelmatig leefpatroon. Een ander nadeel van de minipil is dat je na enkele maanden mogelijk geen bloeding meer krijgt. Je weet dus niet meteen of je al dan niet zwanger bent.

Voor vrouwen die de andere pilsoorten moeilijk verdragen, kan de minipil echter een oplossing zijn. Deze pil mag ook gebruikt worden door vrouwen die borstvoeding geven. De World Health Organization (WHO) adviseert wel om dit de eerste zes weken niet te doen. Zo vermijd je een mogelijke invloed op de hersenontwikkeling bij de jonge baby.

Prikpil

De prikpil bevat dezelfde stoffen als de minipil, maar in een veel hogere doses. Het effect op lange termijn is moeilijk te voorspellen. Wanneer de vrouw stopt met de prikpil, duurt het vaak lang voordat ze weer vruchtbaar wordt.

Ook bij de prikpil krijgt de vrouw meestal na een half jaar geen bloeding meer. De prikpil kan bovendien puistjes of gewichtstoename veroorzaken.

Soms is de prikpil handiger dan de gewone anticonceptiepil, bijvoorbeeld wanneer je onregelmatige diensten draait. Je krijgt éénmaal in de tien weken een injectie van de huisarts. Het is wel van belang dat je de injectie op tijd haalt.

Auteur