UTRECHT - Rokende vrouwen na de overgang hebben hogere concentraties geslachtshormonen in hun bloed dan niet-rokende vrouwen. Geslachtshormonen zijn betrokken bij het onstaan van diverse ziekten.
Promovenda Judith Brand van het UMC Utrecht beschrijft dat samen met collega’s uit Cambridge in het tijdschrift Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism dat vandaag is verschenen.
Post-menopauzale vrouwen
Judith Brand analyseerde de gegevens van ruim 2.000 post-menopauzale vrouwen die gemiddeld gemiddeld 67 jaar waren. Ze gebruikte informatie van een Engelse bijdrage aan het EPIC-onderzoek dat leefstijl- en gezondheidsgegevens van 25.000 mensen bevat.
Testosteron en oestrogeen
Vrouwen na de overgang die roken blijken hogere concentraties van geslachtshormonen in hun bloed te hebben, onder meer testosteron en oestrogeen. De concentratiestijging verschilt per hormoon, maar varieert van een paar procent tot 30 procent.
Drie groepen
Brand verdeelde de rokende vrouwen in drie groepen: minder dan 10 sigaretten per dag; 10 tot 15 per dag; meer dan 15 per dag. Hoe meer vrouwen rookten, hoe hoger de concentratie geslachtshormonen. Bij vrouwen die meer dan een jaar geleden gestopt waren met roken, waren de hormoonspiegels weer gelijk aan die van niet-rokers.
Geslachtshormonen zijn betrokken bij verschillende chronische ziekten. Onder meer borstkanker en baarmoederhalskanker, maar ook diabetes. Roken verhoogt de concentraties van deze hormonen en beïnvloedt op die manier mogelijk ook de kans op deze ziekten. Maar dat heeft Brand niet direct onderzocht.
Gezondheidswinst
"Het is algemeen bekend dat stoppen met roken gezondheidswinst oplevert", zegt Brand. "Roken vergroot immers de kans op longkanker en op hart- en vaatziekten. Wij laten zien dat het ook een effect heeft op hormoonspiegels, een effect dat dosisafhankelijk en omkeerbaar i."
Voor de overgang
Het is aannemelijk dat bij vrouwen voor de overgang roken hetzelfde effect heeft. Alleen is het daar veel moeilijker te meten vanwege de maandelijkse cyclus en bijbehorende hormoonschommelingen. Nicotine uit sigaretten beïnvloedt een klier in de hersenen (de hypofyse) die op zijn beurt de bijnieren en eierstokken aanzet tot de productie van verschillende hormonen.
- UMC Utrecht
