De universitair medisch centra moeten veel meer onderzoek doen dat bruikbaar is in de praktijk. De umc's geven de toegekende miljoenen aan onderzoeksgeld vooral uit aan fundamentele en medisch-specialistische onderwerpen terwijl onderzoek naar veel voorkomende ziekten, langdurige zorg en preventie blijft ligge
Dat schrijft de Volkskrant naar aanleiding van een rapport van de Gezondheidsraad. De umc's zijn het niet met de raad eens.
Volgens de raad moeten de centra meer samenwerken met huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en wijkverpleegkundigen. Er zijn zoveel alledaagse problemen die nauwelijks worden onderzocht, zegt hoogleraar neurologie Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad.
Onderzoeksgeld
Veruit het meeste gezondheidsonderzoek vindt plaats in de acht umc's. Dat onderzoek behoort volgens de Gezondheidsraad tot de wereldtop, maar sluit onvoldoende aan bij maatschappelijke vraagstukken zoals de betaalbaarheid van de zorg. Volgens de raad wordt de kloof tussen kennis en praktijk vooral veroorzaakt door de verdeelsleutel voor onderzoeksgeld. In 2014 hadden de acht umc's 1,2 miljard euro beschikbaar voor onderzoek, waarvan de helft afkomstig van het Rijk.
Die onderzoekspot wordt in toenemende mate verdeeld op basis van prestatiefinanciering, schrijft de raad. Onderzoekers worden vaak beoordeeld aan de hand van het aantal publicaties in vooraanstaande vakbladen en het aantal keren dat hun onderzoek door anderen wordt geciteerd. Goed scorende afdelingen of hoogleraren krijgen meer onderzoeksgeld. Volgens van Gool zou bij het verdelen van het geld meer gekeken moeten worden naar de maatschappelijke bijdrage van het onderzoek.
Kortetermijndenken
Ernst Kuipers, voorzitter van de NFU, de koepel van de umc's, zegt dat samenwerking met buitenstaanders waarvoor de Gezondheidsraad pleit door de umc's al lang geleden is omarmd. Kuipers wijst er ook op dat scheikundige Ben Feringa, die vorige week de Nobelprijs won, juist aandacht vraagt voor meer fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. "Ik ben het met hem eens. Veel van wat nu mogelijk is in de zorg hebben we te danken aan fundamenteel onderzoek van langer geleden. Kortetermijndenken is onverstandig."
Van Gool van de Gezondheidsraad denkt dat de prestatiecultuur lastig te veranderen is. "Er moet een koerswijziging komen waarin umc's samen met patiënten, gemeenten, ggd's en instituten als het RIVM een onderzoeksagenda opstellen. Minister Schippers van Volksgezondheid zou moeten investeren in een onderzoeksfonds, waaraan ook zorgverzekeraars en gemeenten moeten bijdragen."
