Legionella onder de loep

Slechts onder bepaalde omstandigheden kunnen legionellabacteriën gevaar opleveren. Zo vinden deze bacteriën water met een temperatuur tussen de 25 en 50 graden Celsius erg prettig. Vanaf 20 graden Celsius gaan zij groeien en vermenigvuldigen. Hiervoor hebben de bacteriën slijmlaagjes aan de binnenkant van leidingen nodig. Dit ontstaat in langdurig stilstaand water.

Besmetting

Besmetting is alleen mogelijk als hele kleine besmette waterdruppeltjes (aerosolen) vrijkomen en worden ingeademd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het douchen, in whirlpools, zwembaden, airconditioning en koeltorens. Deze installaties moeten dus altijd goed gecontroleerd worden. Je kunt niet besmet raken door het drinken van besmet water of via iemand anders.

Als de temperatuur van het douchewater in je warmwatertoestel thuis afgesteld is op minimaal 60 °C wordt de bacterie gedood. Je kunt dan dus veilig douchen. Als je twijfelt aan je watersysteem, kun je de douche een paar minuten doorspoelen met alleen heet water. Je kunt dit bijvoorbeeld doen wanneer je lang op vakantie bent geweest. Het water heeft dan een tijd stilgestaan. Houd hierbij de douchekop bij de afvoerput zodat je geen waterdruppels kunt inademen. De leidingen zijn dan weer schoon.

Ziekteverschijnselen

Er zijn twee manieren waarop een legionellabesmetting tot uiting kan komen.

• Legionellagriep. Gedurende twee tot vijf dagen heb je symptomen als koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. De ziekte is in deze vorm niet gevaarlijk en klachten kunnen vanzelf weer over gaan.
• Veteranenziekte. Dit is een ernstigere vorm van legionella besmetting. De tijd tussen de besmetting en de eerste symptomen (incubatietijd) ligt tussen de twee tot tien dagen. Hoofdpijn, spierpijn, longontsteking en koorts boven de 39°C zijn de symptomen. Sommige patiënten hebben ook last van braken en diarree. 

Wie zijn er extra gevoelig?

Mensen met een slechtere afweer hebben meer kans om ziek te worden. Dit zijn bijvoorbeeld ouderen en zware rokers. Maar ook mensen die geneesmiddelen gebruiken die hun afweer verminderen (zoals bij hiv-infectie), kunnen ziek worden. Bij hen kan veteranenziekte zeer ernstige gevolgen hebben. Maar met het toedienen van de juiste antibiotica is de ziekte goed te behandelen, al kan dit lang duren.