Ik maak mij zorgen om de geestelijke vermogens van mijn man (79). Hij herkent soms op straat bekenden niet meer, heeft veel moeite met zijn smartphone en vroeg een kleindochter die net is afgestudeerd hoe het ging met haar studie. Laatst zou hij koffiezetten; hij vroeg zich hardop af hoe dat ook alweer moest. Aan de andere kant lost hij moeilijke sudokupuzzels moeiteloos op en draait hij zijn hand niet om voor een verre autorit. Zelf merkt hij ook dat hij dingen vergeet. Hij wijt het aan de morfinepleister die hij sinds twee jaar heeft. Daarnaast slikt hij pregabaline; beide vanwege zenuwpijn. Kan dat de oorzaak zijn?
Joris Bartstra, journalist met artsendiploma.
Ja, dat kan. Geestelijke processen waarvan u voorbeelden noemt, zijn allemaal afhankelijk van het soepel communiceren van de zenuwcellen in het brein. Veel geneesmiddelen hebben daar invloed op. Zowel morfine als pregabaline zitten redelijk vooraan in het verdachtenbankje. Dat betekent doorgaans niet dat ze je definitief dement maken: als je ermee stopt, is de invloed op het cognitief functioneren weg. Toch is het wel zo dat mensen die jarenlang grote hoeveelheden drugs, drank of psychofarmaca gebruiken meer kans hebben om dement te worden. Dementie van het Alzheimer-type begint meestal met het onvermogen om dingen in het kortetermijngeheugen op te slaan. Als je je op een feestje drie keer aan dezelfde persoon gaat voorstellen, is het goed mis. Maar daar benoemt u eigenlijk geen sterke voorbeelden van. Het is meer dat uw man dingen op het juiste moment niet weet op te diepen. Dat is een complexe functie. Als je ouder wordt, komt er steeds meer informatie in je geheugen, terwijl de opslagruimte afneemt en het proces om er de weg in te vinden trager wordt. Stoppen met morfine zal het waarschijnlijk wat verbeteren, maar hij krijgt er meer pijn voor terug.
Wilt u ook een vraag stellen aan dokter Joris Bartstra?
Klik dan hier. Vergeet niet uw naam, leeftijd en geslacht te vermelden. Als uw vraag ook voor anderen interessant is, zal Joris deze beantwoorden en publiceren in het tijdschrift Plus Magazine.
