Wees er vroeg bij!
Je associeert prostaatkanker al gauw met oude mannen. Dat klopt ook wel, want het merendeel van de patiënten is 65 jaar of ouder. Toch komt de ziekte steeds vaker op jongere leeftijd voor.
De prostaat is een klier onder de mannelijke blaas en rondom de urinebuis. Hij lijkt wat vorm en grootte betreft wel wat op een kastanje. In de cellen van de klierbuisjes van de prostaat kan kanker ontstaan. Het prostaatweefsel verandert hierdoor, waardoor de prostaat groter en/of harder wordt.
Cijfers over prostaatkanker
Bij ongeveer 10.000 Nederlandse mannen wordt jaarlijks deze kankervorm vastgesteld. Toch lijden er veel meer mannen aan deze ziekte. Prostaatkanker groeit vaak zo langzaam, dat veel zeer oude mannen er geen last van krijgen. Ze overlijden eerder aan een andere oorzaak, dan dat ze klachten krijgen door prostaatkanker.
Ruim 70 procent van degenen bij wie prostaatkanker wordt vastgesteld, is ouder dan 65 jaar. Daarmee lijkt het vooral een oudemannenziekte. Toch krijgen ook steeds meer jongere mannen (vanaf een jaar of veertig) prostaatkanker.
80 procent van alle mannen bij wie de diagnose prostaatkanker is gesteld, leeft vijf jaar na de diagnose nog. Zonder uitzaaiingen is dit percentage hoger, met uitzaaiingen lager. Uitzaaiingen komen overigens pas in een laat stadium van de ziekte voor.
Al deze cijfers zeggen niets over iemands individuele situatie, alleen de arts kan daar iets zinnigs over zeggen. Het is hoe dan ook goed om er vroeg bij te zijn, dat geldt voor elke ziekte.
Hoe weet je of je prostaatkanker hebt?
Omdat prostaatkanker zo langzaam groeit, geeft de ziekte vaak lange tijd geen klachten. Soms wordt prostaatkanker pas ontdekt wanneer er uitzaaiingen elders in het lichaam zitten.
Toch zijn er wel degelijk klachten die kunnen wijzen op prostaatkanker. Kúnnen wijzen, want het is zeker niet zo dat onderstaande symptomen betekenen dat je prostaatkanker hebt. Het kan net zo goed gaan om een urineweginfectie of een prostaatvergroting.
Ga met onderstaande klachten in elk geval even langs de huisarts:
- vaker moeten plassen dan normaal
- moeite met plassen
- pijn en een branderig gevoel bij het plassen
- nadruppelen en/of een zwakke straal bij het plassen
- troebele of bloederige urine
De huisarts zal mogelijk rectaal onderzoek doen. Dat wil zeggen dat hij met zijn vinger via de anus de endeldarm binnengaat, zodat hij kan voelen of er afwijkingen zijn aan de prostaat.
Vaak wordt dit gecombineerd met bloedonderzoek, de zogeheten PSA-test. Hiermee kan de hoeveelheid eiwitten in de prostaat worden gemeten. Een verhoging van deze hoeveelheid kan wijzen op prostaatkanker. Als de huisarts denkt aan prostaatkanker, zal hij je doorverwijzen naar een uroloog. Deze kan het rectaal onderzoek en de PSA-test herhalen, maar hij zal meer onderzoek doen om zekerheid te krijgen. Voorbeelden van onderzoek dat de uroloog doet:
- Echografie: de prostaat wordt in beeld gebracht door een echo via de anus.
- Biopsie: weefsel wordt weggehaald op verschillende plekken van de prostaat.
Als op basis van dit onderzoek prostaatkanker vaststaat, kan door een CT-scan, een MRI-scan en/of lymfeklierverwijdering worden bepaald hoe groot de kanker is en of er uitzaaiingen zijn. Ook kan de arts op deze manier het beste adviseren over de te volgen behandeling.
Hoe word je behandeld bij prostaatkanker?
Het overgrote deel van de mannen met prostaatkanker wordt curatief behandeld: dat wil zeggen dat er geen uitzaaiingen zijn vastgesteld en dat het doel genezing is. De rest wordt palliatief behandeld: zij hebben uitzaaiingen en het doel is de ziekte te remmen en de klachten te verminderen.
De arts zal een van de onderstaande behandelvormen adviseren, of een combinatie van verschillende vormen. Dit hangt af van de tumor zelf, maar ook van de leeftijd en de conditie van de patiënt.
Operatie
De hele prostaat kan worden verwijderd, of een deel ervan.
Bestraling (radiotherapie)
De prostaat kan inwendig én uitwendig worden bestraald, of allebei.
Hormonale therapie
Met hormonen kunnen het ontstaan en de groei van kankercellen in de prostaat worden gestopt.
Chemotherapie
Een vrij nieuwe behandelvorm voor prostaatkanker, waarbij medicijnen in kuurvorm worden toegediend. Soms kiezen artsen er juist voor te wachten met behandelen, bijvoorbeeld wanneer de tumor slechts heel langzaam groeit.
