De roze bril: als het op hun kind aankomt, zetten ouders deze wel eens op. Maar sommige ouders hebben een dusdanig opgeblazen positief beeld van hun kind, dat er sprake is van 'ouderlijke overwaardering'. Deze overwaardering heeft belangrijke implicaties voor hoe ouders met hun kind omgaan.
Dat schrijft Eddie Brummelman van de Universiteit Utrecht in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Personality and Social Psychology.
Brummelman en zijn collega’s deden zes studies onder grote groepen ouders in Nederland en de Verenigde Staten. Eerst ontwikkelden de onderzoekers een vragenlijst om ouderlijke overwaardering te meten: de Parental Overvaluation Scale (POS). De POS bestaat uit 7 stellingen, zoals 'mijn kind is specialer dan andere kinderen' en 'mijn kind verdient het om op een speciale manier behandeld te worden'.
Narcisme
Lang niet alle ouders zijn even sterk geneigd tot overwaardering. Brummelman constateert dat die neiging tot overwaardering van het kind vaker te zien is bij ouders met narcistische karaktertrekken. Narcistische ouders denken dat ze beter zijn dan anderen en willen graag bewonderd worden. Door hun kinderen te overwaarderen, zouden deze ouders indirect zichzelf op een voetstuk kunnen plaatsen.
Overschatting
Een van de dingen die overwaarderende ouders geneigd zijn te overschatten, is het IQ van hun kind. Ook claimen ze dat hun kind veel kennis heeft van allerlei onderwerpen, zelfs van onderwerpen die het kind onmogelijk kan kennen. Brummelman geeft voorbeelden uit zijn onderzoek: "We hebben ouders allerlei onderwerpen voorgelegd, bestaande en niet-bestaande. Zo verzonnen we onder meer een boektitel, 'The Tale of Benson Bunny', en vroegen we de ouders of hun kind dit boek kent. Overwaarderende ouders gaven bij deze en andere verzonnen onderwerpen vaak aan: ja, mijn kind kent dit."
Opvoedgedrag
Een ander opvallend resultaat uit Brummelmans onderzoek: overwaarderende ouders blijken hun kinderen vaker een zeldzame, weinig voorkomende voornaam te hebben gegeven. Bovendien geven ze hun kinderen vaker complimenten. Uit thuisobservaties bleek dat overwaarderende ouders hun kind 62 procent meer complimenten geven dan niet-overwaarderende ouders. Brummelman: "Nu we weten dat ouderlijke overwaardering bestaat, en hoe deze zich uit, moeten we in vervolgonderzoek gaan kijken wat overwaardering voor gevolgen kan hebben voor het kind."
- Universiteit Utrecht
