Hoe je in vier weken je gezondheid verbetert door periodiek te vasten
Er verschijnen veel boeken over voeding, leefstijl en gezondheid. Diëtist/journalist Karine Hoenderdos leest én beoordeelt boeken voor Gezondheidsnet. Deze keer: “Intuïtief vasten” van Will Cole.
Kort en krachtig
Dit is een vierweeks programma waarin periodiek vasten in combinatie met een ketogeen dieet wordt voorgeschreven. Het idee is dat vasten leidt tot metabole flexibiliteit: het vermogen om de vetvoorraden aan te spreken. Als we continu trek hebben of zin in zoet, is dat een teken dat ons lichaam niet goed is in vetverbranding. Volgens de auteur is vasten iets dat mensen intuïtief doen, en iets dat we in de geschiedenis ook altijd (noodgedwongen) hebben gedaan.
Wie is de auteur?
Volgens de achterflap van het boek is Will Cole een wetenschapper die onderzoek doet naar het ontstaan van chronische ziekten. Volgens dezelfde achterflap heeft hij heel veel volgers op Instagram (meer dan 250.000), Facebook en Twitter. Op zijn website lees je dat Cole een “functional medicine practitioner” is (een soort algemene huisarts in Amerika) en dat hij gezondheidsprogramma’s ontwikkelt. Het is overigens een behoorlijk commerciële website waarop je allerlei cursussen, boeken, supplementen en “vasten-thee” kunt kopen. Cole is een groot voorstander van het ketodieet.
Waarover gaat dit boek?
Het is een pittig vierwekenplan dat Cole presenteert. In week 1 is er een ‘reset’: een vastenplan voor beginners, met 12 uur vasten per dag en maximaal 20-30 gram koolhydraten per dag uit groenten, noten en zaden. In week 2 ga je serieuzer aan de slag met vasten: 14-18 uur vasten per dag. Er zijn in deze week dagen waarop je wat meer koolhydraten eet (75 tot 150 gram per dag). In week 3 wordt het heftig: je vast maar liefst 20-22 uur per dag en eet slechts Een Maaltijd Per Dag (oftewel EMPD), of een kleine en een grotere maaltijd vlak na elkaar. In de laatste week is je lichaam volgens de auteur ‘perfect in staat om zowel suiker als vet te verbranden’. Er zijn in deze week 2 tot 4 dagen met extra koolhydraten en je gaat weer wat kortere periodes vasten. Je checkt daarmee op welke mix van koolhydraten en vetten jij het best presteert. De auteur maakt stevige claims over de voordelen het plan. Zo beweert hij dat je je lichaam gaat resetten, de stofwisseling verbetert, je cellen vernieuwt (maar dat is altijd zo, want dat gebeurt dagelijks) en je hormonen weer in balans brengt. En dat in vier weken.
Het dieet van Cole heet het ‘ketotarisch’ dieet. Het is een eetpatroon dat voornamelijk bestaat uit vetten, groenten en eiwitten. Je haalt 60 - 75 procent van je energie uit vetten, 15 - 30 procent uit eiwitten en 5 - 15 procent uit koolhydraten. En: het is daarbij ook nog eens bijna helemaal veganistisch! Wat kun je dan nog eten? Je eet in de praktijk vooral zetmeelarme groenten, noten, zaden en kokosolie. Op de ‘koolhydraatdagen’ mag je nog wat koolhydraatbeperkt fruit, sommige peulvruchten. Verder kun je als je dat wilt soms wat (vette) vis eten, en met uitzondering (wild) vlees. Thee en koffie past ook nog in het dieet. Koffie met ghee of kokosolie wordt door Cole “vastenkoffie” genoemd en op zijn website verkoopt hij “vastenthee” voor 120 dollar. Wat er allemaal niet in het dieet past? Bewerkte producten, suiker, granen, fruitsoorten zoals banaan, bepaalde peulvruchten, olijfolie (!), zonnebloemolie, zuivel en alcohol. En dan geldt ook nog als regel dat je mindful eet en niet te veel.
Wat kun je praktisch met dit boek?
Aan het begin van het boek kun je een korte, niet wetenschappelijk onderbouwde, test doen om te kijken of je “metabool flexibel” bent. Met vragen als: ‘heb je altijd zin in eten’, ‘kun je sporten voor het ontbijt’, ‘heb je ’s avonds zin in een snack’. Aan het eind van het vierweekse plan herhaal je de test om te zien of je verbeterd bent. Het vierweekse plan is minutieus, tot op de calorie precies, uitgewerkt en het boek bevat veel recepten.
Maar: wat is dit een strenge aanpak. Niet alleen vasten, maar óók keto, óók nog bijna veganistisch eten en óók nog calorieën tellen en óók een vast schema volgen. Ik krijg het gevoel dat de auteur alle grote dieet-trends van de laatste tijd bij elkaar heeft gevoegd. Ik snap dan ook helemaal niks van die titel van het boek “intuitief vasten”, want dit hele dieet is allesbehalve intuïtief. Het is strikt, het is streng, het is vol regels. Misschien omdat intuïtief eten óók een trend van tegenwoordig is? Ik vind het dan ook grappig dat het voorwoord is geschreven door de actrice Gwyneth Paltrow, die er om bekend staat dat ze zo’n beetje alle buitenissige diëten heeft geprobeerd.
En wat doe je na de vier weken? Je gaat door met veel vetten, veel groenten en weinig koolhydraten. Dan blijf je “voorgoed metabool flexibel”, aldus Cole. Het is een man van grote beloften.
Eindoordeel
Dit is een ontzettend streng dieetboek. Op zich is er best een wetenschappelijke achtergrond voor de voedingsadviezen: er wordt veel onderzoek gedaan naar periodiek vasten en naar ketogeen of koolhydraatbeperkt eten. Zeker bij chronische aandoeningen als diabetes type 2, reuma en het metabool syndroom kunnen deze principes helpen om ontstekingen te verminderen en de ziekteverschijnselen te verbeteren. Maar Will Cole heeft alle adviezen en inzichten op de meest restrictieve manier geïnterpreteerd. Dit boek is wel echt heel streng, en ik vermoed dat maar weinig mensen het plan volhouden – of dat het op den duur wel erg eenzijdig en saai wordt. Met intuïtief eten heeft het in elk geval helemaal niets te maken.
