Net getest: een maand zonder suiker

De functies van suiker

Een ding is zeker: we eten massaal te veel suikers. Hoe kan het ook anders? Er lijkt overal wel suiker aan toegevoegd te zijn. Soepen uit blik, sausjes, vruchtensappen, zakken chips en zelfs stukken vlees hebben suiker op hun ingrediëntenlijst staan. Suiker wordt door fabrikanten niet alleen gebruikt als zoetstof en smaakmaker, maar ook als vulmiddel, conserveermiddel, gelvormer, stabilisator, kleurmiddel en voor de structuur van producten. Het belooft een flinke uitdaging te worden om alle producten met toegevoegde suikers te mijden, maar onmogelijk is het niet.

Etiketten lezen

Ik heb een kleine voorsprong. Ik eet namelijk veganistisch, waardoor die bewerkte stukken vlees en vis al voor mij afvallen. Soepen uit blik, pizza’s of andere kant-en-klare maaltijden waar suikers in zitten, eet ik ook niet. Daar zit vaak melk of ei in, waardoor het niet in mijn voedingspatroon past. Ook ben ik gewend om in de supermarkt bijna ieder product om te draaien om te kijken wat er op de ingrediëntenlijst staat. Een nadeel: suiker is, in tegenstelling tot de verschillende dierlijke producten, geen allergeen. Het staat dus niet dikgedrukt of in hoofdletters op het etiket. Daarbij kent suiker bijna honderd verschillende synoniemen.

Andere benamingen voor suiker

Een kleine greep uit de synoniemenlijst voor suiker: basterdsuiker, bietenstroop, caramel, druivensapconcentraat, dextrose, fructose, fruitextract, galactose, geconcentreerd vruchtensap, glucose, glucosefructosestroop, HFCS, invertsuiker, isoglucose, kandij, lactose, maïsstroop, melasse, melksuiker, muscovado, nectar, oersuiker, sacharose, siroop, stroop, sucrose, tarweglucosestroop en vruchtensapconcentraat.

Zelfs voor iemand die bijna dagelijks etiketten leest, is het best lastig om al deze benamingen te onthouden en te vinden tussen alle E-nummers en andere lastige woorden op ingrediëntenlijsten. Het verplichtte me om nóg natuurlijker te eten. Vleesvervangers, de meeste plantaardige varianten op melk, vele soorten wijn, brood en granola gingen in de ban, want ook daar zit suiker in – al blijkt er later één merk te zijn dat vleesvervangers zonder suiker produceert.

Week 1 zonder suiker

Mijn partner slaakt een diepe zucht wanneer ik hem vertel dat ik een maand zonder toegevoegde suikers zal leven. Hij realiseert zich vervolgens vrij snel dat dit niet betekent dat híj geen snoepjes meer kan kopen – dat doet hij namelijk nogal graag – en haalt zijn schouders op. “Moet jij weten.” Maar wanneer we voor het vegetarische schap staan in de supermarkt, breekt het zweet ons allebei een beetje uit. Geen vegetarische hamburger, geen plantaardige vissticks en geen veganistische vervanging van kip? Ik hou van bonen, maar ik had echt geen zin om elke dag een blik bonen te openen of een blok tofu aan te snijden, dat vervolgens met heel veel kruiden op smaak gebracht moet worden. Dat vind ik te veel gedoe na een lange werkdag. Soms heeft een mens gewoon iets makkelijks nodig. Na een kwartier etiketten lezen, blijkt er toch een merk met suikervrije opties te zijn. Met de SoFish burgers, de broccoliburgers en de spinazieschnitzels van SoFine konden we weer even vooruit.

Het probleem van gemak bij het diner hadden we getackeld, maar dat ik de hele week ’s avonds hoofdpijn kreeg, had ik even niet ingecalculeerd. Het voelde alsof ik te weinig gedronken had, maar dat was niet het probleem. Ik wist: dit is mijn hoofd die smeekt om suikers.

De hoofdpijn werd erger en ik hunkerde steeds meer naar zoetigheid, maar mijn motivatie om dit vol te houden was groter. Een teveel aan suiker kan op den duur namelijk leiden tot overgewicht, wat het risico op chronische ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten weer verhoogt. Een maand zonder suiker zou me misschien niet kunnen redden, maar het bewustzijn dat ik eruit hoop te halen wel. Dus in plaats van toe te geven en naar het pak met koekjes te graaien, nam ik een dadel.

Week 2 zonder suiker

De hoofdpijn hield aan tijdens de tweede week. Ik merkte dat mijn concentratie daardoor minder werd. Ik vroeg mij af of dit vervelende gevoel nog weg zou gaan en of dit het nu allemaal waard was, maar besloot niet toe te geven. Het eten ging mij best goed af. Ik kon zelfs een wijntje drinken - zo lang het maar een Italiaanse, Spaanse of Australische was. In deze landen zou namelijk een wet bestaan die het verbiedt om suiker toe te voegen zónder dat op het etiket te melden. Ik ben er maar vanuit gegaan dat, zolang ik een wijn zonder toegevoegde suikers uit een van deze drie landen kon vinden, ik gewoon een glaasje wijn kon drinken.

Uit eten gaan bleek iets lastiger. Allereerst wil je niet over de schouder van de kok meegluren om te kijken of deze niet (per ongeluk) suiker toevoegt, maar toen de serveerster voor de derde keer naar de keuken moest om te vragen of er in de saus, compote en überhaupt in het hele gerecht geen suiker zat, besloot ik de hoop voor die avond op te geven. ’s Avonds had ik buikpijn. Het valt niet meer te traceren, maar misschien heeft er dan toch suiker in mijn maaltijd gezeten.

Na wat rondstruinen op het internet, blijken er een klein aantal suikervrije lunchrooms en restaurants te zijn, voornamelijk in de grotere steden. Dat is goed om te weten voor de volgende keer.

Week 3 zonder suiker

In week drie begon ik me eindelijk lekker te voelen. Mijn energie was terug, en daarbij mijn concentratie ook. Ook fijn: ik verlangde niet meer de hele dag door naar een grote pot met dropjes. Als ik zin had in zoet, nam ik een stuk fruit. Dat deed ik twee tot drie keer per dag. Verder ontbeet ik met havermoutpap, nam ik een salade of een goedgevulde, meergranen wrap voor de lunch (kijk voor de zekerheid op het etiket, maar de meeste tortilla wraps zijn suikervrij) en een voedzame, warme maaltijd voor het diner.

Ook heb ik deze week een suikervrij brood geprobeerd. In brood wordt er namelijk suiker gebruikt om het deeg te laten rijzen. Het suikervrije brood smaakte best prima, al moet ik zeggen dat zo’n lekker, luchtig meergranenbrood van de bakker toch mijn voorkeur heeft. Daarbij is het ook best prijzig: voor een biologisch desembrood van 700 gram betaalde ik bijna vijf euro.

Week 4 zonder suiker

De nieuwe energie die ik vanaf de derde week kreeg, zette door in week vier. Of ik in de afgelopen weken ook afgevallen ben, weet ik eigenlijk niet. Wel voelde ik me door die hoeveelheid energie prettiger in mijn lichaam. Ik kan me wel voorstellen dat je afvalt door zo’n aangepast eetpatroon. Ik ben namelijk veel bewuster van wat ik eet en grijp niet meer naar de koekjes, snoepjes of zakken chips wanneer ik trek heb.

Leven zonder suiker?

Ik denk niet dat een suikervrij dieet iets is wat ik mijn hele leven vol kan houden, maar zo’n maand zonder toegevoegde suikers heeft me veel bewustzijn bijgebracht. Ik heb gemerkt in hoeveel producten suiker is verwerkt – en vaak onnodig veel ook. Ik ga er vanaf nu beter op letten en ik ga minder met bewerkte voedselproducten werken. Dat is geen probleem: mijn eigen soep smaakt tenslotte veel lekkerder dan een soep uit blik.