De groenteboer als oncoloog

Getty Images

Dagelijks twee ons groente en twee stuks fruit. Bijna iedereen weet het. Maar niet iedereen eet het. En dat terwijl een voedingspatroon rijk aan plantaardige voedingsmiddelen ook nog eens beschermt tegen kanker. We zouden dus vaker een bezoekje moeten brengen aan de groenteboer.

De meeste Nederlanders eten te weinig groente en fruit. Uit recente cijfers van de Voedselconsumptiepeiling (2007-2010) blijkt dat maximaal 14 procent van de volwassenen voldoende groente eet (twee ons per dag). Bij kinderen is dit nog minder: slechts 1 tot 2 procent van de kinderen vanaf 7 jaar jaar haalt de aanbevolen hoeveelheid groente. Ook de fruitconsumptie is veel te laag: afhankelijk van de leeftijd eet 3 tot 26 procent dagelijks minimaal twee stuks fruit.

En dat is nogal niet wat. Zeker als je je bedenkt hoe gezond het consumeren van groente en fruit is. Een wetenschappelijk rapport van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF) laat zien dat een voedingspatroon gebaseerd op plantaardig voedsel de meeste bescherming biedt tegen kanker. In combinatie met een gezond gewicht en voldoende lichaamsbeweging is dit de beste manier om je risico op kanker te verlagen. Plantaardig voedsel bevat namelijk veel vitaminen en mineralen die het lichaam gezond en sterk houden.

Slank

Kies dus vooral voor veel groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten. Deze producten bevatten allereerst weinig calorieën, waardoor je gemakkelijker je gewicht op peil kunt houden. Een gezond gewicht is namelijk een van de belangrijkste manieren om de kans op kanker te verlagen. Een teveel aan lichaamsvet verandert de hormoonbalans in het lichaam en vetcellen produceren hormonen en proteïnes die het risico op kanker kunnen verhogen. Daarbij is vet opgeslagen rond de taille extra schadelijk. Het stimuleert het lichaam meer groeihormonen te produceren. Een hoge concentratie van deze hormonen kan het risico op kanker verhogen.

Antioxidanten

Met een gevarieerd voedingspatroon op basis van plantaardige voedingsmiddelen krijg je alle vitaminen, mineralen en fytochemicalieën binnen. Deze stoffen, ook wel antioxidanten genoemd, beschermen het lichaam tegen schadelijke invloeden van buitenaf en voorkomen celbeschadiging.

Niet alle plantaardige producten bevatten dezelfde vitaminen, mineralen en fytochemicaliën. En je hebt ze wel allemaal nodig. Het is dus belangrijk om heel gevarieerd te eten. Een hulpmiddel hierbij kan zijn om voedingsmiddelen te kiezen uit iedere kleurgroep. Een andere kleur wijst vaak ook op andere antioxidanten.

Sommige mensen vertrouwen blind op antioxidanten uit voedingssupplementen. Dit kan echter nooit een vervanging zijn van een gezonde en gevarieerde voeding. Supplementen bevatten vaak een andere dosis, een andere verhouding en een synthetische variant van stoffen uit voedingsmiddelen. Daardoor hebben ze geen beschermende werking tegen kanker. Uit sommige onderzoeken is zelfs gebleken dat supplementen met een te hoge dosering van een antioxidant het risico op kanker juist verhoogt.

Vezels

Tot slot bevat plantaardig voedsel ook veel vezels. Er bestaat wetenschappelijk bewijs dat het eten van veel vezels de kans op bepaalde soorten kanker, zoals darmkanker, kan verkleinen. Er zijn ook aanwijzingen dat het eten van vezels het risico op slokdarmkanker verlaagt. Een vezelrijke voeding is ook gunstig voor het hart en de bloedvaten.

Variatie

Nederlanders eten te weing plantaardig voedsel. En zelfs als mensen wel de richtlijnen halen variëren ze vaak veel te weinig. Volgens Ellen Kampman, hoogleraar voeding en kanker aan de Wageningen Universiteit en de Amsterdamse VU zouden we ook overdag veel meer verschillende groenten moeten eten. Bijvoorbeeld bij de lunch. "Juist de variatie, alle verschillende voedingstoffen versterken elkaar. We zouden dus eigenlijk elke dag wat anders moeten eten. Of verschillende groenten op een dag."

Ook KWF Kankerbestrijding en het Voedingscentrum hameren op het belang van variatie. Zij benadrukken dit met de schijf van vijf. "Een gevarieerde voeding volgens de schijf van vijf met ruim groente, fruit en volkoren graanproducten vormen een goede basis voor het voorkomen van chronische ziekten zoals kanker, maar ook hart- en vaatziekten en diabetes.", aldus Roy van der Ploeg van het Voedingscentrum. "Een dergelijke gevarieerde voeding zorgt ervoor dat je voldoende essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt en de blootstelling aan schadelijke (kankerverwekkende) stoffen beperkt."

Auteur