De aanname dat iedereen liegt is onjuist. Veel mensen liegen niet; slechts een kleine minderheid liegt heel vaak. Daarnaast zijn de ergste leugenaars heel eerlijk en open over hoe vaak ze liegen. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam.
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Human Communication Research.
Voor het onderzoek ondervroegen de psychologen aan 527 studenten hoe vaak ze in de afgelopen 24 uur hadden gelogen. Net als eerdere studies vonden ze dat de deelnemers aan het onderzoek toegaven gemiddeld twee keer per dag te liegen.
Niet iedereen liegt
Hieraan kan niet de conclusie worden verbonden dat iedereen liegt. Het gemiddelde geeft volgens de onderzoekers een vertekend beeld door individuele verschillen in liegen. In de studie gaf namelijk 41 procent van de deelnemers aan niet gelogen te hebben en bleek 5 procent van de deelnemers verantwoordelijk te zijn voor 40 procent van alle leugens.
Om te onderzoeken of de studenten eerlijk rapporteren over hoe vaak ze liegen, vond een aanvullende test plaats in het lab. Hierin moesten ze met een dobbelsteen gooien en ontvingen zij geld naar gelang het aantal ogen dat ze zeiden gegooid te hebben. Omdat de onderzoekers niet zagen wat er werd geworpen, kregen ze de kans vals te spelen door een hoger aantal te rapporteren.
Degene die hadden aangegeven vaker te liegen, verdienden meer geld in de dobbelsteentest. Dit wijst erop dat mensen die zeggen vaak te liegen, ook daadwerkelijk vaak liegen. Hun scores waren statistisch zo onwaarschijnlijk dat het aannemelijk is dat ze logen over het aantal geworpen ogen in plaats van dat er sprake was van veel geluk bij het gooien.
Eerlijk over oneerlijkheid
De deelnemers die aangaven vaak te liegen, bleken ook echt vaker te liegen in de dobbelsteentest, toont volgens de onderzoekers aan dat deze deelnemers eerlijk waren over hun oneerlijkheid. Een mogelijke verklaring is te vinden in de persoonlijkheid van frequente leugenaars. Zij vertonen meer psychopathische trekken (narcistisch, manipulatief, ongevoelig, impulsief, onverantwoordelijk), en hebben er daarom geen moeite mee toe te geven dat ze vaak liegen.
- Universiteit van Amsterdam
