Rood vlees: is het echt zo ongezond?

Bij rood vlees denken de meeste mensen aan een kort gebakken biefstukje, rosbief of carpaccio. Het klopt dat deze vleessoorten ‘rood’ zijn, maar met rood vlees wordt niet alleen rauw of ondoorbakken vlees bedoeld. Rood vlees beperkt zich ook niet alleen tot de koe: het is het spiervlees van zoogdieren.

Varkens, schapen, geiten, paarden, herten, hazen… Ze vallen allemaal onder rood vlees. Bewerkte vleeswaren, zoals worst, van zoogdieren is ook rood vlees. Het spiervlees van kip en ander gevogelte en pluimvee is wit: we noemen dit dan ook wit vlees.

Schadelijk?

De mogelijke boosdoeners in rood vlees zijn verzadigd vet en heemijzer. Bij de bereiding kunnen ook nog schadelijke PAK’s ontstaan - vooral bij verbranding - en in bewerkte producten vind je veel zout en nitriet. 

De verzadigde vetten in rood vlees kunnen het cholesterolgehalte verhogen. Dit betekent niet dat je helemaal geen verzadigde vetten mag eten, maar het is wel belangrijk om relatief meer onverzadigde vetzuren binnen te krijgen. Magere soorten rood vlees zoals rosbief en magere runderlappen bevatten minder verzadigde vetten dan vette soorten. In die laatste categorie vallen onder andere een speklapje, schouderkarbonade en rookworst. Uit recent onderzoek bleek ook dat het dagelijks eten van rood vlees het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 flink verhoogd.

Kanker

Daarnaast is bekend dat rood vlees en bewerkte producten het risico op dikke darmkanker verhogen. De ijzerrijke stof heem kan de wand van de dikke darm beschadigen. Ook stimuleert heem de productie van stofjes die het DNA in onze lichaamscellen beschadigen (nitrosamines). Dit kan ook het risico op kanker verhogen.

Ook de bereiding van vlees heeft invloed op het kankerrisico. Als je vlees te lang bakt, grillt of roostert bij een te hoge temperatuur wordt het vlees donker, bijna verbrand. Op dat moment kunnen er stoffen worden gevormd die in het lichaam worden omgezet in kankerverwekkende producten. Stomen, koken en bakken op lage temperatuur zijn dus een gezondere keuze.

Tot slot kunnen bewerkte vleesproducten ook de kans op kanker verhogen. Veel mensen weten niet dat bijvoorbeeld vleeswaren ook onder rood vlees vallen. Hierdoor eet je sneller te veel van dit soort producten.

Veilig eten

In kleine hoeveelheden is rood vlees helemaal niet schadelijk. Je kunt dus met een gerust hart van je biefstukje genieten. Daarbij vormt rood vlees ook een waardevolle bron voor diverse voedingsstoffen als eiwitten, ijzer, zink en vitamine B12. Deze voedingstoffen kun je echter ook uit andere voedingsmiddelen halen zoals vis, noten, zaden, peulvruchten, eieren, groente en fruit.

Het Voedingscentrum adviseert om van (bereid) rood vlees maximaal 300 gram per week te eten. Een gevarieerde voeding blijft dus belangrijk. Probeer vlees ook niet als hoofdbestanddeel van je maaltijd te zien. Door te experimenteren met vis, vleesvervangers en gevogelte of vlees eens te vervangen door bonen en linzen, kom je ook al een heel eind.