AMSTERDAM - Bij ruim een op de drie mensen gaat het geheugen achteruit bij het ouder worden. Neurowetenschappers van de Vrije universiteit Amsterdam hebben onlangs aangetoond hoe en waar dat in de hersenen gebeurt. Dit biedt nieuwe aanknopingspunten voor de behandeling van geheugenproblemen bij ouderen.
De prefrontale cortex van de hersenen is betrokken bij geheugenprocessen en het vermogen om aandachtig te concentreren. De neurowetenschappers hebben aangetoond hoe en waar dat in de prefrontale cortex gebeurt.
Receptor voor boodschapperstof
Bij ruim een op de drie mensen zullen geheugen en concentratievermogen achteruitgaan tijdens het ouder worden. Dat komt onder andere doordat de hoeveelheid van de boodschapperstof acetylcholine in de hersenen afneemt. Acetylcholine geeft signalen van de ene naar de andere zenuwcel door.
Het geheugen en concentratievermogen kan verbeteren door in de hersenen de receptor die acetylcholine opvangt en herkent te stimuleren. Op die manier worden signalen in de hersenen beter doorgegeven waardoor concentratie en geheugen verbeteren. De onderzoekers hebben in hun studie aangetoond dat een bepaald onderdeeltje van de acetylcholinereceptor essentieel is voor een optimaal concentratievermogen. Daarnaast lieten ze zien in welk deel van de hersenen dit proces plaatsvindt.
Concentratievermogen hersteld
De onderzoekers deden hun studie met muizen waarbij dat ene onderdeeltje van de receptor uitgeschakeld is. Uit een speciale aandachtstest bleek dat de muizen zich niet goed konden concentreren. Vervolgens plaatsten de onderzoekers met behulp van een virus het receptoronderdeeltje weer terug in een specifiek deel van de prefrontale cortex: de prelimbische cortex. Het resultaat was dat de muizen zich nu wél goed konden concentreren.
Terugplaatsing van het receptoronderdeeltje in een ander deel van de hersenen, de anterior cingulate cortex, zorgde er niet voor dat het concentratievermogen herstelde.
Betere behandeling geheugenproblemen
De resultaten van het onderzoek, dat vrijdag wordt gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift science, leveren een belangrijke bijdrage aan ons begrip van hoe aandacht en concentratie in de hersenen op moleculair niveau wordt geregeld. Deze kennis biedt bovendien aanknopingspunten waarmee na aanvullend onderzoek problemen met concentratie en geheugen tijdens het ouder worden mogelijk beter behandeld kunnen worden.
- Vrije Universiteit Amsterdam
