Psycholoog Bernadette van Wouw geeft tips
Je partner is flink aangekomen en jij maakt je zorgen om zijn of haar gezondheid. Of je vindt die extra kilo’s simpelweg niet aantrekkelijk. Hoe breng je dit ter sprake zonder de ander te kwetsen? We vroegen het aan psycholoog Bernadette van Wouw.
Overgewicht is een gevoelig onderwerp. Moet je daar wel over beginnen?
"In een emotioneel volwassen relatie kun je het over alles hebben, dus ook over de overtollige kilo’s van je partner. Maar het is belangrijk dat je het op de juiste manier doet: met respect en op basis van gelijkwaardigheid."
Wat is het beste moment?
"Kies een rustig ogenblik, waarop jullie allebei ontspannen zijn. Dat is niet tijdens een ruzie of woordenwisseling. De kans bestaat dat de toon dan verwijtend wordt: ‘Je ziet er pafferig uit.’ Of dreigend: ‘Als je zo doorgaat, weet ik niet of ik met je verder wil.’ Daarmee toon je weinig respect naar je partner."
Hoe breng ik mijn boodschap wél respectvol?
"Door in de ik-vorm en vanuit je eigen gevoel te praten. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik heb het idee dat je bent aangekomen en ik maak me zorgen om je gezondheid.' Het is belangrijk dat je partner zich veilig voelt; maak bijvoorbeeld duidelijk dat die extra kilo’s niet het einde van de relatie betekenen."
Kan ik zeggen dat ik die dikke buik onaantrekkelijk vind?
"Dat ligt aan de situatie. Als jouw partner zelf al aangeeft iets aan het overgewicht te willen doen, waarom zou je dan nog beginnen over die buik? Maar ziet je partner zelf het probleem niet, dan zou je kunnen zeggen: ‘Ik heb er wat moeite mee, want ik vind jouw buik niet zo aantrekkelijk."
Is er één oorzaak voor overgewicht?
"Nee. Misschien is je partner aangekomen tijdens de lockdown of door een bourgondische leefstijl. Maar het is ook mogelijk dat hij of zij een eetprobleem heeft. Emotie-eten is daar een voorbeeld van. Emotie-eters dempen hun verdriet of onrust met ─ meestal calorierijk ─ troosteten. Aan eetproblemen liggen vaak nare ervaringen of angsten ten grondslag die al in de jeugd kunnen zijn ontstaan."
Doet de oorzaak ter zake?
"Zeker. Een paar kilo teveel kun je (vrij gemakkelijk) kwijtraken door op je voeding te letten en meer te bewegen. Maar voor emotie-eters heeft dat weinig zin. Zij zijn obsessief met eten bezig en hebben vaak alle mogelijke diëten al geprobeerd. Deze mensen zijn meer gebaat bij een goede psycholoog die gespecialiseerd is in eetproblemen."
Ik wil mijn partner steunen. Zijn er valkuilen?
"Ga niet op de stoel van probleemoplosser zitten. Laat jouw partner zelf op zoek gaan naar bijvoorbeeld een diëtist, sportschool of psycholoog. Om gedrag blijvend te veranderen, is de intrinsieke motivatie belangrijk. Jouw partner moet inzien dat afvallen bij kan dragen aan een betere gezondheid. Als hij of zij alleen actie onderneemt om jou te plezieren, is er weinig kans op (blijvend) resultaat."
Helpt het als ik mijn partner achter de broek zit?
"Ook hier geldt: jouw partner moet de veranderingen zelf willen. Vergeet daarom opmerkingen als: 'Heb je je al ingeschreven bij een sportschool?' Of: 'Waarom eet je nou weer chips?' Bovendien: als jouw partner een eetprobleem heeft, kunnen dit soort opmerkingen averechts werken. Je kunt er iemands zelfvertrouwen mee ondermijnen, waardoor het eetprobleem zelfs verergert."
Wat kan ik wél doen?
"De keuze – al of niet afvallen of de onderliggende problemen aanpakken – ligt bij de ander. Als je partner aangeeft iets te willen veranderen, kun je meedenken over de aanpak. Dring niets op maar vraag bijvoorbeeld: 'Waar dacht je zelf aan?' Of: 'Is het goed als ik eens met jou meekijk wat je zoal eet op een dag?' Op die manier blijven jullie gelijkwaardige partners in de relatie."
Bernadette van Wouw is psycholoog en ervaringsdeskundige op het gebied van eetstoornissen. Met haar eigen praktijk Psycholoog Eetstoornis helpt ze mensen met een eetstoornis of eetprobleem, waaronder emotie-eten.
